«دنیای‌اقتصاد» تحریم‌های جدید وزارت خزانه‌داری ایالات متحده را بررسی کرد
واکنش منفعلانه آمریکا به فروش نفت ایران
اطلاعیه وزارت خزانه‌داری آمریکا
دوشنبه شب وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا در اطلاعیه‌ای که روی وب‌سایت خود منتشر کرد؛ از تحریم بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران و چندین شخص و نهاد مرتبط با وزارت نفت خبر داد. وزارت خزانه‌داری آمریکا مدعی شده است تحریم این اشخاص و نهادها که شامل شرکت ملی نفت ایران (NIOC) و شرکت ملی نفتکش ایران نیز می‌شود، به دلیل آن است که ایران از نفت جهت پشتیبانی مالی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استفاده می‌کند. استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری دولت دونالد ترامپ نیز در بیانیه‌ای مطبوعاتی با اشاره به تحریم‌های جدید وضع شده گفت که دولت ایران از بخش نفتی برای تامین بودجه آنچه او «فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده» سپاه پاسداران نامید، استفاده می‌کند. منوچین در ادامه ادعا کرد که ایران کماکان به حمایت خود از نهادهای تروریستی و پافشاری بر برنامه هسته‌ای خود ادامه می‌دهد و برای آن اولویت بیشتری بر نیازهای مردم ایران قائل شده است.
مطابق این تحریم‌ها چندین شرکت تابعه وزارت نفت و مدیران آنان نیز در لیست تحریم قرار گرفته‌اند. در این لیست از ۴ نفر نیز به‌عنوان کسانی که در فروش بنزین ایران به ونزوئلا نقش داشتند نام برده شده است.
چه اشخاص یا نهادهایی تحریم شدند؟
در بیانیه ۲۶ اکتبر وزارت خزانه‌داری آمریکا اعلام شد که دفتر کنترل دارایی‌های خارجی این نهاد، وزارت نفت ایران، شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی نفتکش ایران در لیست تحریم‌های دولت آمریکا قرار داده است. همچنین نام برخی از شرکت‌های تابعه وزارت نفت نیز در این لیست به چشم می‌آید. شرکت ملی پتروشیمی ایران، شرکت ملی مهندسی و ساخت نفت ایران، شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، شرکت خطوط لوله و ارتباطات نفتی ایران، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، شرکت پالایش نفت امام خمینی شازند اراک و شرکت پالایش نفت آبادان نیز در لیست شرکت‌های تحریم شده از سوی واشنگتن قرار گرفته‌اند.
در ادامه این اطلاعیه چندین شخصیت و مدیر ارشد ایرانی وزارت نفت و شرکت‌های مختلف نیز که شامل بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران؛ مسعود کرباسیان، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران و نصرالله سردشتی، مدیرعامل شرکت ملی نفتکش ایران می‌شود. همچنین علیرضا صادق‌آبادی، مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران؛ بهزاد محمدی، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی و علی‌اکبر پور‌ابراهیم، مدیرعامل شرکت نیکو از دیگر شخصیت‌هایی هستند که مطابق اطلاعیه دوشنبه وزارت خزانه‌داری آمریکا به لیست تحریم‌ها افزوده شدند. نام محمود مدنی‌پور هم در لیست تحریم‌های جدید آمریکا به چشم می‌خورد. به گزارش خبرگزاری رویترز، در جریان توقیف نفتکش‌هایی که به مقصد ونزوئلا در حال حرکت بودند، چند تن از وکلای دادسرای ایالات متحده مدعی شده بودند که محمود مدنی‌پور، تاجر ایرانی با تغییر اسناد و مدارک مربوط به تانکرهای ایرانی تحریم‌های ایالات متحده را دور زده و حمل و نقل و ارسال محموله‌های سوخت به ونزوئلا را تسهیل کرده است.
لازم به ذکر است که برخی از این شخصیت‌ها از پیش مورد تحریم وزارت خزانه‌داری آمریکا قرار داشتند و این نهاد اعلام کرده است که تنها تحریم‌های مضاعفی را برای این اشخاص در نظر گرفته است. علیرضا صادق‌آبادی، جوان‌ترین معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران؛ نصرالله سردشتی و علی‌اکبر پور‌ابراهیم از جمله این شخصیت‌ها هستند که شامل تحریم‌های مضاعف شده‌اند.
در این اطلاعیه شرکت کشتیرانی آتلانتیک در دبی، شرکت کشتیرانی اطلس در فجیره امارات و هلدینگ پتروشیمی مبین در امارات نیز در کنار شرکت تجارت سوخت عمان نیز هدف تحریم‌های آمریکا قرار گرفته‌اند. وزارت خزانه‌داری آمریکا ۲ نفتکش وو چیان و لانگ بو لیک را که مدعی است متعلق به ایران هستند مورد تحریم قرار داده است. بنا به ادعای دولت آمریکا و شرکت تانکر ترکرز این ۲ کشتی با پرچم کشورهای پاناما و جیبوتی در حال تردد در آب‌های بین‌المللی هستند.
واکنش زنگنه و ظریف به تحریم‌های جدید
قرار گرفتن نام بیژن نامدار زنگنه در لیست تحریم‌های آمریکا، شاید مهم‌ترین مساله مرتبط با این موضوع است و واکنش‌های بسیاری را نیز در داخل و خارج از کشور برانگیخت. وزیر نفت کهنه‌کار دولت دوازدهم در واکنش به تحریم‌های دولت آمریکا علیه او و مدیران ارشد نفتی در صفحه توییتر خود نوشت: «تحریم من و همکارانم واکنش منفعلانه به شکست سیاست واشنگتن برای به صفر رساندن صادرات نفت است. دوران یکجانبه‌گرایی در جهان به پایان رسیده است. صنعت نفت ایران از پا نخواهد نشست. هیچ دارایی هم در خارج از ایران ندارم که شامل تحریم شود. جان و مال و آبرویم فدای ایران.»
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز در توییتی به این تحریم‌ها واکنش نشان داد: «مشاور امنیت ملی آمریکا، رابرت اوبراین، پذیرفته که ایالات متحده از توانایی تحریمی خود برای تحمیل درد بیشتر به مردم ایران بیش از حد استفاده کرده است. زمان آن فرا رسیده که ایالات متحده اذعان کند که این کشور، «معتاد تحریم» است. این عادت را از خود دور کنید. جنگ اقتصادی بیشتر علیه ایران برای ایالات متحده، نفوذ کمتر - و نه بیشتر - به همراه خواهد داشت.» اشاره محمد جواد ظریف به اظهارات اوبراین است که روز یکشنبه در واشنگتن در پاسخ به سوالی درباره ایران و روسیه گفته بود: «یکی از مشکلات ما با ایران و روسیه این است که در حال حاضر به قدری دو کشور را تحریم کرده‌ایم که دیگر کار چندانی نمانده که انجام دهیم.»
علیرضا میریوسفی، سخنگوی نمایندگی ایران در سازمان ملل نیز در واکنش به تحریم‌های آمریکا علیه صنعت نفت ایران با اشاره به اظهارات اوبراین در صفحه توییتری خود نوشت که خصومت آمریکا نسبت به مردم ایران حد و حدودی ندارد.
بلومبرگ: زنگنه کهنه سرباز نفتی و تکنوکراتی خبره است
بازتاب تحریم‌ها علیه زنگنه اما تنها در میان مقامات و رسانه‌های داخلی صورت نگرفت و تقریبا تمام رسانه‌های اصلی و مهم جهان خبر تحریم وزیر نفت را در سر تیتر اخبار و گزارش‌های خود قرار دادند. خبرگزاری بلومبرگ با اشاره به تحریم زنگنه از او به‌عنوان کهنه سرباز بخش نفتی ایران یاد کرد و به‌عنوان تکنوکراتی خبره نام برد. در این گزارش بلومبرگ عنوان کرد که تحریم نفتی علیه ایران نمی‌تواند تاثیری بر قیمت نفت در بازارهای جهانی بگذارد. این گزارش همچنین زنگنه را احیاگر ایران در اوپک در سال ۲۰۱۵ نامیده است که معمار سیاست‌های بهبود صنعت نفت ایران پس از تحریم‌ها نامیده شده که پیش از دوران ترامپ توانست چند قرارداد سرمایه‌گذاری بزرگ خارجی با توتال فرانسه و شرکت ملی نفت چین منعقد کند.
نیویورک تایمز: تحریم‌ها مانعی برای دولت بعدی آمریکا
نشریه نیویورک تایمز در گزارشی به تحریم‌ها علیه مدیران ارشد نفتی ایران و زنگنه پرداخت. نیویورک تایمز تحریم‌های جدید آمریکا را مانعی جدید بر سر راه رئیس‌جمهور آینده این کشور برای انجام مذاکره احتمالی با ایران عنوان کرد. نویسندگان این گزارش می‌گویند جو بایدن در صورتی که در انتخابات پیش رو پیروز شود قصد دارد آمریکا را به توافق هسته‌ای برجام بازگرداند. آنها می‌گویند که حاضر شدن ایران به انجام مذاکره احتمالا مستلزم لغو بخش بزرگی از تحریم‌ها خواهد بود که با توجه به تحریم‌های پیاپی و جدیدی که دولت ترامپ وضع کرده است، کار بایدن برای لغو آنها بسیار دشوار خواهد بود.
مارک دوبوویتز، مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها که همواره مواضع خصمانه‌ای علیه ایران اتخاذ کرده است نیز بر این باور است که ریاست جمهوری جو بایدن نیز نمی‌تواند باعث رفع این تحریم‌ها شود و شرکت‌های سرمایه‌گذاری برای تحریم نشدن مجبورند از ایران نفت نخرند یا در بخش انرژی ایران سرمایه‌گذاری انجام ندهند.
تحریم‌ها؛ واکنشی به آمارهای مثبت نفتی
به نظر می‌رسد اعمال تحریم‌ها علیه ایران توسط دونالد ترامپ بیشتر یک بازی سیاسی و تبلیغاتی در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا است. ترامپ با آنتاگونیزه کردن فضا علیه ایران در راستای تبلیغات انتخاباتی خود به دنبال تضعیف جو بایدن و جمع آوری آرای انتخاباتی بیشتر است چرا که کم اثر بودن این تحریم‌ها طی چند ماه بیش از هر کسی برای آمریکایی‌ها روشن است. از سوی دیگر نیز فروش بنزین ایران به ونزوئلا که مورد غضب آمریکا قرار دارد نیز فشارها بر سیاستمداران این کشور را افزایش داده است. کارزار فشار حداکثری علیه ایران، به زعم محدودیتهایی که به‌وجود آورده اما در ماه‌های اخیر نه تنها موفق به محدود کردن کامل ایران نشده است بلکه مطابق گزارش‌های متعددی که از سوی خبرگزاری رویترز، روزنامه وال‌استریت ژورنال و شرکت‌های ردیابی کشتی‌ها منتشر شده است فروش نفت ایران در ماه‌های اخیر رشد چشمگیری است.
شرکت تانکر ترکرز گفته فروش نفت و میعانات گازی ایران در ۶ ماه نخست سال جاری میلادی به‌طور متوسط ۸۲۷ هزار بشکه در روز بوده است که این رقم به معنای رشد ۲۸ درصدی صادرات نفت ایران در این بازه نسبت به سال گذشته است. همچنین مطابق گزارش این شرکت فروش نفت ایران در شهریور به یک میلیون و ۱۹۸ هزار بشکه در روز رسیده است. وال‌استریت ژورنال نیز گزارش داده مسوولان آمریکایی گفته‌اند آب‌های عراقی در خلیج فارس اکنون به نقطه جدیدی برای دور زدن تحریم‌ها علیه ایران و فروش نفت بدل شده است. آنچه در این میان مشخص است، ناکارآمدی کارزار فشار حداکثری و سیاست‌های تحریمی دولت ایالات متحده آمریکا علیه ایران است که به تحریم مضاعف شخصیت‌های مورد تحریم گذشته نیز روی آورده است، اما ایران هر روز در حال افزایش صادرات نفت و بنزین خود به کشورهای مختلف است. شاید بخشی از این تحریم‌ها برای اعمال فشار به همسایگان ایران چون عراق، امارات و عمان است تا شاید آمریکا از این طریق بتواند مانع صادرات نفت ایران شود.
