دنیای اقتصاد: یک روز بعد از تعطیلات کریسمس و بازگشایی بازار جهانی نفت،‌ قیمت طلای سیاه به پشتوانه اجرای نخستین توافق کشورهای عضو و غیرعضو اوپک برای کاهش تولید بعد از ۱۵ سال، همچنان بیش از ۵۵ دلار در هر بشکه باقی ماند. این توافق با شروع ژانویه ۲۰۱۷ از یکشنبه آینده، برای کاهش تقریبا ۸/ ۱ میلیون بشکه‌ای عرضه نفت کلید می‌خورد. با این حال در روزهای باقیمانده تا اجرای توافق کاهش تولید این سوال مطرح است که این طرح به شکل کامل اجرا می‌شود و موفق خواهد بود؟ این سوال در حالی مطرح است که وزیر نفت روز گذشته در برنامه‌ای تلویزیونی اعلام کرد :گرچه‌تصمیم‎های اوپک هیچ ضمانت اجرایی ندارد؛ اما واقعیت این است که اعضای اوپک منفعت خود را در توافق تاریخی اخیر این سازمان می‎بینند. از این رو کشورهای بزرگ و تعیین‌کننده به‎طور معمول توافق را اجرا می‌کنند.

بر این اساس در حالی‌که کمتر از یک هفته به اجرای توافق تاریخی کاهش تولید کشورهای عضو و غیرعضو اوپک باقی مانده است، نفت خام برنت تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۶ به وقت تهران) با رشدی ۴ سنتی با قیمت ۲۰/ ۵۵ دلار بر هر بشکه معامله شد. نفت خام آمریکا نیز با رشدی ۲۰ سنتی به ۲۱/ ۵۳ دلار بر هر بشکه رسید. در چنین فضای مثبتی بود که ۱۲ دسامبر شاخص جهانی نفت‌خام با قرار گرفتن روی قیمت ۸۹/ ۵۷ دلار در هر بشکه، به بالاترین سطح از ژانویه ۲۰۱۵ رسید. گزارش‌ها از معاملات روز گذشته بازار از حالت انتظاری برای بازار حکایت دارد. به عقیده کارشناسان، از آنجا که همزمان با نزدیک شدن به زمان اجرای توافق کاهش تولید اوپک، اخبار بسیار کمی از سوی تولیدکنندگان نفت در رابطه با اجرای طرح کاهش تولید منتشر می‌شود، ناچار بازار جهانی نفت انتظار پیشه کرده و راکد شده است. در عین حال با توجه به اینکه بازار نفت در روز دوشنبه برای جشن کریسمس تعطیل بود، همان‌گونه که انتظار می‌رفت معاملات روز گذشته کم حجم بودند. اجرای توافق اوپک در حالی مهم‌ترین مساله این روزهای بازار جهانی نفت به شمار می‌رود که با وجود اعلام آمادگی عربستان سعودی و عراق برای کاهش عرضه نفت خام به بازار، لیبی و نیجریه که به دلیل مشکلات داخلی از طرح کاهش تولید معاف شده‌اند، برنامه‌های افزایش تولید خود را به پیش می‌برند. بر همین اساس شرکت ملی نفت لیبی به تازگی اعلام کرده است خروجی نفت خام این کشور در روز دوشنبه ۶۲۲ هزار بشکه بوده که از سطح تثبیت شده قبلی بیشتر است. دولت لیبی با شورشیان مسلح به توافق رسیده‌اند که این گروه به محاصره دو ساله خط لوله‌های اصلی انتقال نفت خام در غرب این کشور پایان دهند. همچنین این کشور یک تانکر شامل ۹۳۰ هزار بشکه نفت به ایتالیا ارسال کرده است. اما در حالی‌که چشم‌انداز قیمت نفت آشکارا به عرضه کمتر از سوی کشورهای تولیدکننده نفت عضو و غیرعضو اوپک گره خورده است، کارشناسان عقیده دارند تاثیر اجرای این توافق در بازار فیزیکی، با توجه به نوع نفت‌خام متفاوت خواهد بود.

پیش‌بینی کف 55 دلاری نفت

اما در حالی که بازار نفت در انتظار اجرای طرح کاهش تولید از سوی کشورهای عضو و غیرعضو اوپک انتظار پیشه کرده است، یک کارشناس حوزه نفت در نشریه فوربس در یادداشتی به پیش‎بینی صنعت نفت در سال آینده میلادی پرداخته و اعلام کرده است در سال آینده میلادی، قیمت نفت به ثبات می‎رسد و سرمایه‎گذاری در صنعت نفت، جان تازه می‎گیرد. به گزارش پایگاه خبری اینوستینگ، الن والد تاکید کرده است: قیمت نفت به احتمال زیاد در سال ٢٠١٧ میلادی ثبات را تجربه می‎کند؛ زیرا پس از نشست موفقیت‎آمیز کشورهای عضو اوپک در ماه نوامبر امسال، عملکرد اعضای این سازمان حاکی از تلاش آنها برای محدود کردن تولید و افزایش قیمت‎‌ها بوده است. این کارشناس عقیده دارد حتی اگر توافق اوپک به‌طور کامل اجرا نشود و دوام نیابد و حتی اگر همراه کردن کشورهای غیر عضو او این سازمان با توافق کاهش تولید با چالش‎هایی رو‎به‎رو شود، حرکت این سازمان اکنون به روشنی در جهت محدود کردن هماهنگ تولید است. کارشناس نشریه فوربس تاکید دارد پیام‎هایی که روسیه و اوپک می‎فرستند، به خودی خود می‎توانند سبب جهش قیمت شوند و اگر این پیام‎ها به مرحله عمل برسند، کف قیمت نفت ٥٥ دلار برای هر بشکه خواهد بود.

اشباع بازار نفت، تهدیدی ماندگار

اما قیمت کنونی نفت و پیش‌بینی‌های خوش‌بینانه نسبت به آینده بازار در حالی بازتاب‌دهنده عوامل مثبت مانند اجرای طرح کاهش تولید از سوی کشورهای عضو و غیرعضو اوپک است که سوال اصلی کارشناسان این است که روند فعلی برای رشد قیمت نفت باقی خواهد ماند‌؟ تیم پژوهشی در کامرز بانک در گزارشی که روز گذشته منتشر کرده به نوعی پاسخ این سوال را داده است. گزارش این بانک تاکید دارد با اجرای طرح کاهش تولید از سوی کشورهای عضو و غیرعضو اوپک عرضه و تقاضای نفت در سال ۲۰۱۷ به تعادل خواهد رسید؛ اما خطر اشباع بازار نفت همچنان باقی است. دلیل این بانک این است که در حال حاضر تولید نفت اوپک و روسیه در بالاترین سطح خود قرار دارد و در عین حال تولید نفت خام در آمریکا نیز افزایش یافته؛ اتفاقی که باعث افزایش موجودی نفت تجاری آمریکا شده است. رشد تولید نفت خام در آمریکا نیز در حالی است که ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور جدید این کشور قصد دارد برنامه افزایش تولید نفت را به منظور قطع وابستگی انرژی این کشور به خارج اجرایی کند. گزارش کامرز بانک در حالی از عوامل یاد شده به‌عنوان ریسک‌های آینده بازار با وجود اجرای طرح کاهش تولید یاد می‌کند که می‌توان به فروش بخشی از ذخایر نفت خام آمریکا در آینده‌ای نزدیک نیز به‌عنوان عاملی دیگر برای افزایش عرضه اشاره کرد. به این ترتیب باید دید مقاومت بازار در محدوده ۵۵ دلار تا چه زمانی باقی خواهد ماند و با فرا‌رسیدن روز یکشنبه چه مسیری برای بازار نفت رقم خواهد خورد.