ستاره‌های غربی در افق سرمایه‌گذاری‌های پتروشیمی خودنمایی می‌کنند
خط‌شکنی در صادرات پتروشیمی
گزارش‌ها حکایت از آن دارند که سال گذشته بیش از ٤٦ میلیون تن محصولات پتروشیمی در کشور تولید و حدود ١٩ میلیون تن برابر با ۴۱درصد از این حجم به بازارهای جهانی صادر شده که البته رشد سالیانه ۵/ ۲ میلیون تنی را نیز به همراه داشته است. علی‌محمد بساق‌زاده در این رابطه می‌گوید: تولید محصولات پتروشیمی در سال ٩٣ با ٧٦ درصد ظرفیت اسمی انجام شده بود و پارسال با رقم ٤٦ میلیون تن تولیدات در واقع ٨٠ درصد ظرفیت اسمی واحدهای تولیدی پتروشیمی فعال بود که نسبت به سال ماقبل چهار واحد درصد رشد را نشان می‌دهد. مدیر کنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی، ارزش فروش داخلی و صادراتی محصولات پتروشیمی را در سال گذشته در مجموع ٢٣ میلیارد دلار بیان کرد و گفت: سهم ارزشی صادرات حدود ۵/ ۹ میلیارد دلار بود و بقیه ارزش فروش داخلی محصولات پتروشیمی است.
این موارد باعث شد تا در گفت‌وگویی با یکی از تجار بنام بازار محصولات پتروشیمی به بررسی این شرایط با جهت‌گیری صادرات و سرمایه‌گذاری خارجی بپردازیم. این فعال بازار پتروشیمی در ابتدا به انتقاد از شرایط موجود پرداخت و به صراحت عنوان کرد: در صنعت پتروشیمی و حتی بخش بزرگی از بدنه مدیریتی کشور طرزفکری کوتاه‌مدت بر رفتار مدیران سایه افکنده است که باعث شده تا اغلب مدیران، به جای پرداختن به مسائل پایه‌ای و بنیادین، به اموری توجه کنند که در کوتاه‌مدت نتیجه می‌دهد. البته این شرایط در وضعیتی وخامت بیشتری پیدا می‌کند که اغلب سیستم‌ها و فرآیندهای تولیدی حالتی فرسوده داشته و راندمان کلی واحدهای تولیدی بسیار پایین آمده است، به گفته وی البته این مطلب پنهانی نیست و در سمینارهای داخلی و بین‌المللی به فرسوده بودن این صنعت اشاره شده است. توقف‌های تولید (Shut Down) ممتد در واحدهای تولیدی مختلف یکی از واقعیت‌های صنعت پتروشیمی در ماه‌های اخیر مخصوصا در پایان سال گذشته بوده، البته این شرایط در زمانی بیش از پیش خودنمایی می‌کند که شرکت‌های تعمیر و نگهداری بزرگ در صنعت پتروشیمی همچون سایر نقاط جهان رونق محسوسی ندارند. متاسفانه باید به این نکته اشاره کرد که در ماه‌های پایانی سال گذشته در بسیاری از واحدهای پتروشیمی شاهد راندمان تولیدی بسیار پایین بودیم؛ حتی حجم تولید در سطوحی کمتر از ۵۰ درصد اسمی قرار دارد.
وی در ادامه افزود: دلیل پایین بودن راندمان تولید در وهله اول فرسوده بودن سیستم‌ها و مشکلات تعمیر و نگهداری و تامین ماشین‌آلات، قطعات و حتی کاتالیست‌هاست تا جایی که خود من شاهد آن بوده‌ام که برای تعمیر یک کمپرسور مجبور شده‌اند تا آن را به یکی از کشورهای غربی ارسال کنند. به گفته وی نکته دیگر را باید در ضعف تقاضا دانست زیرا در شرایطی که موجودی انبارها از مواد اولیه بالا می‌رود، ناخودآگاه شرایط تولید پتانسیل وقفه‌ای پیدا خواهد کرد و مشکلات قابل حل جدی‌تر از واقعیت خودنمایی می‌کند البته این شرایط نیاز به بحث دارد زیرا مشکلات فنی ساده‌ترین راه برای توجیه برخی مشکلات است. در ادامه این بحث این تاجر بین‌المللی محصولات پتروشیمی به بحث بسیار مهم کاتالیست پرداخت و گفت: البته به دلیل ضعف نسبی و شاید قدیمی‌تر بودن فرآیندهای تولید، به کاتالیست بیشتری نیاز داریم. وی این‌گونه ادامه داد: خوشبختانه بسیاری از شرکت‌های چینی در مسیر تامین مواد اولیه و حتی قطعات و ماشین آلات کنار زده شده‌اند حتی به جز شرکت‌های غربی، ژاپنی‌ها نیز در حال ورود به بازار ایران هستند که می‌تواند برای آینده این صنعت بسیار مهم باشد؛ هرچند هنوز مراودات مالی به‌صورت مورد نیاز فراهم نشده و بانک‌های بزرگ و معتبر هنوز وارد فرآیندهای مالی با ایران نشده‌اند هرچند که در مسیر بهبود قرار دارد.
این تاجر بین‌المللی محصولات پتروشیمی در ادامه صحبت‌های خود به شرایط رقبای منطقه‌ای ایران با محوریت سرمایه‌گذاری خارجی اشاره کرد و گفت: در گذشته ابوظبی به‌عنوان مهم‌ترین رقیب ایران در صنعت پتروشیمی به شمار می‌رفت ولی هم اکنون شرایط تغییر کرده است زیرا دیگر تامین خوراک، نیروی کار یا بازار مصرف، نزدیکی به آب‌های آزاد و قیمت تمام شده تولید و حتی شرایط پولی - مالی محلی اولویت اول نیست بلکه در منطقه غرب آسیا، شمال آفریقا و حتی غرب اروپا ذات امنیت سرمایه‌گذاری و ثبات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی به اولویت اول تبدیل شده است. در گذشته عراق، لیبی و سودان مشکلات امنیتی داشت ولی در شرایط حاضر این ابهامات به عربستان نیز سرایت پیدا کرده است و این احتمال به مثابه فروپاشی دومینوی کشورهای عربی خواهد بود. این وضعیت در کنار نبود نیروی کار ارزان و ماهر در کشورهای عربی دیگر جذابیت سرمایه‌گذاری در فجیره، ابوظبی و حتی قطر را نیز کاهش داده است چه برسد به عربستان که با فرار گسترده سرمایه، ناآرامی‌های اجتماعی، کسری بودجه، جنگ و بسیاری مشکلات دیگر رو‌به‌رو است.
وی در پایان این نشست بازار صادراتی اروپا را مهم‌ترین بازار هدف ایران برای عرضه محصولات پتروشیمی برشمرد و از ضرورت حضور واحدهای رسمی صادراتی، نیاز به ایجاد انبار و فروش قطعی، افزایش اعتبار فروشنده‌ها و مراودات مالی مستقیم سخن گفت و افزود: هم اکنون شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی موسوم به IRISL برای حمل محصولات به بازارهای اروپایی تخفیفی 50 درصدی را لحاظ کرده که سیگنال بزرگ و بسیار مهمی برای حضور در بازارهای اروپایی خواهد بود. البته هنوز این موارد نتوانسته است ورود ایران به بازارهای اروپایی را تضمین کند، ولی امیدواری‌ها به حضور در این بازارها بسیار بالا است. به نظر می‌رسد به جز ارتباطات پولی و مالی به‌صورت مستقیم و البته یکسان‌سازی نرخ ارز همچنین شرایط بارگیری و حمل و نقل برای مواد مایع پتروشیمی، سایر ملزومات برای صادرات به بازارهای اروپایی محقق شده یعنی هم‌اکنون زمان بازاریابی است.
ارسال نظر