توفان آمریکایی در راه بازار نفت

دنیای اقتصاد- سارا مالکی: نزدیک‌شدن بزرگ‌ترین توفان یک دهه گذشته آمریکا به تاسیسات نفتی در خلیج مکزیک، روز گذشته نمودار قیمت‌ها را در بازار جهانی نفت صعودی کرد. با این حال باقی ماندن این روند صعودی برای نفت‌های شاخص بازار با اما و اگرهایی همراه است. توفان «هاروی» نه تنها ساکنان ساحلی در ایالت تگزاس را در معرض باران‌های شدید و بادهای ویرانگر قرار خواهد داد (تا لحظه تنظیم این گزارش -ساعت ۱۶ به‌وقت تهران- ‌هاروی به تگزاس نرسیده است)، بلکه زیرساخت‌های نفتی آمریکا در این منطقه را نیز با چالش‌هایی همراه می‌کند. به این ترتیب در حالی‌که بسیاری از ساکنان ساحلی در منطقه تگزاس به منظور حفظ جان خود در مقابل توفان مجبور به ترک خانه‌های خود و خروج از منطقه هستند، پالایشگاه‌ها و تاسیسات نفتی این ناحیه نیز برای کاستن از سطح خسارات، توقف فعالیت را در برنامه دارند.

به گزارش رویترز، تاسیسات تولید نفت در تگزاس به منظور مقابله با پیامدهای این توفان به حالت آماده‌باش در‌آمده‌اند و تولید نفت در مناطقی که وقوع توفان در آنها محتمل است، متوقف شده. تعدادی از پالایشگاه‌های این منطقه نیز فعالیت خود را متوقف کرده‌اند؛ اقدامی که بزرگترین تهدید برای ریزش قیمت نفت خام در روزهای آینده به‌شمار می‌رود. توفان «هاروی» از روز پنج‌شنبه گذشته با سرعتی زیاد در حال شدت گرفتن و حرکت به سمت سرزمین اصلی ایالات‌متحده آمریکا است. انتظار می‌رود این توفان که احتمالا «بزرگ‌ترین‌ توفان در ۱۲ سال گذشته» لقب خواهد گرفت، نواحی بین هیوستون و کورپوس کریستی در ساحل تگزاس را هدف قرار دهد. هاروی پس از توفان «آیک» که در سال ۲۰۰۸ در ساحل تگزاس به وقوع پیوست، سنگین‌ترین توفانی است که منطقه را به واسطه بارش‌های سیل‌آسا و بادهایی با سرعت ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت تهدید می‌کند.

این توفان که وقوع آن از قبل پیش‌بینی شده بود، در حالی به شکل مقطعی می‌تواند باعث کاهش تولید نفت خام آمریکا شود که از دیگر سو تعطیلی پالایشگاه‌های آمریکا در خلیج مکزیک را نیز در پی دارد. به این ترتیب اگرچه روز گذشته بازار نفت تحت‌تاثیر اخباری مبنی بر نزدیک‌شدن توفان به تاسیسات تولید نفت در خلیج مکزیک با رشد همراه شد، اما برخی کارشناسان تعطیلی پالایشگاه‌های موجود در این منطقه را با کاهش تقاضای نفت خام برای تولید بنزین مساوی می‌دانند. کاهش تقاضا برای نفت از سوی این پالایشگاه‌ها، به‌معنای افزایش عرضه نفت خام به بازار و ریزش قیمت‌ها در بازار است.

دو روی یک توفان

تعطیلی پالایشگاه‌ها در ساخل خلیج‌مکزیک در حالی یک تهدید برای تقاضای نفت خام در آمریکا به‌شمار می‌رود که پیش از این انتظارهایی از بهبود قیمت‌ها در بازار در پی تغییرات آب و هوایی و بروز توفان مطرح شده بود. طبق این پیش‌بینی‌ها، بروز توفان‌هایی که می‌توانند منجر به کاهش تولید نفت آمریکا شوند، در حالی عاملی برای بهبود عملکرد اوپک در ماه جاری و کاهش عرضه نفت خام ارزیابی شده بودند که برخی تحلیل‌ها «توفان را برای نفت منفی و برای بنزین مثبت» ارزیابی می‌کنند.

طبق این تحلیل، پالایشگاه‌هایی که در مسیر توفان قرار دارند، ناچار به توقف فعالیت‌هایشان هستند. به این ترتیب تولیدات پالایشگاهی بسیار سریع‌تر از تولیدات دریایی (نفت خام) کاهش پیدا می‌کنند؛ اتفاقی که کاهش تقاضا برای نفت و کمبود عرضه بنزین را در پی دارد. به گزارش مارکت واچ، کارشناسان عقیده دارند «این توفان با خطرات بیشتری برای پالایشگاه‌ها همراه است تا تولیدات فراساحلی نفت خام.» طبق گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا، بیش از ۴۵ درصد از ظرفیت پالایشی آمریکا در امتداد سواحل خلیج مکزیک قرار گرفته است که با تعطیلی بخشی از این میزان، می‌توان کاهش تقاضا از سوی پالایشگران و افت قیمت نفت در روزهای آینده را متصور بود.

با این حال طبق گزارش‌های موجود، این توفان به فعالیت‌های نفتی در منطقه خلیج‌مکزیک نیز لطمه وارد کرده و تا‌کنون حدود ۶/ ۹ درصد یا تولید بیش از ۱۶۷ هزار بشکه نفت خام را در این منطقه متوقف کرده است. نفت تولید شده در خلیج‌مکزیک، ۱۷ درصد از کل تولیدات نفت خام آمریکا را شامل می‌شود. آنطور که پیش از این «دنیای اقتصاد» در گزارشی عنوان کرده بود «توفان‌ و هوای نامساعد می‌تواند عملیات استخراج و بارگیری را در خلیج‌مکزیک مختل کند و همچنین کار پالایشگران این منطقه را به تعویق بیندازد.» مجموعه این عوامل در حالی پیش از این با بار مثبت برای بازار نفت همراه بودند که با نزدیک شدن واقعیت توفان، این تحلیل که «قیمت‌ها با کاهش تقاضای پالایشگاه‌های آمریکایی و افزایش عرضه نفت خام دچار ریزش خواهد شد» در میان کارشناسان مطرح است.

بنزین در مقابل نفت

با وجود اما و اگرها و تحلیل‌های متفاوتی که از اثرگذاری توفان هاروی بر بازار نفت و قمیت‌ها مطرح است، روز گذشته نفت‌های شاخص بازار با اندکی رشد همراه بودند. رویترز در گزارش روز گذشته‌اش این رشد قیمت را به توفان هاروی ارتباط داد و به نقل از کارشناسان نوشت: آسیب‌ها و سیلابی که به سمت پالایشگاه‌ها و میدان‌های نفت شیل وارد می‌شوند، باعث توقف فعالیت‌ها در خلیج مکزیک می‌شود و بعید است که چنین اتفاقاتی با نتیجه‌ای منفی برای نفت خام آمریکا همراه باشد. به این ترتیب رویترز وقوع توفان هاروی را پتانسیلی برای کاهش عرضه و بهبود قیمت‌ها در کنار اقدامات اوپک برای ایجاد تعادل در عرضه و تقاضای بازار نفت ارزیابی می‌کند. با این حال آن‌طور که گزارش‌ها نشان می‌دهد، نوسانات نفت خام در پی نزدیک شدن توفان هاروی به قلب صنعت نفت آمریکا در تگزاس محدود بوده و در عوض بازار بنزین با واکنش‌های بیشتری همراه بوده است. به گزارش فایننشال‌تایمز، قیمت هر گالن بنزین طی سه روز گذشته در بورس نایمکس ۴/ ۹ درصد یا ۷۴/ ۱ دلار افزایش داشته است. رشد چشم‌گیر قیمت بنزین در حالی است که به گزارش «دنیای اقتصاد» قیمت هر بشکه نفت خام برنت روز گذشته و تا لحظه تنظیم این گزارش با ۲۹ سنت رشد قیمت به ۳۳/ ۵۲ دلار بر بشکه رسید. نفت خام آمریکا هم ۲۳ سنت رشد داشت و ۶۶/ ۷۴ دلار بر بشکه معامله شد.

به این ترتیب پس از کاهش مداوم ذخایر نفت تجاری در آمریکا در هفته‌های گذشته، شاید بتوان بروز توفان هاروی را (با وجود اما و اگرهای فراوان) دومین عامل آمریکایی برای رشد قیمت‌ها در بازار جهانی نفت دانست. طبق آخرین گزارش رسمی اداره اطلاعات انرژی آمریکا، ذخایر تجاری نفت خام و بنزین در آمریکا در هفته گذشته نیز با کاهش همراه بوده است. این هشتمین هفته متوالی است که ذخایر نفت خام تجاری آمریکا با کاهش همراه شده است. طبق گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا، انبارهای ذخیره نفت‌خام در ایالات‌متحده آمریکا در هفته گذشته ۳۳/ ۳ میلیون بشکه کاهش داشته‌اند و به ۲/ ۴۶۳ میلیون بشکه رسیده که پایین‌ترین سطح از ژانویه ۲۰۱۶ است. موجودی بنزین این کشور نیز با کاهش ۲۲/ ۱ میلیون بشکه‌ای به ۹/ ۲۲۹ میلیون بشکه رسیده است.

مسافرت‌های جاده‌ای در فصل تابستان و افزایش تقاضای پالایشگاه‌ها برای نفت خام به منظور تولید بنزین، مهم‌ترین عامل تدوام کاهش ذخایر نفت خام تجاری در آمریکا است. با این حال این سوال برای بسیاری از سرمایه‌گذاران مطرح است که آیا کاهش ذخایر نفت خام تجاری آمریکا که عاملی اثرگذار بر روند قیمت‌ها در بازار نفت است، در ماه‌های آینده و زمانی‌که پالایشگاه‌‌ها وارد فصل تعمیرات می‌شوند نیز تداوم خواهد داشت؟ این سوال در شرایطی مطرح است که به گزارش بلومبرگ، تولید نفت خام آمریکا در هفته گذشته ۲۶ هزار بشکه در روز رشد داشته و به ۵۳/ ۹ میلیون بشکه در روز رسیده که بیشترین میزان از جولای ۲۰۱۵ است. با این حال باید دید تغییرات آب و هوایی در آمریکا و بروز توفانی که ممکن است بسیار شدیدتر از چیزی باشد که در پیش‌بینی‌ها مطرح شده است، بازار نفت را در روزهای آینده وارد چه مسیری خواهد کرد.