دنیای اقتصاد: بازار نفت پس از افت قیمتی که در روز سه‌شنبه پشت سر گذاشت، معاملات روز گذشته را با رشدی یک درصدی ادامه داد. این میزان رشد در حالی رقم خورد که بازار در انتظار اعلام آمار ذخایر نفت تجاری ایالات متحده آمریکا به سر می‌برد. هرچند آمارهای مربوط به حجم ذخایر نفت تجاری آمریکا عصر چهارشنبه منتشر می‌شود اما انتظارها برای کم شدن حجم این ذخایر معاملات روز گذشته را با تقویت همراه کرد.

همچنین اعتصاب کارگران خدمات نفتی در نروژ نیز بر رشد یک درصدی قیمت جهانی نفت در بازار روز گذشته اثرگذار بود. به گفته معامله‌گران، اطلاعات واردات نفت ژاپن نیز عاملی بود که روز گذشته از قیمت‌ها پشتیبانی کرد. بر اساس آمارهای منتشر شده واردات نفت خام ژاپن در ماه آگوست ۵/ ۰ درصد نسبت به همین بازه زمانی در سال گذشته افزایش یافته است. ژاپن به‌عنوان چهارمین خریدار بزرگ نفت دنیا در ماه گذشته روزانه ۳۸/ ۳ میلیون بشکه نفت خام وارد کرده است. بر این اساس نفت خام آمریکا در ساعت ۱۶ روز گذشته با رشدی ۶۷ سنتی به ۸۵/ ۴۳ دلار بر هر بشکه رسید. نفت خام برنت نیز بعد از افزایش قیمت ۸۵ سنتی ۷۳/ ۴۶ دلار بر هر بشکه معامله شد. به این ترتیب عواملی همچون انتظار روز گذشته معامله‌گران بازار برای اعلام حجم ذخایر نفت تجاری آمریکا، مشخص شدن سیاست فدرال رزرو در رابطه با تعیین نرخ بهره دلار آمریکا، واردات نفت ژاپن و اعتصاب کارگران نفتی در نروژ در حالی روز گذشته را به تعبیر معامله‌گران بازار تبدیل به چهارشنبه بزرگ کرد که مشکل اساسی بازار نفت همچنان پابرجا است.

ورود قریب‌الوقوع نفت‌ لیبی و نیجریه

بر این اساس مازاد عرضه در شرایطی همچنان قیمت نفت را تحت فشار قرار داده است که به گزارش رویترز روز گذشته یک کشتی نفتکش برای نخستین بار از اواخر سال ٢٠١٤ به این سو، پایانه راس‎لانوف لیبی را به مقصد ایتالیا ترک کرد. به گفته مدیر این بندر، دومین کشتی نفتکش آماده بارگیری در راس‎لانوف است. به این ترتیب تولید نفت این کشور در شمال آفریقا که به علت درگیری‌های سیاسی و ناامنی از یک میلیون و ٦٠٠ هزار بشکه در روز، در سال ٢٠١١ به حدود ٢٠٠ هزار بشکه در روز در حال حاضر رسیده بود روانه بازار خواهد شد تا فشار مازاد عرضه را در بازار نفت بیشتر کند. همچنین منابع تجاری پیش‌بینی می‌کنند صادرات نفت خام نوع «فورکادوس» نیجریه پس از قطع شدن در ماه فوریه به علت حمله شورشیان، از اواخر سپتامبر یا اوایل اکتبر از سر گرفته شود.

تلاش ایران برای حمایت از بازار

در این میان دبیرکل اوپک اعلام کرده است: بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران و رئیس‌جمهور حسن روحانی به من اطمینان داده‌اند که هر کاری ممکن باشد در پیوند دادن اعضای اوپک و کشورهای خارج از اوپک به یکدیگر برای حمایت از بازار انجام خواهند داد. به گزارش بلومبرگ، محمد بارکیندو که به تازگی به ایران سفر کرده بود، با ابراز رضایت از مذاکراتی که در سفر خود به تهران داشته، تاکید کرد: ایران به ایجاد اجماع در مورد تثبیت وضعیت بازار نفت بین کشورهای عضو و غیرعضو اوپک متعهد است.بارکیندو در حالی در آستانه نشست غیررسمی ۲۸ دسامبر سازمان کشورهای صادر‌کننده نفت (اوپک) در الجزایر از همراهی ایران برای کنترل تولید نفت صحبت می‌کند که پیش از این اعلام کرده بود نشست آینده اعضا تنها یک مشورت میان اعضا است و لزوما به نتیجه‌ای منتج نخواهد شد. با این حال به نظر می‌رسد تحولاتی از زمان آخرین اظهار نظر بارکیندو رخ داده است، زیرا دبیر کل اوپک در گزارش روز گذشته بلومبرگ اعلام کرده بود «وزرای نفت کشورهای عضو اوپک سخت مشغول کار هستند تا در آستانه نشست الجزایر که با حضور روسیه، تولیدکننده غیر عضو اوپک برگزار خواهد شد، به توافقی غیررسمی در مورد تثبیت بازار دست پیدا کنند».بیژن زنگنه پیش از این اعلام کرده بود اگرچه ایران نقشی در به هم ریختن تعادل عرضه و تقاضا در بازار نداشته است، اما از هر اقدامی که بتواند منجر به ثبات بازار شود حمایت خواهد کرد.

امیدهای نفتی ونزوئلا

مازاد عرضه نفت اگرچه تهدیدی برای تمام کشورهای تولیدکننده نفت به شمار می‌رود، اما بحرانی که برای ونزوئلا ایجاد کرده تا حدودی متفاوت است. ونزوئلا مدت‌ها است که در پی افت قیمت نفت و همچنین کاهش چشمگیر صادرات با مشکلات اقتصادی فراوانی دست و پنجه نرم می‌کند. بر همین اساس مقامات این کشور تمایل فراوانی به اجرای طرح فریز نفتی و خروج مازاد عرضه از بازار دارند. رئیس‌جمهور و وزیر نفت این کشور نیز پیش از این با مقامات کشورمان جهت حمایت از طرح محدود کردن تولید در اوپک مذاکراتی داشته‌اند. اما بر اساس جدیدترین پیش‌بینی وزیر نفت ونزوئلا، توافق احتمالی در نشست غیررسمی الجزایر قیمت هر بشکه نفت را ١٠ تا ١٥ دلار بالا خواهد برد. به گزارش رویترز، الوخیو دل‌پینو، وزیر نفت ونزوئلا گفته است که دستیابی کشورهای تولیدکننده عضو و غیرعضو سازمان کشورهای صادر‌کننده نفت (اوپک) به توافق، قیمت‎ هر بشکه نفت را ١٠ تا ١٥ دلار افزایش خواهد داد. نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهوری ونزوئلا نیز پیش‌تر گفته بود که کشورهای تولید‌کننده نفت عضو و غیرعضو اوپک به توافقی در‌باره تثبیت سطح تولید، نزدیک شده‎اند. همچنین نورالدین بوطرفه، وزیر انرژی الجزایر پیش از این اعلام کرده بود که در میان کشورهای عمده تولیدکننده عضو و غیرعضو اوپک در‌باره تثبیت بازار نفت برای حمایت از قیمت‎ها، اتفاق نظر وجود دارد.

وی در سفر چندی پیش به قطر، ایران و روسیه برای جلب حمایت این کشورها از تثبیت قیمت نفت ٥٠ تا ٦٠ دلاری، درباره نتایج نشست غیررسمی اوپک در الجزایر ابراز اطمینان کرد. قیمت‌های اعلام شده از سوی بوطرفه در حالی است که وزیر نفت کشورمان قیمت ۵۰ تا ۵۵ دلاری را برای نفت محدوده‌ای مناسب ارزیابی کرده بود که هم درآمد کشورهای تولیدکننده عضو اوپک را تامین خواهد کرد و هم از ورود تولیدکنندگان نفت‌های غیرمتعارف جلوگیری خواهد کرد. با تمام این تفاسیر اگرچه حدس و گمان‌های مثبتی پیرامون فریز نفتی و اثرات آن از سوی دبیرکل اوپک، ونزوئلا و الجزایر مطرح می‌شود که از دیگر سو تمایل ایران و عراق به ادامه روند افزایش تولید و همچنین نظر عربستان مبنی بر عدم دخالت در مسیر فعلی بازار و تلاش برای کسب سهمی بیشتر از بازار، می‌تواند تمام حدس و گمان‌های مثبت در رابطه با طرحی که معامله‌گران بازار در انتظار اجرای آن هستند را زیر سوال برده و با ابهاماتی جدید مواجه سازد. در همین زمینه نظرسنجی بلومبرگ از ۲۳ کارشناس نشان می‌دهد که این کارشناسان بر بی‌اثر بودن نشست آینده اعضای اوپک اذعان دارند. حتی اگر فرض را بر این بگذاریم که فریز نفتی اجرایی شود، باید دید بازار نفت با تثبیت مازاد عرضه چه خواهد کرد؟