گروه نفت و پتروشیمی: این روزها رسانه‌های خارجی در حالی کاهش صادرات نفت خام ایران را موضوع بحث‌ها و تحلیل‌های خود قرار داده‌اند که واقعیت‌های بازار حاکی از آن است که ایران همچنان در مقابل رقبایی چون عربستان و عراق برای بازپس‌گیری سهم خود در تلاشی بی‌وقفه است. بر این اساس اگرچه طبق برخی پیش‌بینی‌ها صادرات نفت خام ایران در ماه جاری میلادی (جولای) کاهش خواهد یافت اما به گواه آمارهای منتشر شده، صادرات نفت کشور همچنان رشدی ۷۰ درصدی را نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد. با این وجود در دورانی که صنعت نفت کشورمان توانسته است در مدتی کوتاه رشدی چشمگیر در تولید و صادرات داشته باشد، از ناحیه افت تولید در کانون توجه رسانه‌های خارجی قرار گرفته است.

رسانه‌های خارجی در حالی برداشت‌های قطعی از آمارهای کوتاه‌مدت صادرات نفت ایران دارند که «دنیای اقتصاد» پیش از این در گزارشی این نکته را یادآور شده بود که قضاوت در رابطه با روند صادرات نفت خام ایران با توجه به آمارهای مقطعی و کوتاه‌مدت ممکن نخواهد بود. بر این اساس اگرچه پیش از این برخی رسانه‌های خارجی با تکیه به آمارهای ۳ هفته نخست ماه ژوئن (که کاهش صادرات نفت خام ایران در این بازه زمانی را نشان می‌داد)، شروع سیری نزولی برای صادرات نفت خام کشورمان را پیش‌بینی کرده بودند تازه‌ترین آمارها به نقل از رویترز نشان می‌دهد صادرات نفت خام ایران در انتهای همین ماه، باعث شد تا رکورد بالاترین رقم صادرات نفت از ژانویه ۲۰۱۲ تاکنون برای صنعت نفت به ثبت برسد.روز گذشته رویترز در گزارشی به نقل از منابع آگاه، با اشاره به صادرات روزانه ۱۴/ ۲ میلیون بشکه نفت خام ایران در ماه جولای، این میزان را کمتر از صادرات حدود ۳۱/ ۲ میلیون بشکه‌ای در ماه ژوئن (ماه پیشین میلادی) پیش‌بینی کرده است. علت اصلی این میزان کاهش صادرات نیز افت صادرات میعانات ایران به کره جنوبی ذکر شده است، زیرا این کشور برنامه خرید میعانات خود را کاهش داده است.

اما نکته‌ای که در این میان وجود دارد این است که قراردادهای ایران برای فروش نفت به کشورهای متقاضی معمولا بلندمدت است. براین اساس کارشناسان عقیده دارند محموله‌های نفت ایران طبق قراردادهای منعقد شده و در طول یک سال به کشور مقصد ارسال می‌شود؛ درواقع اگرچه ممکن است میزان صادرات در طول یک ماه با کاهش همراه باشد، اما در ماه‌های بعدی یا پایان همان ماه و مطابق حجم کلی قرارداد جبران خواهد شد.

صادرات نفت ایران اما از ماه دسامبر، یعنی آخرین ماه تحریم‌های نفتی غرب تاکنون در حالی تقریبا دو برابر شده است که رقبایی مانند عربستان و عراق بیکار نمانده‌اند و سرسختانه به مقابله با تلاش‌های ایران برای بازپس‌گیری سهم خود در بازارهای جهانی پرداخته‌اند. با وجود این نگاهی به آمارها نشان می‌دهد که برای مثال واردات نفت خام کشوری مانند ژاپن از ایران، در ماه مه ‌امسال با رشد ۱۶ برابری نسبت به ماه قبل از آن به ۳۳۹ هزار بشکه در روز رسید. ایران با تامین ۳/ ۹ درصد نفت مورد نیاز ژاپن چهارمین تامین‌کننده نفت وارداتی ژاپن بعد از عربستان، امارات و قطر در این ماه شناخته شده است. رقابت دو کشور عربستان و عراق با ایران تا آنجا جدی است که با بازگشت نفت کشورمان به بازار، صادرات عراق و عربستان نیز همراه با کشورمان از ماه مه ‌تاکنون و در مقایسه با مدت مشابه سال قبل به‌طور متوسط بیش از ۳/ ۲ میلیون بشکه در روز افزایش یافته است. با وجود این ایران توانسته است سریع‌تر از آنچه تحلیلگران پیش‌بینی می‌کرده‌اند، سهم خود از بازار را باز پس بگیرد و بر اساس پیش‌بینی‌ها صادرات نفت کشورمان در ماه جولای برای چهارمین ماه متوالی بیش از ۲ میلیون بشکه در روز خواهد بود. ایران در حالی تلاش برای بازپس‌گیری سهم از دست رفته خود از بازار نفت را ادامه می‌دهد که در سایه این تلاش، یک سوپرتانکر حامل نفت ایران برای نخستین بار از زمان لغو تحریم‌های نفتی، عازم بندر گدانسک لهستان در ساحل دریای بالتیک شد.

همچنین طبق پیش‌بینی‌ها بارگیری به مقصد چین در ماه جولای اندکی بیش از ۶۵۴ هزار بشکه در روز خواهد بود که تقریبا ۵۰ هزار بشکه در روز بیشتر از ماه ژوئن است. هند نیز حدود ۴۸۰ هزار بشکه در روز نفت از ایران خریداری خواهد کرد که بالاترین رقم از ماه مارس تاکنون است. ژاپن نیز قرار است حدود ۲۳۵ هزار بشکه در روز از ایران نفت بخرد. به گفته منابع آگاه به نقل از رویترز، ایتالیا، یونان، اسپانیا و ترکیه نیز در ماه جولای از ایران نفت خواهند خرید که با این تفاسیر، به نظر نمی‌رسد ایران فعلا برنامه‌ای برای کاهش صادرات نفت داشته باشد.