گروه مسکن- نورا حسینی: دامنه «کنترل هوشمند» معابر تهران با دوربین‌های ترافیکی، ابتدای امسال با نصب دوربین در محدوده زوج و فرد، کامل شد و همه خیابان‌های مشمول طرح ترافیک اصلی و طرح ترافیک زوج و فرد تحت پوشش لنزهای خودکار قرار گرفتند اما اخیرا برخی خودروسوارهای فاقد آرم طرح ترافیک، مدعی شده‌اند دوربین‌ها قادر به رهگیری آنها نیستند و تاکنون برگه جریمه ورود به محدوده غیرمجاز، برایشان صادر نشده است.


دوربین‌های کنترل طرح ترافیک پیش‌از این در محدوده طرح اصلی، راهور ناجار را از پایش معابر توسط ماموران خود تقریبا بی‌نیاز کرده بود. هر چند طی دست کم دو سال اخیر، رانندگان متخلف با استفاده از شگردهای مختلف، به استتار بخش‌هایی از پلاک خودرو و عبور غیرمجاز از زیر دوربین‌های نظارتی اقدام کردند اما این نوع جرایم، اشکالی متوجه دوربین‌ها نکرده بود.


با این حال، در یکی دو ماه اخیر، موضوعی فراتر از «فرار خودرو با شگردهای غیرقانونی»، در محدوده کنترل هوشمند طرح ترافیک، سوال‌برانگیز شده است، اینکه چرا برخی خودروهای فاقد مجوز طرح ترافیک یا دارای پلاک مغایر روزهای مجاز، در محدوده زوج و فرد و حتی در محدوده اصلی طرح ترافیک، جریمه نمی‌شوند؟


بررسی‌ها و گمانه‌زنی‌ها درباره علت این اتفاق، 4 فرضیه را درباره دوربین‌های ترافیکی معابر شهر تهران مطرح می‌کند.

فرضیه اول می‌تواند «تکمیل حافظه» دوربین‌ها در یک دوره زمانی و در نتیجه غیرفعال شدن آنها تا زمان مشخص باشد.

اما کارشناسان شهری، با رد این فرضیه، به نسل جدید دوربین‌های ترافیکی اشاره می‌کنند و می‌گویند: اطلاعات این دوربین‌ها به‌صورت برخط (آنلاین) از طریق شهرداری در اختیار راهور قرار می‌گیرد.

فرضیه دوم، «نقص فنی» دوربین‌ها به هر دلیل می‌تواند باشد که این موضوع نیز با توجه به عمر کم فعالیت دوربین‌ها و همچنین مراقبت‌های روزانه توسط کارشناسان معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری، بعید است عامل ماجرای «عدم رهگیری خودروهای فاقد آرم» باشد.


فرضیه سومی که در این خصوص مطرح می‌شود، «دیدناکافی» دوربین نسبت به خودرویی که با فاصله خیلی نزدیک به خودروی دارای آرم، در حرکت است، می‌تواند باشد. این فرضیه البته قابل تامل و پیگیری است اما با توجه به اینکه دوربین‌ها، به‌صورت دو طرفه نصب شده‌اند و پلاک‌های جلو و عقب را همزمان رصد می‌کنند، علت کافی برای عدم رهگیری نیست.


در این میان، فرضیه چهارمی وجود دارد که به نظر می‌رسد پاسخ سوال باشد. بر مبنای این فرضیه، خودروهای صفر کیلومتر یا تازه پلاک‌شده، برای مدتی هر چند کوتاه، قابلیت شناسایی و رهگیری توسط دوربین‌های کنترل ترافیک را ندارند. این دوربین‌ها بر اساس اطلاعاتی که راهور ناجا از آخرین وضعیت پلاک خودروها، از طریق شهرداری در سیستم کنترل هوشمند، بارگذاری می‌کند، کار پایش را انجام می‌دهند. در این میان، هر خودرو به محض دریافت آرم هوشمند، به عنوان خودروی مجاز به ورود به محدوده طرح ترافیک، شناخته می‌شود اما در روزهای اول صدور پلاک جدید، چون که واجدشرایط بودن یا نبودن مالک خودرو به داشتن آرم، هنوز احراز نشده و احتمالا اطلاعات پلاک در تمام دوربین‌ها، بارگذاری نشده است، امکان رهگیری آن نیز عملا وجود ندارد.


این فرضیه‌ها البته تاکنون به‌صورت رسمی، از طرف مدیران شهرداری و پلیس راهور تایید یا تکذیب نشده است اما کارشناسان شهری معتقدند: هر نوع شائبه و تصور ذهنی خودروسوارها درباره ضعف لنزهای طرح ترافیک، در صورت نبود پاسخ روشن درباره آنها، می‌تواند اثر زنجیره‌ای در بین سایر رانندگان داشته باشد و به تدریج، بر بار ترافیک در محدوده تحت کنترل بیفزاید.


تاثیر غیرقابل انکار دوربین‌ها بر تسهیل تردد

به گزارش «دنیای اقتصاد»، بهره‌گیری از ابزار هوشمند کنترل ترافیک در سال‌های اخیر نقش اساسی در آسان‌سازی تردد در تهران داشته است.

تردد میلیونی وسایل حمل ونقل شهری هر روز می‌تواند در بزرگراه‌ها و خیابان‌های شریانی شهر موجب گره‌های ترافیکی و تبعات متعدد ناشی از آن شود اما دوربین‌های متعدد و دارای کاربری‌های مختلف توانسته تاحدود زیادی از مشکلات تردد در پایتخت بکاهد. ابزارهای هوشمند کنترل ترافیک مزایای فراوانی برای شهر دارند. بهره‌برداری از فضای مناسب تقاطعات به‌منظور حفظ سلامت عابران پیاده، پاکسازی به‌موقع مرکز تقاطع و مدیریت کاهش اتلاف زمان حین چراغ قرمز برای خودروهای عبوری این سیستم هوشمند را به ابزاری کارآمد برای شهر تبدیل کرده است.


به گفته مدیران شهری پس از کنترل هوشمند تخلفات ترافیکی آمار تصادفات حادثه ساز و منجر به جرح تا حد زیادی کاهش یافت. هر سال محدوده بیشتری از شهر توسط دوربین‌ها کنترل شده و از حضور فیزیکی پلیس در سطح شهر کاسته شده است. قرار بود از ابتدای امسال تمامی محدوده طرح ترافیک زوج و فرد هم توسط دوربین‌های هوشمند و پلاک خوان کنترل شود.


پلیس‌هایی که در برخی ورودی‌های محدوده زوج و فرد برای برخورد با متخلفان می‌ایستادند هم به دلیل فعال‌‌سازی این دوربین‌ها دیگر دراین محدوده‌ها فعالیت نمی‌کنند. هرچند در این مدت رانندگانی که مسیر هر روزشان در محدوده زوج و فرد بود می‌دانستند در کدام کوچه و خیابان پلیس می‌ایستد و از کدام معابر می‌توان وارد این محدوده شد بدون آنکه پلاکشان توسط پلیس ثبت شود. اما راه فرار از دوربین‌های ثبت تخلف هم برای این رانندگان کم نیست و در این مدت با پنهان کردن پلاک توسط پارچه و کاغذ،بالا دادن درصندوق عقب ،استفاده از اسپری‌های کف و ... از ثبت پلاکشان جلوگیری می‌کردند. حتی مشاغلی در محدوده زوج و فرد ایجاد شده و برخی با هل دادن ماشین‌ها در مقابل دوربین ثبت تخلفات به ورود این خودرو‌ها به محدوده زوج و فرد کمک کرده و هزینه اندکی از رانندگان می‌گرفتند.


این تخلفات در صورت مشاهده پلیس دیگر تخلف راهنمایی و رانندگی محسوب نمی‌شود بلکه «جرم» محسوب شده و باید در مراجع قضایی به پرونده این دست از رانندگان رسیدگی شود.

اما برخی از شهروندان تهرانی در ماه‌های اخیر تجربه دیگری از ثبت تخلفات خود در برخی از معابر محدوده‌های طرح ترافیک داشته‌اند. ورود آنها به محدوده طرح ترافیک توسط این دوربین‌ها ثبت نشده و جریمه شامل حال آنها نشده است.


این موضوع بیشتر در محدوده طرح زوج و فرد گزارش شده است.


تجهیزات زیر ساختی قادر به اضافه کردن پلاک خودروهایی که طرح ترافیک روزانه خریداری می‌کنند یا خودروهای تازه پلاک شده، نیست و در این زمینه به جریمه‌های دستی اکتفا شده است.


در این میان جرایم شبانه در تونل‌های پایتخت و به‌خصوص تونل‌هایی که تا همین اواخر، به دلیل کنترل متفاوت و منظم دوربین‌ها، رفتار ترافیکی فوق‌العاده منظم شهروندان در آنها شکل گرفته بود، در حال حاضر افزایش داشته است و برخی خودروها در لاین اضطرار تونل‌ها به راحتی تردد می‌کنند. البته این موضوع را سید جعفر تشکری‌هاشمی معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران رد نمی‌کند و به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: دوربین‌های ثبت تخلفات تمامی تخلفات را ثبت می‌کنند، مگر آنکه این خودروها به اندازه‌ای به هم نزدیک و به هم فشرده باشند که امکان مشاهده پلاک آنها نباشد که این دور از ذهن است.


او معتقد است: زمانی تخلفات افزایش می‌یابد که برگه‌های جریمه صادر شده ناشی از ثبت دوربین، به دست متخلفان نرسد و این موضوع پیگیری می‌شود. سردار سید تیمور حسینی رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی پایتخت هر گونه اختلال در عملکرد دوربین‌های ثبت تخلفات راهنمایی و رانندگی را رد می‌کند و می‌گوید: این دوربین‌ها مشکلی ندارند و تمامی تخلفات ثبت می‌شود. او در پاسخ به این پرسش که بر اساس تجربیات برخی رانندگان در محدوده زوج و فرد این دوربین‌ها پلاک خودروهای متخلف را ثبت نمی‌کند گفت: مدتی در محدوده زوج و فرد جرایم ارشادی بود تا شهروندان نسبت به تغییرات کنترل این محدوده آگاهی لازم را پیدا کنند اما در حال حاضر برگه‌های جریمه صادر و ارسال می‌شود و هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد.