رئیس شرکت ادنوک در گفت‌وگو با «فایننشال تایمز» مطرح کرد
راهبرد نفتی امارات تا ۲۰۳۰
امارات به دنبال افزایش ظرفیت تولید
برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های نفتی جهان در حال حاضر در موضعی تدافعی قرار گرفته‌اند، زیرا فشار سرمایه‌گذاران بر سر مساله تغییرات اقلیمی آنان را مجبور به عقب‌نشینی از مشاغل آلاینده و انتقال سرمایه به سوی انرژی‌های سبزتر می‌کند. اما سلطان الجابر، رئیس شرکت ملی نفت ابوظبی (ADNOC)، برنامه تسریع تولید نفت خام را امری مذموم نمی‌داند و آن را ناگزیر می‌داند. جابر در گفت‌وگو با روزنامه فایننشال تایمز گفت: «ما آنچه بر دیوار نوشته می‌شود را می‌خوانیم و فرصت‌هایی که در نتیجه تصمیمات شرکت‌های دیگر به وجود آمده است را زیر نظر داریم.» به نظر می‌رسد جابر یک چشم انداز واحد برای آینده در نظر دارد: افزایش ظرفیت تولید امارات متحده عربی - که سومین تولیدکننده بزرگ اوپک است - از حدود ۳ میلیون بشکه در روز طی سال ۲۰۱۶ به ۵ میلیون بشکه در روز تا سال ۲۰۳۰.
او می‌گوید: «ما از هیچ فرصتی نمی‌گذریم و در حال ادامه برنامه‌های اکتشافی، شناسایی ذخایر اثبات شده و افزایش تولید هستیم؛ هر جا هم که بتوانیم شرکای استراتژیک جذب خواهیم کرد.» این سخنان او می‌تواند به نوعی موضع‌گیری عجیبی محسوب شود، زیرا مدیر ادنوک نقش سزار اقلیمی امارات را هم قرار است به عهده داشته باشد. این مدیر نفتی اصرار دارد که نفت خام امارات متحده عربی – که از ارزان‌ترین نفت‌های دنیا برای استخراج است – حتی در جهانی که در حال دور شدن از سوخت‌های فسیلی باشد هم مورد نیاز است. مدیر شرکت ملی نفت ابوظبی برخلاف برخی از مدیران نفتی ارشد در جهان که معتقدند ممکن است تقاضا به اوج خود رسیده باشد، انتظار دارد مصرف جهانی تا سال ۲۰۳۰ به ۱۰۵ میلیون بشکه در روز برسد. یعنی بیش از سطوح اوج پیش از همه‌گیری که حدود ۱۰۰ میلیون بشکه در روز بود. جابر در این راستا گفت: «ما در بازار یک بازیگر بلند مدت هستیم. جهان در آینده به نفت و منابع هیدروکربن بیشتری نیاز دارد و کم‌هزینه‌ترین تولیدکننده بودن در بازار همیشه یک مزیت رقابتی به ما می‌دهد.» آن‌گونه که مشخص است شرکای شرکت ملی نفت امارات، از استراتژی مدیران این شرکت پشتیبانی می‌کنند. ویکی هولوب، مدیر اجرایی شرکت اکسیدنتال پترولیوم (Occidental Petroleum) که با ادنوک قرارداد مشترک اکتشافی دارد معتقد است با توجه به بهبود سریع تقاضای چین و هند، گسترش روند جهانی واکسیناسیون کرونا و عدم سرمایه‌گذاری جدید توسط بسیاری از شرکت‌ها کمبود نفت در بازار را به همراه خواهد داشت. این مدیر نفتی می‌گوید: «عرضه فراتر از توان بازاری که در حال حاضر وجود دارد، دوام نخواهد داشت؛ این چیزی است که سلطان الجابر به خوبی آن را درک کرده است.»
رشد ظرفیت تولید و چالش‌های اوپکی
اما باید در نظر داشت که جاه‌طلبی‌های ادنوک در کوتاه‌مدت با اهداف تولیدی اوپک پلاس که امارات هم بخشی از آن است مغایرت دارد. این کشور در اواخر سال ۲۰۲۰ با ادعاهایی مبنی بر عدم پایبندی به تعهدات عرضه نفتی خود در اوپک پلاس مواجه شد که نمایندگان اوپک دلیل آن را اختلاف بین اهداف شرکت نفت دولتی ادنوک و تعهدات وزارت انرژی این کشور دانستند. فایننشال تایمز به نقل از برخی منابع آگاه می‌گوید مدیران ارشد ادنوک برای ترک اوپک لابی کرده‌اند و این استدلال را دارند که سهمیه تولید امارات به شکل ناعادلانه‌ای پایین است. آنها می‌گویند که این کشور برای تولید سود بیشتر به منظور رشد اقتصادی غیرنفتی نیاز به تولید حداکثری دارد.
با این حال سلطان الجابر معتقد است که امارات بیش از آنچه لازم است را انجام داده و همیشه به شکل کاملی پایبند به تعهداتش در توافق کاهش عرضه بوده است. البته این مدیر نفتی تاکید دارد که محدودیت‌های اوپک پلاس - که به‌زعم او موقتی هستند - با اهداف بلند مدت شرکت ادنوک منافاتی ندارد. به هر روی در صورتی که امارات برنامه‌ای برای افزایش ظرفیت تولید خود داشته باشد باید هزینه‌های همه جانبه این برنامه را به جان بخرد. از یک سو در دورانی که بیشتر نهادها، شرکت‌ها و تحلیلگران بازار بر این باورند که اوج تقاضا را پشت سر گذاشته‌ایم، افزایش عرضه امارات می‌تواند به مثابه یک اعلام جنگ در نظر گرفته شود. اتفاقی که در صورت رخ دادن می‌تواند هزینه‌های جبران ناپذیری برای امارات داشته باشد و عربستان سعودی را با روسیه متحد کند تا امارات را تنبیه کنند. اما این تنها یک سوی این امر است. از طرف دیگر بالا بردن ظرفیت تولید در صورتی که به تولید منجر نشود، هزینه‌های مالی بسیاری را به ادنوک که طرفدار کم هزینه بودن است، تحمیل خواهد کرد. مدیران نفتی و سیاسی در امارات به خوبی می‌دانند که عدم هماهنگی با سعودی‌ها در اجرای چنین برنامه‌ای می‌تواند تبعات دیپلماتیک، تجاری و سیاسی بسیاری برای آنان به همراه داشته باشد. پیش‌تر در گزارشی تحت عنوان «استراتژی نفتی تاب‌آوری اقتصاد عربستان چیست؟» اشاره شد که قدرت عربستان در ظرفیت بالای تولید این کشور است که از آن صرف‌نظر کرده و ظرف مدت زمانی بسیار کوتاه می‌تواند آن را عملیاتی کرده و سیل بشکه‌های نفت را به بازار عرضه کند. ظرفیت غیرفعال تولید عربستان سعودی در حال حاضر تقریبا بیش از کل ظرفیت تولید نفت خام امارات است، به همین دلایل می‌توان متصور بود که اماراتی‌ها حتی در صورتی که بر اجرای برنامه افزایش تولید خود اصرار داشته باشند، این افزایش ظرفیت طی سال‌های آتی تخاصم‌آمیز نخواهد بود و احتمالا حمایت عربستان به‌عنوان رهبر دوفاکتو اوپک را به همراه خواهد داشت. از سوی دیگر تغییر سیاست‌های حوزه انرژی در آمریکا را هم باید در نظر داشت که دیگر ترامپ به‌عنوان حافظ منافع شرکت‌های نفتی در کاخ سفید نخواهد بود و حالا که آمریکا وابستگی چشمگیری به نفت خاورمیانه ندارد ممکن است با سخت‌گیری بیشتری با سیاست نفتی اماراتی‌ها برخورد کند.
ادنوک در مسیر کاهش هزینه و کربن
شرکت نفت دولتی ابوظبی از افزایش مخالفت‌ها با سوخت‌های فسیلی در آینده مطمئن است هر چند نمی‌خواهد این امر تاثیری در تصمیمات آنان داشته باشد. همچنین این شرکت بر آن است تا برای زمانی که تقاضای نفت به اوج می‌رسد، خود را از نظر مالی تقویت کند. مدیر این شرکت می‌گوید: «ما باید کم هزینه و کم کربن باشیم.»
این شرکت به دنبال جذب شرکای بیشتری برای ایجاد توسعه در فناوری جداسازی کربن و تولید انرژی هیدروژنی است. این برنامه سبز ادنوک که به عنوان شرکتی با سیاست‌گذاری محافظه‌کارانه معروف است، بسیار رادیکال به نظر می‌رسد و به دنبال جذب سرمایه‌های خارجی برای این پروژه است. به نظر می‌رسد بخش مهمی از برنامه کسب درآمد و کاهش هزینه‌های ادنوک باشد. بلومبرگ هم اخیرا گزارش کرده است که شرکت ادنوک با همکاری دو صندوق سرمایه‌گذاری دولتی به دنبال تبدیل کردن این امیرنشین به صادر‌کننده هیدروژن آبی و سبز است. ادنوک با همکاری شرکت سرمایه‌گذاری مبادله و شرکت ADQ بر آنند تا گاز و انرژی‌های تجدیدپذیر هیدروژن تولید و به بازارهای خارجی عرضه کنند. قرار است با سرمایه‌گذاری این شرکت‌ها و با اجرای طرح توسط شرکت ابوظبی فیوچر تکنولوژی و شرکت آلمانی زیمنس یک تاسیسات هیدروژنی در پارک خورشیدی محمد بن راشد آل مکتوم دبی ساخته شود.
