بازار مس تحت چه شرایطی به رشد خود ادامه میدهد؟
پیششرطهای طلا شدن مس
با این وجود، پس از آن دو اتفاق رخ داد. نخست فعالیتهای اقتصادی و ساختوساز در پرجمعیتترین کشور جهان رو به بهبود رفت و تقاضا را برای این کامودیتی که به شاخصی برای ارزیابی وضعیت اقتصاد کشورها میماند، بالا برد. در سمت عرضه نیز با رسیدن موج کرونا به آمریکای جنوبی که تولیدکننده عمده مس است، میزان تولید کاهش یافت. به عقیده رئیس بزرگترین شرکت تجارت مس جهان، ترافیگورا، عرضه ۲۰۰ هزار تن بیش از تقاضا کاهش یافته و این موضوع کمبود عرضه در بازار به وجود آورده است. «کوستاس بینتاس» بر این باور است که مس به شکلی متفاوت از دیگر کامودیتیها مانند نفت از این بحران سر برمیآورد. با این وجود، همه اینطور فکر نمیکنند. برخی تحلیلگران معتقدند رالی قیمتی مس از نفس افتاده و به زودی رشدش متوقف خواهد شد. همسو با همین تحلیل، بلومبرگ در گزارشی گفته مس برای اینکه به رشد پرسرعت خود ادامه دهد به چیزی بیشتر از چین در بازار نیاز دارد. بر اساس این گزارش، اولا خود چین بهعنوان بزرگترین مصرفکننده مس جهان، بخشی از افزایش تقاضایش را مدیون بستههای محرک اقتصادی دولت این کشور است که فعالان بازار را امیدوار کرده است، اما از نظر نویسنده این گزارش، محرکهای اقتصادی چین در دو حوزهای که مصرف فلز در آن بالاست که شامل کالاهای مصرفی و صادرات میشود، کمتر موثر است. علاوه بر این، ادامه رشد این بازار به اختلال در سمت عرضه بستگی دارد. تاکنون در برزیل و پرو کنترل این ویروس کشنده چندان خوب نبوده و برزیل به دومین کشور در سیاهه موارد ابتلا به کرونا تبدیل شده. با این حال، شیلی که ۳۰ درصد مس جهان را تولید میکند هنوز بدون مشکل خاصی به تولید خود ادامه میدهد. اما اندونزی که صاحب دومین معدن بزرگ مس جهان است با حداقل پرسنل دست به تولید زده است و اینکه در آینده این ویروس چه طیفی از تاثیر را بر این تامینکننده خواهد گذاشت تعیینکننده بخش دیگری از تناژ تولیدی مس است.
چهارشنبه هفته گذشته مس به ۵ هزار و ۹۰۶ دلار بر تن رسید که بالاترین قیمت در چهار ماه گذشته به شمار میرود. با این حال مس هنوز از قیمت ابتدای سال و همینطور اوج خود در سال جاری که در ژانویه اتفاق افتاد، فاصله دارد. نیمه ژانویه بود که هر تن مس در بازار فلزات لندن به ۶هزار و ۳۰۲ دلار رسید اما ماه بعد به کف خود از سال ۲۰۱۶ نزول کرد.
چین برای بازار کافی است؟
مهمترین عامل رشد بازار در چند ماه گذشته بدون شک چین بوده است، چراکه این کشور به شدت خرید مس را بالا برده بهطوری که به گفته برخی، تقاضای جهانی اکنون در سطحی بالاتر از عرضه قرار گرفته است. علاوه بر این، نشانههای دیگری از رشد بازار در آینده نیز وجود دارد از جمله اینکه موجودی انبارهای مس که در ابتدای وقوع بحران کرونا افزایش یافته بود، در حال حاضر روندی متفاوت را پیش گرفته و بازار اشتهای بیشتری برای هضم حجم بیشتری از محمولههای مس پیدا کرده است. با این حال سوالی که به ذهن خیلی از فعالان میرسد این است که اتکا به چین برای رشد قیمتها تا کجا بازار مس را در مسیر رشد نگه میدارد و آیا این کشور برای تامین تقاضای مس کافی است؟ «کلارا فریرا مارکز» نویسنده گزارشی در این مورد در بلومبرگ به کفایت دومین اقتصاد بزرگ جهان برای ادامه رشد این کامودیتی با دیده تردید مینگرد. از نظر مارکز، با بررسی بسته محرک اقتصادی چین و رفتار بازیگران چینی میتوان به این نتیجه رسید که این بسته آنقدر هم که امیدوارکننده به نظر میرسد به صنعت مس کمک نمیکند. او میگوید این بسته توجه ویژهای به زیرساختها و ساختمانسازی کرده درحالی که کالاهای مصرفی و صادرات که حوزههای پرمصرف مس حساب میشوند، کمتر در این برنامه دیده شده است.
شکل بسته محرک اقتصادی و نوع بهبود بازار چین دلیلی برای احتیاط بیشتر پیشروی ما میگذارد. مخارجی که در این بسته برای بخش برق در نظر گرفته شده افزایش یافته اما عمده این هزینهها برای خطوط با ولتاژ بسیار بالا انجام میشود که محرک بازار آلومینیوم سبک است و نه مس. این در حالی است که بخش الکتریسیته بهطور معمول بسیار بر تقاضای مس اثرگذار است. از سوی دیگر، تولید کالاهای خانگی مانند تهویههای هوای مطبوع نیز تحت فشار است. اگرچه فروش مسکن و خودرو نیز بهبود یافته اما از نظر این گزارش هیچ محرک اقتصادی قابل ملاحظهای در بسته اقتصادی دولت چین برای بخش املاک دیده نمیشود. همچنین اقدامات برای حمایت از خودروهای برقی و زیرساختهای شارژ آن ممکن است کافی نباشد.
نگرانی دیگر کارشناسان ضعف چین در صادرات است که در شاخص مدیران خرید که اخیرا منتشر شد نیز دیده میشد. حدود ۳۰ درصد از مصرف ظاهری مس پالایش شده این کشور در واقع صادر میشود، بنابراین ادامه قرنطینه در کشورهایی مانند هند نیز حائز اهمیت است. با این حال، ساده است که دولت چین توانایی هزینه پول هنگفتی در این زمینه برای احیای آن دارد اما اینکه اساسا بخواهد چنین باری بر دوش بودجهاش بگذارد در هالهای از ابهام است.
نااطمینانی مهمتر بازار مس اما بیشتر در سمت عرضه بازار است که کشورهای آمریکای جنوبی و کشورهای آسیایی مانند اندونزی تعیینکننده آن هستند. سکتههایی که در سمت عرضه به دلیل شیوع کرونا رخ داده به تعادل بازار کمک کرده است. بارگیری مس از پرو که یکی از طولانیترین قرنطینهها را بین کشورهای تولیدکننده تجربه میکند، تا اینجای سال ۲۰۲۰ حدود یکپنجم کاهش یافته است. مجموعهای از عوامل مانند خاموش شدن تولید ناشی از کرونا و کاهش شدید قیمت، کندی رشد پروژهها و کاهش بودجه باعث افت عرضه شده است. از سوی دیگر اشتیاق مدیران پولی که پیش از این پیشبینی بدبینانه داشتند نیز بیشتر شده و در حال اتخاذ پوزیشنهای بلندمدت هستند.
با وجود کاهش شدید عرضه، هنوز وضعیت برخی تولیدکنندهها برای آینده نزدیک مشخص نیست و این موضوع به تواناییشان در کنترل شیوع کرونا بستگی دارد. شیلی که یکسوم تولید مس جهان را در اختیار دارد تاکنون تاثیر محسوسی از این بابت نپذیرفته. با این حال، موارد ابتلا در این کشور افزایش یافته و شاید اختلالی در عرضه مس این کشور به وجود آید. اندونزی نیز که دومین معدن مس بزرگ جهان در این کشور واقع شده، بر اساس گزارش خبرگزاری رویترز فقط با نیروی کم به تولید در ماه گذشته پرداخته و باید دید عرضه این کشور آسیایی پس از این به چه شکل خواهد بود. برزیل اما هشداری برای کشورهای در معرض خطر کرونا است. این کشور اکنون در جایگاه دوم موارد ابتلا به کووید-۱۹ قرار دارد. این در حالی است که برخی تولیدکنندگان سنگ آهن به دلیل پیدا شدن بیماران کرونایی در نزدیکی معادن مجبور به تعلیق کار شدهاند. در شمال این کشور در یک شهر ۲۰۰ هزار نفری نزدیک ۶ هزار نفر به این بیماری مبتلا شدهاند که نگرانیها از سمت عرضه را بالا برده است.
به این موارد باید کاهش هزینه شرکتها برای توسعه پروژهها و همچنین تعمیر و نگهداری را اضافه کرد که ریسک را در مواقعی که مشکلی در تولید پیش میآید بالا برده و سرعت بازگشت به تولید را کند میکند. با این حال، مارکز بر این باور است که گاو نر مس برای هر چه بیشتر بالا بردن قیمت، به خوراک بیشتری نیاز خواهد داشت.
پیشبینی خوشبینانه بزرگترین تاجر مس
با وجود هشدار مارکز در مورد احتمال از نفس افتادن مس در ماراتن قیمتی، رئیس بزرگترین شرکت تجارت مس جهان به آینده مس امید بیشتری دارد. ترافیگورا سال قبل از رقیبش گلنکور سبقت گرفت و با ۳۵/ ۴ میلیون تن دادوستد مس بیشترین تجارت را در این زمینه داشت. بینتاس، رئیس این شرکت در ماه مارس با خانهنشین شدن به دلیل قرنطینه مشغول تماسهای ویدئویی با مشتریانش بود. در آن زمان، چشمانداز فلزات تیره وتار به نظر میرسید اما بینتاس میگوید همان موقع نیز نشانههایی از خارج شدن مس به شکلی قویتر از این بحران به چشم میخورد. با رشد بهای مس در چند ماه گذشته، او حالا خوشبینتر نیز شده است. او به بلومبرگ گفته مس بهصورتی متفاوت از دیگر کامودیتیها از بحران خارج میشود. او میگوید: «وقتی محدودیتها کاهش یافت و مردم شروع به برگشت به کار کردند، ما شگفتزده شدیم چراکه مشتریان نهتنها محمولهها را که پیش از آن خریده بودند تحویل میگرفتند، بلکه درخواست خرید بیشتر نیز داشتند تا در صورت ایجاد اختلال بیشتر در سمت عرضه، به اندازه کافی منابع در اختیار داشته باشند.» بینتاس در پاسخ به کسانی که بدبینانه معتقدند مس در آینده افزایش نخواهد یافت میگوید نکته مهم جدا کردن سیگنالی است که از خریداران و تامینکنندگان میگیرید. «هیچ بازخوردی واقعیتر از این وجود ندارد.»
ترافیگورا تخمین زده به دلیل کرونا ۴۰۰ هزار تن از عرضه معدنی مس و حدود ۷۰۰ هزار تن از قراضه این فلز کاسته شده. این در حالی است که ۹۰۰ هزار تن از تقاضا به این دلیل کاهش یافته است؛ موضوعی که در بازار کمبود عرضه ایجاد کرده است.