کاهش آرام قیمت مسکن در اروپا

نیلوفر قدیری

بعد از یک دهه افزایش شدید قیمت مسکن در اروپا، این بازار به تازگی رو به سردی گذاشته است. با این وجود هنوز هم بازار مسکن در اروپا سالم‌تر و کم‌تلاطم‌تر از آمریکاست. آمار و ارقام، خود گویای همه چیز است. قیمت مسکن در کشورهای عضو یورو امسال تنها ۹/۴درصد رشد یافته است. این رقم رشد در سال ۲۰۰۶ معادل ۶/۷‌درصد بود که امسال کاهش یافته است. در بعضی بخش‌های اروپای شرقی قیمت مسکن تا ۱۰‌درصد کاهش یافته است.

این آمار نشان می‌دهد که بازار مسکن در اروپا بعد از یک دوره طولانی پررونق، اکنون در حال سرد شدن است. با این حال هنوز این بازار دچار چالش بزرگی که بازار مسکن آمریکا را فراگرفته نشده است. بحران مسکن در آمریکا که اکنون بازار وام مسکن را هم در برگرفته، اقتصاد این کشور را دچار رکود کرده است. در آمریکا قیمت مسکن امسال نسبت به سال گذشته ۲/۳‌درصد کاهش یافته است.

اروپا همچنین از بحرانی که بازار وام مسکن را در آمریکا فراگرفته است در امان است. با این حال افزایش نرخ بهره در اروپا تاثیر خود را بر بازار مسکن گذاشته است. از سال ۲۰۰۵ بانک مرکزی اروپا نرخ بهره را دو برابر کرده و از ۲‌درصد به ۴‌درصد رسانده است.

در ماه جاری یعنی ماه سپتامبر یک افزایش بهره دیگر هم در راه است. بانک مرکزی انگلیس که به طور جداگانه از اروپا نرخ بهره را افزایش می‌دهد، این نرخ را اکنون به ۷۵/۵‌درصد رسیده است. این افزایش نرخ بهره بازارهای داغ مسکن را به سردی کشاند. مثلا در ایرلند که در سال ۲۰۰۶ قیمت مسکن رشد ۱۲‌درصدی داشته و خانه سازی، ۱۱‌درصد از اقتصاد این کشور را تشکیل می‌داد، امسال قیمت‌ها تنها ۱/۵‌درصد رشد داشته که در مقایسه با نرخ تورم ۵‌درصدی رقم بسیار اندکی است.

تاثیر افزایش نرخ بهره و سخت‌تر شدن شرایط وام گیری در اروپا در اسپانیا بیشتر دیده می‌شود. در این کشور ساخت‌و‌ساز ۲۰‌درصد اقتصاد را تشکیل می‌دهد. در یک دهه گذشته قیمت مسکن در اسپانیا چهار برابر شده و اکثر خریداران از وام‌هایی با نرخ بهره متنوع استفاده می‌کنند. در این کشور قیمت مسکن تنها ۶/۵‌درصد رشد خواهد داشت. رقم رشد قیمت مسکن در سال ۲۰۰۴ معادل ۵/۱۰‌درصد بود.

افزایش قیمت مسکن در اسپانیا در ۶ ماه گذشته بسیار شکننده بوده است. در انگلیس که اقتصاد آن نسبت به دیگر کشورهای اروپایی و کل کشورهای عضو یورو اقتصاد نیرومندتری است و در سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ کند شدن بازار مسکن را تجربه کرده است، امسال به نسبت دیگر بخش‌های اروپا کمتر شاهد کاهش نرخ مسکن بوده است. امسال قیمت مسکن در انگلیس رشد ۸/۸‌درصدی داشته که این نسبت به سال ۲۰۰۶ با نرخ رشد ۱/۹‌درصدی کاهش، متعادل‌تری است.

شرایط بازار مسکن در شرق اروپا وخیم‌تر از غرب آن است. در کشورهای اروپای شرقی سرمایه‌گذاری خارجی در بخش مسکن در سال‌های اخیر، رقم خوبی بوده است. قیمت مسکن در کشور لتونی در سال گذشته ۲/۶۱‌درصد رشد داشت. رشد قیمت مسکن در تالین پایتخت استونی در همین مدت ۵/۲۴‌درصد بوده است. اکنون اما سرمایه‌گذاران در حال ترک این کشورها هستند. دلیل این فرار سرمایه‌گذاران درس گرفتن از بحران بازار مسکن در آمریکا و بحران وام مسکن در این کشور است. سرمایه‌گذاران همچنین از نرخ کند رشد اقتصادی در کشورهای حوزه یورو که امسال تنها ۳/۰‌درصد بوده بسیار ناامید شده‌اند.

اما شرایط بازار مسکن در اروپا برای یک فرود آرام، آماده است. اروپا در مقایسه با آمریکا از نظر عرضه مسکن مشکلی ندارد. اگر چه نرخ بهره در اروپا در حال افزایش است اما این افزایش به اندازه افزایش بهره در آمریکا شدید نبوده است. به همین دلیل، کسی انتظار یک اتفاق هولناک و غیرمنتظره را در اروپا ندارد. اگر چه قیمت مسکن در کشورهای حوزه یورو افزایش ملایم ۹/۴‌درصدی داشته اما هنوز هم در کشورهای اروپایی خرید مسکن سرمایه‌گذاری خوبی است. البته این شرایط تا وقتی آرام است که نرخ بهره در حد ۲‌درصد باقی بماند.