تردید نسبت به توافق اوپک قیمت طلای سیاه را ۴ درصد کاهش داد
دیپلماسی شوک‌زا در بازار نفت
دنیای اقتصاد: در پایان معاملات هفتگی، بازار نفت با ناامیدی از توافق در اوپک حدود ۴ درصد افت قیمتی را تجربه کرد. عربستان اعلام کرد که در جلسه مشترک کشورهای عضو و غیرعضو اوپک که هفته جاری پیش از نشست رسمی اوپک برگزار می‌شود، شرکت نخواهد کرد. عربستان می‌گوید پیش از هرگونه مذاکره‌ای با کشورهای غیر عضو باید بین کشورهای عضواوپک هماهنگی ایجاد شود. این موضوع سبب شد بار دیگر نگرانی‌ها درباره عدم توافق اوپک بر سر کاهش تولیدات افزایش یابد و بازدهی بازار نفت که در میانه هفته تا ۷/ ۷ درصد رشد را نیز تجربه کرده بود، در پایان به کمتر از یک درصد کاهش یابد.
تهدید بزرگ انفعال اوپک؟
چهارشنبه کشورهای عضو اوپک در وین برای نهایی کردن جزئیات توافق اولیه الجزایر دور هم جمع می‌شوند؛ جایی که باید دید کشورهای صادرکننده چگونه سطح تولیدات خود را از ۳۳ میلیون و ۶۴۰ هزار بشکه در ماه اکتبر به ۵/ ۳۲ تا ۳۳ میلیون بشکه در روز برسانند (آمار تولیدات اوپک در ماه اکتبر بر اساس آمارهای مبتنی بر منابع ثانویه ارائه شده است، در حالی که آمار اظهارشده از سوی کشورهای عضو اوپک حدودا یک میلیون بشکه بیشتر از رقم ۶۴/ ۳۳ میلیون بشکه منابع ثانویه است).
بنابراین، توافق الجزایر در آن زمان (۲۸ سپتامبر) به معنای کاهش ۲۰۰ تا ۷۰۰ هزار بشکه‌ای تولید اوپک بود. این در حالی است که در شرایط کنونی میزان کاهش حداقل ۶۰۰ هزار بشکه باید باشد. در صورت نهایی شدن این توافق، اولین بار خواهد بود که اوپک از سال ۲۰۰۸ به توافقی برای کاهش تولید دست یافته است. کاهش عرضه توسط کشورهای صادرکننده نفت باعث می‌شود بازار طلای سیاه سریع‌تر به تعادل رسیده و قیمت‌ها حداقل در کوتاه‌مدت با رشد مواجه شوند.از آنجا که بازار همواره به استقبال اخبار می‌رود، طی هفته‌های گذشته هر زمان خوش‌بینی به توافق اوپک افزایش یافته، رشد قیمت نفت را شاهد بودیم، به‌طوری که در میانه هفته گذشته قیمت نفت خام آمریکا و برنت تا نزدیکی سطح ۵۰ دلار نیز افزایش یافتند. فارغ از اثرگذاری بلندمدت توافق احتمالی اوپک، آنچه بارها کارشناسان نسبت به آن هشدار داده‌اند، ریسک «عدم توافق» است. تحلیل‌گران بازار معتقدند اگر اعضای اوپک نتوانند در نشست ۳۰ نوامبر (چهارشنبه) به توافق دست یابند، قیمت نفت ریزش سنگینی را تجربه خواهد کرد. هرچند برخی افراد، نظیر وزیر انرژی نیجریه معتقد است عدم توافق قیمت نفت را فقط تا ۴۴ دلار بر بشکه کاهش می‌دهد، برخی موسسات بین‌المللی تاکید دارند احتمال بازگشت به کانال ۳۰دلاری نیز برای هر بشکه نفت خام در صورت ناکامی اوپک در توافق بالا است.
دو سکانس از اقدام عربستان
روز جمعه در حالی که نفت نوسانات محدودی را تجربه می‌کرد، عربستان سعودی اعلام کرد که در نشست مشترک میان اعضا و غیراعضای اوپک در روز دوشنبه (٢٨ نوامبر) شرکت نخواهد کرد. به گزارش خبرگزاری رویترز، ریاض پیش از هرچیز خواهان رسیدن به توافق اولیه در درون اوپک است. اوپک خواهان مشارکت کشورهای غیرعضو به خصوص روسیه است، از این رو قرار است فردا نشستی برای مذاکره با کشورهای غیرعضو در وین برگزار شود که عربستان اعلام کرده در آن حاضر نخواهد شد. به گفته یک منبع آگاه در اوپک، عربستان در نامه‌ای رسمی به این سازمان اعلام کرده است که در این نشست شرکت نخواهد کرد، زیرا وزیران عضو اوپک باید ابتدا درباره کاهش تولید به توافق برسند و سپس این توافق را به کشورهای غیرعضو عرضه کنند.
در ادامه این اقدام نیز رویترز به نقل از برخی خبرگزاری‌های روسی نوشت: مقامات روسیه نیز اعلام کرده‌اند برای جلسه فردا (دوشنبه) به وین نخواهند رفت. با این حال رویترز می‌افزاید یکی از مقامات نفتی روسیه هنوز قطعی بودن این تصمیم را تایید نکرده است. به گفته منابع آگاه اوپک، در این صورت مذاکرات روز دوشنبه به نشست اعضای این سازمان منحصر خواهد شد که در جهت حل و فصل اختلافات داخلی پیش از برگزاری نشست وزارتی روز چهارشنبه گفت‌وگو خواهند کرد.
به هر حال اقدام عربستان باعث ریزش قیمت‌ها در بازار نفت شد و هر بشکه نفت WTI در پایان معاملات هفتگی به ۴۶ دلار رسید. جان کیلداف، عضو موسسین شرکت اگین کپیتال، این اقدام سعودی‌ها را برای بازار منفی ارزیابی کرد. وی کسی است که مدت‌هاست نسبت به توافق اوپک بدبین است. به گفته کیلداف اوپک بازی جذابی انجام داد؛ ابتدا با برخی وعده‌ها از قیمت‌ها حمایت کرد و اکنون با عدم اجرای توافق، سقوط قیمت‌ها را رقم می‌زند.
با این حال، رئیس شرکت لیپو اویل آسوشیتس می‌گوید: ممکن است ناامیدی به کاهش تولیدات از سوی کشورهای غیرعضو اوپک عامل اقدام عربستان باشد. اندی لیپو با اینکه چنین رفتاری را نامناسب ارزیابی می‌کند به CNBC می‌گوید: خارج از اوپک تمایلی به کاهش تولید دیده نمی‌شود. مکزیک، با جذب سرمایه‌های خارجی در حال افزایش تولیدات است. آذربایجان برای پوشش بودجه خود نیاز به رشد تولیدات دارد. روسیه نیز در بهترین حالت، سطح تولیدات خود را کاهش می‌دهد. بنابراین، بزرگان نفتی با وجود خوش‌بینی‌های اعلام‌شده، هنوز تا توافق فاصله دارند.
رئیس بخش انرژی بارکلیز اما نظر متفاوتی دارد. مایکل کوهن معتقد است عدم شرکت عربستان در دیدار دوشنبه اهمیت چندانی ندارد. وی می‌گوید: اینکه روسیه، در بهترین حالت (یعنی در صورت توافق اوپک) حاضر به فریز (تثبیت) سطح تولیدات است، نکته جدیدی نیست. من هنوز معتقدم اوپک بر سر کاهش تولیدات توافق خواهد کرد. احتمالا عربستان ۵۰۰ هزار بشکه در روز و امارات و کویت هرکدام ۱۰۰ تا حداکثر ۲۰۰ هزار بشکه در روز تولیدات خود را کاهش دهند. حلیما کرافت، مدیر بخش کالاهای موسسه RBC نیز معتقد است خبر مربوط به عدم شرکت عربستان دلیلی برای عدم توافق اوپک محسوب نمی‌شود.
چالش‌های درونی اوپک
در جلسه کمیته فنی اوپک (HLC) که هفته گذشته برگزار شد، الجزایر پیشنهاد داده است که تولید نفت همه اعضا به غیر از لیبی و نیجریه ۴ تا ۵/ ۴ درصد کاهش یابد. لیبی و نیجریه به دلیل جنگ‌های داخلی با گروه‌های تروریستی در حال حاضر کمتر از ظرفیت خود نفت تولید می‌کنند. این پیشنهاد در حالی مطرح شده است که در نشست الجزایر، ایران نیز جزو کشورهای معاف از کاهش سطح تولیدات مورد پذیرش قرار گرفته بود. اما در حال حاضر با توجه به اینکه بر اساس آمار اعلامی کشورمان تولید نفت به بیش از ۹/ ۳ میلیون بشکه در روز رسیده است، از ایران خواسته شده که تولید خود را بر این مبنا کاهش دهد و به محدوده ۷/ ۳ میلیون بشکه در روز برساند. اما ایران بر این باور است که تولید نفت همچنان تحت تاثیر تحریم‌ها قرار دارد و به سطح مطلوب پیش از تحریم‌ها نرسیده است. ایران میزان مطلوب تولید را ۱۳/ ۴ میلیون بشکه در روز می‌داند و بر این باور است که در صورتی به طرح کاهش تولید اوپک خواهد پیوست که سطح تولید ۱۳/ ۴ میلیون بشکه را پایه برای کاهش تولید در نظر بگیرند. در صورتی که طرح ایران پذیرفته شود، سهم ایران از تولید اوپک حدود ۹۵/ ۳ میلیون بشکه در روز خواهد بود.
در این میان نورالدین بوطرفه، وزیر انرژی الجزایر روز گذشته برای مذاکره بیشتر و متقاعد کردن مقامات نفتی کشورمان برای پذیرش طرح کاهش تولید اوپک عازم تهران شد و با زنگنه، وزیر نفت کشورمان دیدار کرد. بوطرفه پیش از این سفر با اشاره به مذاکرات سپتامبر در الجزایر که منجر به توافق مقدماتی اوپک شد، به خبرگزاری رسمی این کشور گفت: ما مذاکرات طولانی و مفصلی با همتایان خود درباره مسائل اجرایی و عملی داشته‌ایم و همچنان امیدواریم که توافق تاریخی به دست آمده در الجزایر در نشست وین نهایی شود. وی نگرانی اصلی را عربستان دانست، زیرا این کشور اعلام کرده است که اگر کشورهای تولیدکننده نفت غیرعضو اوپک، فردا در نشست کارشناسان بلندپایه اعضای اوپک حضور داشته باشند، حاضر به شرکت در این نشست نخواهد بود.
بوطرفه فردا نیز با همتای عراقی خود در وین ملاقات خواهد کرد. لازم به یادآوری است که عراق طی هفته‌های اخیر اعلام کرده بود به دلیل درگیری با حملات داعش نیاز دارد از کاهش سقف تولیدات مستثنی شود. اما بر خلاف انتظار، این کشور با پیشنهاد جدید الجزایر که فقط لیبی و نیجریه را از کاهش تولید مستثنی می‌کند مخالفتی نداشت. نخست‌وزیر عراق اعلام کرد که با هر اقدامی برای تقویت قیمت‌ها موافق است و کاهش سطح تولیدات زیان کمتری را نسبت به کاهش قیمت‌ها به اقتصاد این کشور وارد می‌کند. به هر حال کارشناسان همچنان تصمیم نهایی ایران و عراق را در نشست ۳۰ نوامبر بسیار حیاتی می‌دانند و معتقدند نظر آنها می‌تواند برای دستیابی به توافق تعیین‌کننده باشد.
نگرانی‌های خارج از گود اوپک
فارغ از اختلافات داخلی اوپک، بسیاری از کارشناسان نسبت به شرایط بیرون از اوپک ابراز نگرانی می‌کنند و معتقدند بدون همکاری آنها یا اوپک به توافق نمی‌رسد یا توافق آنها بی‌اثر می‌شود. به گزارش خبرگزاری رویترز، ناطق علی‌اف، وزیر انرژی آذربایجان هفته گذشته پیش‌بینی کرده بود که اوپک در نشست مشترک با کشورهای غیرعضو، خواهان کاهش ٨٨٠ هزار بشکه‌ای مجموع تولید این کشورها از ابتدای سال ۲۰۱۷ به مدت ۶ ماه شود. این در حالی است که نواک اعلام کرده که اوپک تولید خود را ۱/ ۱ میلیون بشکه کاهش خواهد داد و در مقابل خواهان کاهش ۵۰۰ هزار بشکه‌ای تولید نفت کشورهای غیرعضو است. با توجه به عدم شرکت عربستان و احتمالا روسیه در این نشست مشترک، اصولا اوپک باید ابتدا توافق را میان خود اعضا انجام دهد و در صورت موفقیت برای مذاکره با غیراعضا اقدام کند.
این در حالی است که گروهی از کارشناسان به دلیل رقابت سنگینی که میان عربستان، ایران، عراق و روسیه در بازارهای فروش نفت وجود دارد، عدم همکاری روسیه با اوپک را به معنای ناکامی توافق اوپک می‌دانند. به‌عنوان مثال، مدیر عامل توتال معتقد است بدون همکاری روسیه، اوپک حتی اگر توافق کند، آن را اجرایی نخواهد کرد. وی تاکید می‌کند: رقابت سنگینی به ویژه بین عربستان و روسیه برای آنکه بزرگ‌ترین قدرت نفتی بمانند وجود دارد و اگر یکی از آنها به تنهایی تولیدات خود را کاهش دهد باعث افزایش قدرت دیگری خواهد شد. طبق آخرین پیشنهاد اعضای اوپک برآورد می‌شود عربستان به تنهایی باید ۵۰۰ هزار بشکه در روز تولیدات خود را کاهش دهد و غیراعضای اوپک نیز باید تولیدات خود را در مجموع ۵۰۰ هزار بشکه در روز کاهش دهند. این در حالی است که وزیر انرژی روسیه پیش از این اعلام کرده که تولیدات خود را کاهش نخواهد داد و تنها حاضر به فریز (ثبات) سطح تولیدات است.
در سمت دیگر، نگرانی که خارج از اوپک و حتی در صورت دستیابی به توافق وجود دارد، بحث نفت شیل آمریکا است. تولیدکنندگانی که ممکن است با افزایش قیمت نفت به سرعت به بازار نفت برگردند. وزیر انرژی نیجریه در این خصوص می‌گوید: نگرانی من بازگشت احتمالی تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا است. امانوئل ایبه کاچیکوو تصریح می‌کند: چالش اصلی درون اوپک نیست، بلکه نیروهای بیرونی که تحت کنترل ما نیستند تهدید اصلی بازار نفت هستند. شیل با رشد قیمت‌ها می‌تواند به سرعت به بازار برگردد. کاچیکوو می‌افزاید: دغدغه اصلی من توافق میان اوپک نیست، بلکه اثر توافق بر رشد قیمت‌ها اهمیت دارد. به نظرم اگر توافق انجام شود قیمت نفت کمی بالاتر از ۵۰ دلار می‌آید و عدم توافق آن را به ۴۴ دلار در هر بشکه کاهش می‌دهد.
ارسال نظر