رکورد معکوس نفت جهانی

گروه نفت و پتروشیمی: نفت خام اگرچه در معاملات روز جمعه اندکی رشد را در فضایی متلاطم تجربه کرد، اما در نهایت با افتی چشم‌گیر در مقیاس هفتگی همراه بود. نگاهی به معاملات بازار جهانی نفت نشان می‌دهد که نفت خام برنت (شاخص بورس لندن) بیشترین افت هفتگی را در شش ماه گذشته تجربه کرد و به قیمت ۴۶.۷۶ دلار رسید که این قیمت در نتیجه رشد ۳۶ سنتی در معاملات روز جمعه بود. نفت خام آمریکا نیز بیشترین افت هفتگی در ۳ ماه اخیر را به ثبت رساند و در روز جمعه روی قیمت ۴۱/ ۴۵ دلار ایستاد.

به عقیده تحلیلگران، انتشار آمار اشتغال آمریکا، تحرکات شبه نظامیان در نیجریه و همچنین تقاضای ضعیف فصلی برای نفت از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت نفت خام در هفته گذشته بوده‌اند. بر این اساس انتشار این خبر که طی هشت ماه گذشته و در ماه ژوئن بیشترین تعداد شغل در آمریکا ایجاد شده است و همچنین نگرانی‌های تازه از شدت گرفتن حملات شبه نظامی‌ها در نیجریه، باعث شد نفت رشدی حدودا یک درصدی را در روز جمعه به ثبت برساند، اگرچه در نهایت این بازار هفته کاری خود را با افت قیمت به پایان رساند.

پیش از این و در ماه می‌(اردیبهشت-خرداد) آمار اشتغال‌زایی بسیار ضعیف در آمریکا، باعث شد احتمال افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو به شدت کاهش یابد. این عامل که در ادامه با خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا همراه شد، انتظار بازار برای افزایش نرخ بهره دلار در سال ۲۰۱۶ را به صفر نزدیک کرد. افزایش نرخ بهره در ایالات متحده به معنای رشد شاخص دلار و در نتیجه فشار بر قیمت کالاهایی است که بر اساس دلار معامله می‌شوند. گرچه قیمت نفت نیز از این قاعده مستثنی نیست و با رشد شاخص دلار تحت فشار قرار می‌گیرد، اما نکته قابل توجه ارتباط تقاضای نفت با وضعیت اقتصادی آمریکا است. به عبارت دقیق‌تر، از آنجا که آمریکا بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نفت در دنیا به‌حساب می‌آید، ضعف اقتصادی آن بر قیمت نفت اثر منفی دارد. بنابراین اگر اشتغال‌زایی به‌عنوان یک شاخص مهم اقتصادی شرایط مطلوبی داشته باشد، از یکسو به معنای مناسب بودن تقاضای نفت ایالات متحده است و از سمت دیگر، با تقویت احتمال افزایش نرخ بهره و در نتیجه رشد شاخص دلار باعث فشار بر قیمت نفت می‌شود.

عصر جمعه اما، آمار اشتغال ماه ژوئن در آمریکا (خرداد-تیر) بسیار فراتر از انتظارات گزارش شد؛ در این ماه، ۲۸۷ هزار شغل جدید ایجاد شده که حدودا ۱۰۰ هزار مورد بیش از انتظار بازار بوده و بیشترین مقدار اشتغال‌زایی در ۸ ماه اخیر است. با ارائه این آمار، نگرانی‌های بازگشت اقتصاد آمریکا به رکود و ضعف اشتغال‌زایی ماه می ‌کاهش یافت (عامل مثبت برای نفت). همچنین، گرچه احتمال افزایش نرخ بهره دلار (عامل منفی برای نفت) تقویت شده، اما کارشناسان معتقدند اجرای این اقدام توسط فدرال رزرو همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. به بیان ساده، برای افزایش نرخ بهره دلار فقط نمی‌توان به اشتغال‌زایی، آن هم در یک ماه استناد کرد. بنابراین، این روند نه تنها باید برای چند ماه تکرار شود، بلکه باید برخی عوامل دیگر، نظیر نگرانی‌ها از وضعیت بازارهای مالی پس از برگزیت (خروج بریتانیا از اروپا) با این مسیر همراهی کنند. بر این اساس، در مجموع اثرات مثبت بهبود فضای اشتغال در آمریکا، فضایی بهتر را برای نفت فراهم کرد و همین عامل نیز باعث شد آمارهای تازه منتشر شده نقشی حمایتی از قیمت ایفا کنند.

انتشار آمار اشتغال در نخستین کشور مصرف‌کننده نفت اگرچه امیدواری‌هایی را برای قیمت طلای سیاه به همراه داشته است، در مقابل خبر اضافه شدن دکل‌های نفتی تبدیل به عاملی برای تضعیف قیمت نفت شد. تازه‌ترین آمار منتشر شده از تعداد دکل‌های حفاری در آمریکا نشان می‌دهد که در هفته گذشته برای پنجمین هفته متوالی، تعداد ۱۰ دکل به دکل‌های فعال برای تولید نفت شیل اضافه شده است. از نگاه کارشناسان سرعت بازگشت دکل‌های حفاری به چرخه تولید به حدی رسیده است که به نظر می‌رسد رکود تقریبا ۲ ساله‌ای که در حفاری و تولید نفت در آمریکا جریان داشت، تا اوایل سال آینده میلادی به پایان رسد و این به معنای بازگشت تولیدات نفت شیل به بازار و افزایش عرضه در بازار است. اگرچه بدبینی‌ها نسبت به افزایش تعداد دکل‌های حفاری در آمریکا با انتشار آمار اشتغال در این کشور خنثی شد، با این وجود هر دو نفت برنت و خام آمریکا افتی نزدیک به ۸ درصد را در هفته گذشته تجربه کردند که به ترتیب بیشترین افت هفتگی از ژانویه و فوریه بوده است. با تمام این تفاسیر از نگاه تحلیلگران، در حال حاضر نفت در مسیری قرار گرفته است که تمایل آن به کاهش قیمت بیشتر است؛ اتفاقی که باعث شده تحلیلگران و فعالان بازار نفت اتفاقات این بازار را به شکلی جزئی مورد بررسی قرار دهند تا شاید به تصویری شفاف‌تر برای بازار نفت در سال آینده دست پیدا کنند.