گروه نفت و پتروشیمی: بالاخره بعد از مدت‌ها انتظار بر سر بازگشت نفت ایران به بازارهای جهانی، روز گذشته مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران از اعزام ۴ میلیون بشکه نفت کشورمان تا ٢٤ ساعت آینده با سه نفتکش به مقصد اروپا خبر داد. بر این اساس حداکثر ظرف امروز ۴ میلیون بشکه که دو میلیون آن از سوی شرکت توتال خریداری شده و دو میلیون بشکه دیگر نیز توسط یک شرکت روسی و اسپانیایی خریداری شده به مقاصد کشورهای اروپایی ارسال خواهد شد. رکن‌الدین جوادی در این رابطه در گفت‌وگو با «شانا» اعلام کرده است که شرکت روسی، نفت خام ایران را به پالایشگاه خود در رومانی منتقل می‌کند. به این ترتیب ورود رسمی ایران به بازار اروپا کلید خورد و در عین حال ایران افزایش میزان تولید خود را که قرار است اوایل سال آینده به یک میلیون بشکه در روز برسد آغاز کرده است. این در حالی است که پیش از این کارشناسان جهانی و حتی داخلی از توانایی کشورمان برای تولید این میزان نفت از یک طرف و بازاریابی آن از طرف دیگر ابراز تردید کرده بودند. رئیس‌جمهوری در سفر اخیر خود به اروپا نیز بر ضرورت صادرات نفت به اروپا تاکید کرده بود و شرکت‌های مهمی همچون توتال و انی برای ورود به بازار نفت و خرید نفت ایران ابراز تمایل کرده بودند. در همان دوره نشانه‌های صادرات قریب‌الوقوع نفت ایران به قاره سبز ظاهر شد و می‌شد پیش‌بینی کرد که با قرارداد فروش ۲۰۰ هزار بشکه در روز به شرکت توتال مقدمات حضور سایر کشورها و شرکت‌های نفتی نیز در بازار نفت ایران فراهم شود.

هفته گذشته در عین حال شرکت واسطه نفتی گلنکور، غول بزرگ تجاری و معدنی سوئیس به‌عنوان اولین شرکت غربی نفت ایران را بارگیری کرد که رویترز خبر آن را منتشر کرده بود. به نظر می‌رسد رفع چند تحریم کافی بود تا نفت ایران بتواند بازارهای اروپایی را درنوردد؛ نخست رفع تحریم نفتی ایران، دوم رفع تحریم سوئیفت و انتقال پول، سوم رفع تحریم کشتیرانی و در نهایت رفع تحریم‌های بیمه‌ای. به این ترتیب ایران در شرایط فعلی آمادگی آن را دارد تا بار دیگر نفت خود را به کشورهای اروپایی که در گذشته روزانه ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار بشکه نفت ایران را خریداری می‌کردند، بفروشد. پیش بینی می‌شود کشورهای آلمان، انگلیس، اسپانیا، یونان، فرانسه، ایتالیا، مجارستان، اتریش، لهستان، روسیه، ترکیه و سایر کشورهای اروپایی به جمع مشتریان نفتی ایران بپیوندند که این موضوع قدرت مانور ایران را برای بازگشت قدرتمند به بازار نفت افزایش می‌دهد. در این بین انتظار می‌رود در کنار شرکت‌های نامبرده، شرکت‌های توپراش ترکیه، لوک اویل و روس نفت روسیه، کپسا و رپسول اسپانیا، انی و ساراس ایتالیا خریداران بعدی نفت ایران باشند. در عین حال در کشورهای آسیایی نیز ایران به دنبال فروش نفت به این کشورها است که این موضوع نیز اهرم کمکی دیگری برای فروش نفت کشورمان در بازارهای جهانی خواهد بود. به گزارش دنیای اقتصاد، از سال ۲۰۱۱ آمریکا خرید نفت از ایران را توسط شرکت‌های اروپایی ممنوع کرد و تنها چهار کشور آسیایی ژاپن، کره جنوبی، چین و هند مجاز به خرید نفت از کشورمان بودند. به این ترتیب میزان صادرات نفت ایران که در آن زمان حدود ۶/ ۲ میلیون بشکه بود به زیر یک میلیون بشکه و حدود ۸۰۰ هزار بشکه در روز رسید. این مساله باعث شد میزان تولید نیز که حدود ۴ میلیون بشکه در روز بود به حدود ۲ میلیون بشکه برسد و مشتریان نفتی ایران نیز جای خالی ایران را با کشورهای منطقه به ویژه عربستان پر کنند که این مساله چالش بعدی نفت ایران پس از کاهش تولید و صادرات محسوب می‌شود. موضوع دیگر کاهش میزان سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی در صنعت نفت ایران بود که به دنبال تحریم‌های نفتی ایران به وقوع پیوست و باعث شد چالش سطح پایین تولید به چالش بلندمدت برای صنعت نفت کشور تبدیل شود به‌طوری‌که یکی از الزامات فعلی در پساتحریم جذب سرمایه‌های لازم برای اصلاح ساختاری در صنعت نفت است. به این ترتیب به نظر می‌رسد ایران در شرایط فعلی توانسته با عبور از تحریم‌ها شرایطی را مهیا سازد که در سایه آن بتواند اولا تولید را افزایش دهد؛ ثانیا صادرات را توسعه بخشد و ثالثا منابع ناشی از فروش نفت را به آسانی به کشور بازگرداند و در این مسیر آن طور که به نظر می‌رسد بازار اروپا اولویت اول کشورمان است.