نفت در انتظار سومین توفان

دنیای اقتصاد: توفان بعدی در راه آمریکا است. «خوزه» نام سومین توفانی است که بعد از «هاروی» و «ایرما» بخشی از صنعت نفت آمریکا را تحت تاثیر قرار خواهد داد. اما این پایان فصل توفان‌های گرمسیری برای آمریکا نیست؛ چراکه مناطقی مانند کالیفرنیا و حوزه کارائیب که هفته گذشته از توفان «ایرما» آسیب‌ دیده بودند، بار دیگر در معرض توفان جدیدی با نام «نورما» قرار خواهند گرفت؛ هرچند این توفان با شدت کمتری مناطق یاد‌شده را تحت تاثیر قرار خواهد داد.بر‌اساس گزارش روز گذشته بلومبرگ، توفان خوزه که از نظر شدت در دسته یک توفان‌‌ها قرار می‌گیرد، ممکن است تا چهارشنبه صبح در مسیر عبور خود وارد نیویورک شود. خوزه در حالی از نظر شدت در دسته یک (توفان‌های نه چندان قوی) قرار داده شده است که ممکن است به یک توفان فصلی خطرناک که از اقیانوس اطلس برمی‌خیزد، بپیوندند. این توفان پس از هاروی و ایرما که در تگزاس و سواحل غرابی فلوریدا خسارات و تلفات زیادی بر جای گذاشتند، یک توفان مهاجم قوی ارزیابی می‌شود.

نیویورک در شرایطی در آستانه وقوع توفان خوزه قرار دارد که در سال ۲۰۱۲، سوپر توفان سندی با ورود به این شهر خسارتی حدودا ۷۰ میلیارد دلاری به جا گذاشت. داده‌های بلومبرگ نشان می‌دهد که در حال حاضر توفان خوزه می‌تواند پنج پالایشگاه در حاشیه ساحل شرقی منطقه نیویورک را تحت تاثیر قرار دهد. این پالایشگاه‌ها ظرفیت پالایش روزانه حدود ۱/ ۱میلیون بشکه نفت خام را دارند. بر‌اساس این گزارش، خوزه می‌تواند جریان حرکت نفتکش‌ها به خصوص آنها که به بندرگاه نیویورک می‌روند، روند فعالیت مجتمع‌های پتروشیمی و پالایشگاه‌ها را در امتداد اقیانوس اطلس تحت تاثیر قرار دهد. با این حال برخی کارشناسان اعتقاد دارند توفان خوزه به اندازه‌ای از خط ساحلی‌ دور است که قادر به آسیب زدن به مناطق شهری یا تاسیسات نفتی و پالایشگاهی نیست. اما چنانچه خوزه پنج پالایشگاه یاد‌شده در نزدیکی نیویورک را از فعالیت وا دارد، کم شدن از ظرفیت ۱/ ۱ میلیون بشکه‌ای آنها می‌تواند بار دیگر وضعیت عرضه و تقاضای نفت خام در آمریکا را متزلزل کند. از زمان وقوع توفان هاروی در خلیج مکزیک که حدود سه هفته قبل رخ داد، پالایشگاه‌های بسیاری در این منطقه از مدار تولید خارج شدند که آثار آن به شکل کاهش تقاضا و ریزش قیمت نفت خام آمریکا نمایان شد. به این ترتیب در شرایطی که نفت خام آمریکا پس از پشت سر گذاشتن دو توفان بزرگ هاروی و ایرما توانست در آخرین روز از معاملات هفته گذشته به قیمت ۵۰ دلار بر هر بشکه نزدیک شود، باید دید توفان خوزه با خارج کردن بخشی از تقاضا از بازار نفت خام آمریکا، چه اثری بر آن خواهد داشت.

صنعت نفت خام آمریکا،سربلند در مقابل توفان‌ها

وقوع سلسله توفان‌های گرمسیری در آمریکا در حالی عرضه و تقاضای نفت خام در این کشور را به‌شدت تحت تاثیر قرار داده و باعث ریزش قیمت جهانی نفت خام آمریکا شد که این سوال مطرح است؛ چرا صنایع نفت و گاز آمریکا در مناطق توفان‌خیز احداث شده‌اند و آنها چگونه توانسته‌اند طی سال‌‌های گذشته در مقابل توفان‌های گرمسیری مقاومت کنند؟ این سوال در حالی مطرح است که برای مثال توفان هاروی در پنجاه سال گذشته در آمریکا بی‌سابقه بوده است و ایرما نیز خسارتی بسیار سنگین روی دوش ایالت کالیفرنیا گذاشت. به گزارش فایننشال تایمز، شدت آسیبی که هاروی بر صنعت نفت و گاز هوستون و در امتداد نوار ساحلی باقی گذاشته، بی‌سابقه بوده است. کل ظرفیت پالایشی در ایالت تگزاس ۶/ ۵‌میلیون بشکه در روز است که به عبارت دیگر ۳۱درصد از کل ظرفیت پالایشی آمریکا را شامل می‌شود. این منطقه همچنین تولیدکننده ۳۶ درصد از ظرفیت تولید نفت خام آمریکا است. با این حال درس‌هایی که پالایشگاه‌های این منطقه از توفان‌های کاترینا و ریتا در سال ۲۰۰۵ گرفته‌اند، آنها را در مقابل توفان‌های گرمسیری مقاوم‌تر کرده است. به این ترتیب وقوع توفان‌های سالانه در آمریکا از جمله دلایلی است که توانسته شدت مقاومت صنعت نفت و گاز این کشور در مقابل خسارات توفان‌‌ها را بیشتر کند. با این حال نمی‌توان این موضوع را نادیده گرفت که توفان هاروی یک فاجعه انسانی بود. این توفان علاوه بر خساراتی که به ساکنان ایالت تگزاس وارد کرد، باعث نشت فاضلاب، پالایشگاه‌ها و کارخانه‌های تولید مواد شیمیایی نیز شد که می‌تواند فجایع زیست‌محیطی را در پی داشته باشد. از نظر کارشناسان، آثار این توفان بر صنعت انرژی، در طول زمان مشخص خواهد شد.

رونق شیل در مناطق توفان‌خیز

رونق شیل آمریکا در ۱۵ سال گذشته، یکی از مهم‌ترین دلایلی است که منجر به تمرکز بیشتر بر زیرساخت‌های نفت و گاز در جنوب تگزاس شد؛ منطقه‌ای که همیشه در معرض توفان‌هایی بوده که تهدیدی بالقوه برای تامین انرژی داخلی و جهانی به‌شمار می‌رود. تاثیر توفان هاروی بر این منطقه چشمگیر اما کوتاه‌مدت بود. در زمان اوج اختلال توفان هاروی در روز ۲۹ آگوست، حدود ۹/ ۳ میلیون بشکه از ظرفیت پالایشی تگزاس به‌طور کامل متوقف شد و حدود ۵/ ۱‌میلیون بشکه از ظرفیت پالایشی نیز در مسیر کاهشی قرار گرفت. تمام این اتفاقات به این معنا بود که حدود یک سوم از صنعت پالایشی آمریکا تحت تاثیر جدی توفان هاروی قرار گرفت. اثرات این توفان بر تولید نفت کمتر بود؛ اما قابل چشم‌پوشی نیست. در روز ۲۹ آگوست، حدود ۳۲۰ هزار بشکه از تولیدات نفتی خلیج مکزیک متوقف شد. در عین حال حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار بشکه از تولیدات میدان نفت شیل ایگل فورد در جنوب تگزاس نیز با کاهش همراه شد. اما تا جمعه گذشته (۱۵ سپتامبر) اثرات کاهش تولید نفت خام در خلیج مکزیک به مرور از بین رفت و از میان تمام پالایشگاه‌های متوقف شده تنها سه پالایشگاه با ظرفیت ۳۷۲ هزار بشکه، به‌طور کامل غیرفعال باقی ماندند. در این زمان یک پالایشگاه ۴/ ۱ میلیون بشکه‌ای در حال راه‌اندازی بود و پالایشگاهی با ظرفیت ۳/ ۲ میلیون بشکه‌ای نیز با کمتر از ظرفیت حداکثری مشغول به کار بود.

سرعت بازگشت پالایشگاه‌‌های خلیج مکزیک به مدار تولید نشان داد که صنعت نفت و گاز آمریکا با درس‌هایی که از توفان‌های کاترینا و ریتا آموخت، به خوبی خود را برای توفان‌های بعدی آماده کرده است. افزایش سرمایه‌گذاری برای استحکام زیرساخت‌ها در مقابل آسیب‌های باد و سیل از جمله اقداماتی بوده که نقش موثری در افزایش مقاومت صنایع نفت و گاز در مناطق توفان‌خیز آمریکا داشته است. از جمله زیرساخت‌های حیاتی می‌‌توان به اتاق‌های کنترل، ژنراتورهای برق و ایستگاه‌های زیرزمینی اشاره کرد که برای مقاومت در مقابل سیل به زیر‌زمین انتقال داده شدند. برای مقابله با آسیب‌های باد نیز فنس‌ها و دیگر تجهیزات تقویت شدند. برای مثال ماراتن پترولیوم در سال ۲۰۰۷ برنامه‌ای را آغاز کرد که طبق آن مرکز کنترلی در نزدیکی هوستون ساخته شد که قدرت مقاومت در برابر توفان‌های رده ۵ مانند کاترینا و حتی قوی‌تر از هاروی را دارد. فیلیپس ۶۶ دیگر گروه پالایشی در خلیج‌مکزیک است که اقداماتی مانند ایمن‌سازی و تامین تجهیزات و منابع اورژانسی مانند مواد غذایی، سوخت، ژنراتورها و رایانه را برای پاسخ سریع به خسارات پس از توفان‌ها را در نظر گرفته است. البته نقش دولت فدرال نیز در این میان کمرنگ نبوده است. پس از توفان‌های کاترینا و ریتا، مهندسان ارتش ایالات متحده آمریکا یک سد بتنی برای محافظت از پالایشگاه‌های والرو و ماراتن در نزدیکی شهر تگزاس احداث کردند. از دیگر سو پیش‌بینی‌های پیشرفته‌تر از سوی موسسه دولتی پیش‌بینی آب و هوا نیز تاثیرگذار بوده و نقش مهمی در هشدارهای اولیه به خصوص در مورد توفان هاروی ایفا کرد. به این ترتیب آن‌طور که کارشناسان آمریکایی می‌گویند، صنایع نفت و گاز آمادگی بیشتری در مقابل توفان ‌بی‌سابقه‌ای چون هاروی داشتند. با تمام این تفاسیر باید دید خوزه، پسر کوچک‌ توفان ایرما، نیویورک و صنایع پالایشی این منطقه را با چه چالش‌هایی مواجه خواهد کرد.