تهدید آمریکایی بازار نفت

گروه نفت و پتروشیمی: قیمت نفت در حالی از حدود یک‌ماه‌و‌نیم گذشته وارد سیری نزولی شده است که این روند در هفته گذشته نیز ادامه پیدا کرد و باعث افت ۸۳/ ۳ درصدی بهای هفتگی طلای سیاه شد. تقویت تولیدات نفت در عراق، افزایش ذخیره بنزین و فرآورده‌های نفتی و همچنین انتشار داده‌هایی مبنی بر بالا بودن ذخایر تجاری انبارهای نفتی در ایالات‌متحده آمریکا و افزایش ارزش دلار از جمله عواملی هستند که از ابتدای هفته کاری گذشته بر تضعیف قیمت نفت اثرگذار بودند. در میان عوامل متعددی که برای کاهش قیمت نفت در هفته گذشته وجود داشت، کودتای ناموفق ترکیه به‌رغم انتظارات، اثر ماندگاری بر قیمت نفت به جا نگذاشت زیرا حمل‌و‌نقل این ماده خام از مسیرهای عبوری در ترکیه با مشکل چشمگیری همراه نشد. اما در آخرین روز معاملاتی در بازارهای بین‌المللی آمار تعداد دکل‌های فعال در میادین نفتی آمریکا منتشر شد که نگرانی‌ها از رشد مازاد عرضه در بازار نفت را افزایش داد. بر اساس آمار موسسه بیکرهیوز، برای چهارمین هفته پیاپی تعداد دکل‌های نفتی در میادین نفتی آمریکا افزایش یافت و سوال بزرگی پیش روی معامله‌گران قرار داد، آیا افزایش حفاری‌ها رشد تولید نفت در آمریکا را به همراه دارد؟

به این ترتیب نگاهی به مسیر حرکت قیمت نفت خام در هفته گذشته نشان می‌دهد که به غیر از تلاش یک روزه نفت در چهارشنبه گذشته برای افزایش قیمت، روزهای باقی مانده با کاهش قیمت همراه بوده است. به گزارش «دنیای اقتصاد» بهای نفت خام آمریکا(نفت شاخص بازار نیویورک) در هفته گذشته ۷۶/ ۱ دلار معادل ۸۳/ ۳ درصد افت کرد و به ۱۹/ ۴۴ دلار بر بشکه رسید. برنت، نفت شاخص بازار لندن نیز نزدیک به ۲ دلار معادل بیش از ۴ درصد افت قیمت هفتگی را به ثبت رساند و به ۶۹/ ۴۵ دلار بر بشکه رسید.

رشد تولید آمریکا در راه است؟

موسسه بیکر هیوز در روز جمعه از رشد تعداد سکوهای فعال نفتی در ایالات متحده آمریکا برای چهارمین هفته پیاپی در هفته گذشته خبر داد. طبق این گزارش تعداد سکوهای فعال در ایالات متحده آمریکا با رشد ۱۴ موردی در مجموع به ۳۷۱ فروند رسیده است. این میزان رشد تعداد دکل‌ها از ابتدای سال جاری میلادی بی‌سابقه بوده است.

به این ترتیب در شرایطی که انتظار زیادی برای قطع عرضه بیش از حد جهانی نفت وجود داشت، بازار نفت شاهد مقادیر بسیار زیادی از نفت انبار شده روی دریا و خشکی است. این عامل ایجاد توازن در بازار نفت را با انتظار طولانی‌تری همراه می‌کند. اما بازگشت سکوهای تولید نفت در آمریکا (که در پی افت شدید قیمت نفت روند تولید خود را متوقف کرده بودند) در شرایطی به شکلی دنباله‌دار از هفته‌های گذشته تا‌کنون ادامه پیدا کرده است که این اتفاق از نگاه کارشناسان نوعی تهدید برای قیمت نفت به شمار می‌رود. اگرچه تقویت قیمت نفت یکی از عوامل بنیادین بازگشت این سکوها و افزایش تولید نفت شیل به شمار می‌رود، با این حال یک کارشناس حوزه نفت عقیده دارد در هر شرایطی باید در انتظار بازگشت سکوهای نفتی در آمریکا بود. عضو هیات‌ علمی موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی در این زمینه به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: روند تکنولوژی تولید نفت در دنیا در حال پیشرفت است و طبیعی است که هزینه‌های تولید نسبت به گذشته با کاهش همراه باشد، بنابراین نباید این طور تصور کرد که با کاهش قیمت نفت تولیدکنندگان نفت شیل روند تولید خود را متوقف یا با کاهشی چشمگیر همراه می‌کنند. مرتضی بهروزی‌فر در ادامه می‌گوید: اگر‌چه آمریکایی‌ها تعداد دکل‌های فعال خود را کاهش دادند، اما باید توجه کرد که با تعداد کمی از سکو روند تولیدات خود را حفظ کردند که این اتفاق پیشرفته بودن تکنولوژی آنها را در تولید نشان می‌دهد. حالا نیز اگرچه تعداد دکل‌های فعال آنها کم شده است اما تکنولوژی و تکنسین‌های آنها با پیشرفت بیشتری همراه شده‌اند. بهروزی‌فر در ادامه با اشاره به سیاست قدیمی ایالات متحده آمریکا در بی‌نیاز کردن خود از واردات نفت، به خصوص از خاورمیانه، می‌گوید: این استراتژی ملی آمریکا است که در هر دولتی پیگیری می‌شود و عمر آن به ۴۰ سال می‌رسد. بنابراین بعید به نظر می‌رسد که ایالات متحده آمریکا تحت تاثیر قیمت نفت، تولیدات خود را به اندازه‌ای چشم‌گیر کاهش دهد.

از سال ۱۹۷۰ به این سو، ایالات متحده آمریکا با در نظر گرفتن برخی مزیت‌های مالیاتی برای کشف و توسعه میدان‌های نفتی در این کشور، سیاست توسعه تولید نفت را در پیش گرفت. به این ترتیب بعید به نظر می‌رسد این سیاست طولانی‌مدت ایالات متحده آمریکا تحت تاثیر تغییرات قیمت نفت رها شود. با در نظر گرفتن این سیاست قدیمی، تولیدکنندگان نفت در آمریکا، در هر سطح قیمتی دست‌کم به دنبال حفظ تولید خود و جلوگیری از کاهش بیش از حد تولید خواهند بود.

بنزین، خطر شماره یک بازار

طی یک هفته گذشته، یکی از مهم‌ترین عوامل کاهش قیمت نفت افزایش ذخایر بنزین و فرآورده‌های نفتی و کاهش تقاضای پالایشگاه‌ها در پی آن بوده است. بر اساس اطلاعات منتشر شده، به‌‌رغم قرار داشتن در فصل تابستان که به شکل سنتی تقاضا و مصرف برای سوخت خودرو در آن زیاد است، ذخایر بنزین با رشد همراه شد. بر اساس گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا در هفته منتهی به ۲۵ تیر، ذخایر بنزین ۹۱۱ هزار بشکه رشد کرده است. در حال حاضر حجم ذخایر نفتی و بنزین آمریکا در بیشترین مقدار خود در تاریخ قرار دارد. این در حالی است که نگاهی به روند تقاضای پالایشگاه‌ها نشان می‌دهد که بیشترین تقاضا از سوی آنها در فصل تابستان رقم می‌خورد و پس از آن تقاضای آنها در سراشیبی قرار می‌گیرد. بررسی یک بازه زمانی ۵ ساله از روند تقاضای پالایشگاه‌ها در ایالات متحده نشان می‌دهد که در بازه زمانی جولای تا اکتبر هر سال، به دلیل کاهش تقاضای بنزین و همچنین قرار گرفتن پالایشگاه‌ها در دوره تعمیر و نگهداری میزان تقاضای روزانه نفت خام از سوی پالایشگاه‌های آمریکایی حدود ۲/ ۱ میلیون بشکه کاهش پیدا می‌کند، بر همین اساس می‌توان پیش‌بینی کرد که با کاهش فعالیت پالایشگاه‌ها در ماه‌های پیش‌رو حجم ذخایر نفتی رشد کند.

اما در حالی که عواملی از سوی غرب بر کاهش قیمت نفت در هفته گذشته اثرگذار بوده است، آن‌طور که از خاورمیانه خبر می‌رسد، برنامه افزایش صادرات عراق در ماه جاری میلادی نیز بر تغییرات قیمت نفت بدون تاثیر نبوده است. صادرات نفت خام عراق در ۲۱ روز نخست از ماه جولای در حالی روی عدد ۲۸/ ۳ میلیون بشکه در روز قرار گرفت که در ماه ژوئن ۱۸/ ۳ میلیون بشکه در روز بوده است. این میزان افزایش صادرات در شرایطی از سوی عراق رقم خورده است که برخی گزارش‌ها از ضعف تقاضای سوخت در بازارهای کلیدی آسیا خبر می‌دهد.