«دنیای‌اقتصاد» چالش‌های چین و صنعت گوشت جهان را بررسی کرد
بازار جهانی گوشت وارد فاز بحرانی شد
این مساله درست پس از آن رخ داد که چین، واردات مرغ و طیور را از شرکت تایسون فودز آمریکا مستقر در آرکانزاس ممنوع کرد. بلومبرگ نقل کرده است که بسیاری از شرکت‌ها پذیرفته‌اند تا به خواسته‌های چین به‌عنوان بزرگ‌ترین مشتری گوشت جهان تن دهند. هر چند اظهارات دولت چین باعث اعتراض دولت استرالیا و آمریکا شد اما پس از آنکه به دلیل شیوع دوباره کرونا در پکن در یک مغازه ماهی‌فروشی عنوان شد، مصرف غذاهای دریایی در سراسر چین به شکل عجیبی قطع شد و حالا این ترس از آینده وضعیت بازار گوشت، موجب شده چین دست بالا را در بازار داشته باشد. آن گونه که گاردین و بی‌بی‌سی گزارش کرده‌اند آینده بازار جهانی گوشت به واکنش تولیدکنندگان بزرگ در برابر مساله کرونا بستگی دارد. شیوع گسترده کرونا و وضعیت اسفبار کارگران این صنعت، بازار را در لبه پرتگاه قرار داده است. دویچه وله می‌گوید دولت آلمان به مساله کارگران صنعت گوشت ورود کرده است و با مقررات سفت و سختی که اعمال خواهد کرد وضعیت کارگران را بهبود خواهد بخشید. مطابق گزارش فائو، چین بزرگ‌ترین سهم بازار جهانی گوشت، چه در عرصه تولید و چه در بخش واردات را در اختیار دارد. حالا آینده بحرانی بازار گوشت، معادله‌ای چندمجهولی است که راه‌حل آن در دست چین و شرکت‌هایی است که باید برای حفظ این صنعت از سوداگری و زیاده‌خواهی‌های خود دست بکشند.
چین از صادرکنندگان تعهد می‌گیرد
به گزارش خبرگزاری بلومبرگ، برخی از تولیدکنندگان مواد غذایی، از جمله تایسون فودز پذیرفته‌اند که تعهدنامه مورد نظر چین را امضا کنند. آژانس‌های نظارتی هم اعلام کرده‌اند به شیوع احتمالی این ویروس از طریق موادغذایی نظارت می‌کنند. دولت استرالیا هم در روزهای گذشته بیانیه‌ای منتشر کرد که با استناد به گفته‌های سازمان بهداشت جهانی، ادعا کرد انتقال از طریق غذا بسیار بعید است. روز بعد نیز دولت ایالات متحده آمریکا موضعی مشابه با استرالیا اتخاذ کرد.
وزیر کشاورزی آمریکا، سونی پرودوی در کنفرانس مشترک مطبوعاتی با استفن هان، کمیسر عالی سازمان غذا و داروی این کشور گفت: «تلاش برخی کشورها برای محدود کردن صادرات جهانی مواد غذایی به دلیل انتقال کووید-۱۹ هیچ پایه و منطق علمی پذیرفته‌شده‌ای ندارد.»
به هرحال، این درخواست چین از تولیدکنندگان به نظر می‌رسد مسیر صادرات به این کشور را سخت‌تر می‌کند و می‌تواند به شدت تمام بازار موادغذایی در جهان را تحت‌الشعاع خود قرار دهد. پس از این تصمیم چین قیمت گوشت خوک در بازار معاملات آتی شیکاگو دچار ریزش هفتگی شد. گوشت خوک و سویا بیشترین سهم را در صادرات مواد غذایی آمریکا به چین دارند. طبق توافق تجاری پکن - واشنگتن، چین در سال جاری باید ۳۰ میلیارد دلار محصولات غذایی و کشاورزی از آمریکا وارد کند که درخواست تعهد چین از شرکت‌ها این توافق را هم در معرض تهدید جدی قرار می‌دهد. البته باید افزود که کارشناسان زیادی معتقدند این درخواست چین از صادرکنندگان، بیش از آنکه به مسائل تجاری مربوط شود، برای ایجاد اطمینان در میان مردم برای سالم بودن گوشت‌های وارداتی است.
بازار غذاهای دریایی در معرض تخریب
رفتار چین درباره شیوع موارد جدید ویروس کرونا در این کشور پیچیدگی‌هایی را شاهد بوده که بر بازار مواد غذایی در جهان تاثیر گذاشته است. این کشور در ابتدا شیوع موارد جدید در پکن را به تخته گوشت یک فروشنده ماهی قزل‌آلای وارداتی نسبت داد، اما کمیسیون ملی بهداشت چین اعلام کرد هیچ مدرکی مبنی بر اینکه ماهی میزبان اصلی ویروس یا واسطه منتقل‌کننده آن است وجود ندارد.
خبرگزاری رویترز طی گزارشی از بازار موادغذایی چین عنوان کرده است که تحت تاثیر اعلام منشأ شیوع کرونا در پکن بازار ماهی قزل‌آلا و تمام غذاهای دریایی در حال تخریب بسیار سریع است. چین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده و واردکننده غذاهای دریایی یخ‌زده و تازه در جهان محسوب می‌شود. به گزارش رویترز بسیاری از مردم غذاهای دریایی را حتی دیگر در یخچال‌های خانگی خود نیز نگهداری نمی‌کنند و دور می‌ریزند. شرکت تائوبائو از زیرمجموعه‌های ابرشرکت علی بابا فروش ماهی قزل‌آلا در پکن را متوقف کرده است و غول بخش تحویل غذای چین، یعنی شرکت میتوان دیانپنگ نیز جلوی فروش ماهی قزل‌آلا در سراسر چین را گرفته است. این شرکت می‌گوید از روز ۱۲ ژوئن یعنی یک روز پس از گزارش موارد جدید کرونا در پکن، جست‌وجو برای غذاهای دریایی در اپلیکیشن این شرکت در سراسر چین کاهش یافته است. دن وانگ، اقتصاددان چینی انتظار دارد واردات غذاهای دریایی در چین، طی سال جاری به دلیل ترس عمومی چینی‌ها از کرونا، به میزان ۳ درصد کاهش پیدا کند. اطلاعات اداره گمرک چین نشان می‌دهد این کشور طی سال گذشته ۴۴/ ۴ میلیون تن غذای دریایی به ارزش ۱۰۶ میلیارد یوآن (۱۵ میلیارد دلار) از کشورهایی مانند روسیه، پرو و ویتنام وارد کرده است. بسیاری از شرکت‌های صادرکننده ماهی به چین گفته‌اند حتی یک نفر هم ماهی نمی‌خرد و از روز ۱۳ ژوئن تاکنون حتی یک قطعه ماهی هم به چین صادر نشده است.
برده‌داری سیستماتیک؛ قاتل صنعت گوشت
بحرانی که بر سر صنعت تولید گوشت و مواد غذایی جهان سایه افکنده است، ریشه در وضعیت اسفبار کارگران این بخش در سراسر جهان دارد. گاردین در گزارشی عنوان کرده است رقابت شرکت‌های تولیدکننده فرآورده‌های گوشتی در نقاط مختلف جهان برای تولید کم‌هزینه‌تر عامل این وضعیت است. کارخانه‌های تولید فرآورده‌های گوشتی و کشتارگاه‌ها در بریتانیا، آمریکا، آلمان، کانادا، فرانسه و برزیل همواره مرکز شیوع بیماری بوده‌اند. بر اساس داده‌های شبکه گزارش‌دهی غذا و محیط زیست (Fern) تا ۳۱ خرداد ماه بیش از ۲۷ هزار کارگر کارخانه‌های تولید گوشت در آمریکا به بیماری کووید-۱۹ مبتلا شده‌اند و حداقل ۸۶ تن از آنان نیز جان خود را از دست داده‌اند. بسیاری از شرکت‌های فرآوری گوشت در پاسخ به سیل انتقادات و خشم مردم، اتحادیه‌های کارگری و مسوولان بهداشتی می‌گویند که شرایط کار باعث شیوع گسترده نیست، بلکه هوای سرد کارخانه‌ها باعث به‌وجود آمدن چنین وضعیتی شده است. پروفسور جیمز وود، رئیس دانشکده دامپزشکی دانشگاه کمبریج می‌گوید که فرضیه سرما، جالب اما فریبنده است و تولیدکنندگان باید شرایط کنونی که در کشتارگاه‌ها و کارخانه‌ها وجود دارد را متوقف کنند. پتر اشمیت، دبیر بخش بین‌الملل اتحادیه کارگران مواد غذایی آلمان هم درباره تئوری سرما و کرونا می‌گوید: «این بهانه‌تراشی‌ها، یاوه‌گویی محض شرکت‌هاست تا از زیر بار مسوولیت شانه خالی کنند. کارخانه‌های گوشت آلمانی با پیمانکاران اروپای شرقی قرارداد می‌بندند تا با دستمزدهای ناچیز و استفاده از کارگران مهاجر هزینه‌های تولید را کاهش دهند. صنعت گوشت آلمان، مانند زمان برده‌داری است. وقتی به کارخانه‌ها نگاه می‌کنید می‌بینید که کارگران مجبورند در اتاق‌های چندمتری از تختخواب‌های مشترک استفاده کنند و پس از شیفت‌های ۱۲ ساعته، دو نفر جایشان را در خط تولید و تختخواب با هم عوض کنند.»
وضعیت اسفناک کارگران بخش گوشت در آلمان که بزرگ‌ترین تولیدکننده گوشت اروپاست به آنجا رسیده که حالا دولت آلمان اعلام کرده است از ابتدای سال ۲۰۲۱ استفاده از پیمانکاران و کارگران به اصطلاح «مهمان» در صنعت گوشت ممنوع خواهد شد. به گزارش دویچه وله شرکت‌های فعال در این حوزه فقط می‌توانند از کارگرانی استفاده کنند که به‌طور مستقیم و مطابق مقررات آلمان استخدام شده باشند. به گزارش بی‌بی‌سی، تنها در یک مورد در ایالت نوردراین وستفالن آلمان ۲ هزار مورد ابتلا به ویروس کرونا مربوط به کارگران کشتارگاه شرکت تونیس گزارش شده است که تاکنون منجر به فوت ۲۱ نفر و قرنطینه مجدد دو منطقه در این ایالت شده است. شرکت تونیس یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گوشت آلمان و اروپا است که سالانه بیش از ۷ میلیارد یورو درآمد دارد. روزانه کشتار ۳۰ هزار خوک در این مرکز انجام می‌شود و دارای ۷هزار کارگر است.
آینده بازار گوشت روشن است؟
با وضع قوانین جدید و سختگیرانه‌تر برای جلوگیری از برده‌داری سیتماتیک در صنعت گوشت آلمان و احتمالا به دنبال آن در بسیاری از کشورهای اروپایی، این شرکت‌ها مجبور به رعایت حقوق، دستمزدهای بالاتر و ساعات کاری قانونی کارگران خواهند شد. این امر در آینده‌ای نزدیک تاثیرات عمیقی بر بازار گوشت جهان خواهد گذاشت. به گزارش بلومبرگ، ابتلای هزاران کارگر به کرونا در آمریکا بر خلاف اروپا منجر به تعطیل‌شدن بسیاری از کشتارگاه‌ها و کارخانه‌های تولید گوشت شد. تعطیلی کشتارگاه‌ها بر اساس اطلاعات وزارت کشاورزی آمریکا باعث کاهش چشمگیر ذخایر گوشت و مواد پروتئینی منجمد در این کشور شده و به پایین‌ترین سطح خود از ۲۰۱۴ تاکنون رسیده است. حال باید دید که تصمیم چین برای اخذ تعهد از تولیدکنندگان گوشت به چه نتایجی منتهی خواهد شد. سهام شرکت تایسون فودز در نیویورک طی چند ساعت حدود ۵/ ۳ درصد سقوط کرد و بسیاری دیگر از شرکت‌های تولیدکننده گوشت در بازارهای مالی ارزش سهامشان را در حال نزول یافته‌اند. تضعیف زنجیره عرضه گوشت در جهان مساله‌ای است که می‌تواند نتایجی چون به خطر افتادن جان، سلامت و امنیت غذایی میلیون‌ها انسان را به دنبال داشته باشد. طبق آخرین گزارش سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو)، میزان گوشت تولید شده در جهان طی سال ۲۰۱۸ در حدود ۴/ ۳۳۶ میلیون تن گزارش شده است که نشانگر توسعه ۲/ ۱ درصدی بازار گوشت جهانی نسبت به سال پیش از خود است. آن‌گونه که فائو می‌گوید رشد جهانی بازار به دلیل توسعه گسترده تولید در آمریکا، اتحادیه اروپا و روسیه است. اما چین و برزیل که به ترتیب بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گوشت جهان هستند، در حجم تولید خود با کاهش رو‌به‌رو شده‌اند. حالا چین به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده و واردکننده گوشت در جهان سرنوشت بازار را دست گرفته است و می‌تواند بسیاری از شرکت‌های بزرگ و کوچک تولید گوشت جهان را با دردسرهای بزرگی رو‌به‌رو کند.
