جزئیات ساخت بزرگراه، جاده و کنارگذر در 10 استان
پروژه‌های راه‌سازی مرکز- شمال مشتمل بر 90 پروژه است که از این میزان در 70 پروژه، پیمانکاران ملی فعال بوده و 20 پروژه توسط پیمانکاران استانی انجام می‌شود و تاکنون حدود 2هزار و 200 کیلومتر از 4هزار و 800 کیلومتر راه‌های این منطقه آماده بهره‌برداری شده است
قیمت‌های بالای زمین به خصوص در محورهای شمالی برای آزادسازی اراضی، مهم‌ترین مشکلی است که با آن روبه‌رو هستیم

گروه مسکن - الهام علاقه‌بندان: راه، جاده و بزرگراه از شریان‌های حیاتی اقتصاد هر کشور و از جمله شاخص‌های توسعه یافتگی محسوب می‌شوند.
بدون جاده‌های ایمن و استاندارد بازرگانی متوقف می‌شود و تولید آسیب می‌بیند. توسعه راه‌ها بر قیمت‌های منطقه‌ای زمین و مسکن نیز به شدت تاثیر گذار است. از این رو با سیدمصطفی سیدقاسمی‌پور مدیرکل دفتر راه‌سازی منطقه مرکز و شمال کشور به گفت‌وگو پرداختیم که متن آن در زیر از نظر شما می‌گذرد.
با توجه به اینکه مجری پروژه راه‌سازی در شمال و مرکز کشور هستید، در مورد استان‌های حوزه فعالیت خود توضیح دهید؟
دفتر راه‌سازی منطقه مرکز - شمال ده استان کشور شامل تهران، سمنان، خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، گلستان، مازندران، گیلان، قزوین و قم را شامل می‌شود.
این مناطق شامل چهار حوزه راه‌سازی مرکز گیلان، مازندران، خراسان و حوزه جدیدی با نام گلستان است.
جمعیت تقریبی این ۱۰ استان حدود ۳۰میلیون نفر است.
اعتبار در نظر گرفته شده برای بهره‌برداری از راه‌های این مناطق 2 هزار و 230میلیارد ریال است که بدین‌ترتیب سرانه هر نفر از مردم این مناطق 7هزار و 500 تومان می‌شود.
منطقه مرکز- شمال مشتمل بر ۴۸۰۰ کیلومتر راه‌های اصلی، فرعی و بزرگراه‌ها را تحت پوشش قرار می‌دهد.
اغلب پروژه‌ها مشتمل بر بزرگراه‌ها و باند دوم‌ها است که راه اصلی را تبدیل به بزرگراه می‌کند. بدین‌ترتیب بزرگراه به صورت رفت و برگشت احداث می‌شود.
از ۴۸۰۰ کیلومتر راهی که برای حوزه مرکز‌-‌ شمال تعریف شده، چه میزان تاکنون به بهره‌برداری رسیده و چه میزان در دست بهره‌برداری قرار دارد؟
پروژه‌های راه‌سازی مرکز- شمال مشتمل بر 90 پروژه است که از این میزان در 70 پروژه پیمانکاران ملی فعال بوده و 20 پروژه توسط پیمانکاران استانی انجام می‌شود و تاکنون حدود 2هزار و 200 کیلومتر از 4هزار و 800 کیلومتر راه‌های این منطقه آماده بهره‌برداری شده است.
مهم‌ترین مشکلاتی که برای احداث راه‌های این مناطق با آنها مواجه بوده‌اید، چه مواردی هستند؟
مهم‌ترین مشکل ما کمبود منابع مالی و اعتباری است، چرا که ظرفیت ما برای احداث راه‌ها 2 تا 3 برابر بیشتر از اعتباری است که تخصیص داده می‌شود.
مهم‌ترین پروژه راه‌سازی که هم‌اکنون در‌دست بهره‌برداری دارید، در چه محوری واقع شده و چه میزان اعتبار برای بهره‌برداری از آن در نظر گرفته شده است؟
محور تهران - مشهد از پروژه‌های مهم در دست اجرا است و تاکنون در این بخش محور سبز‌وار تا مشهد به صورت 4 خطه مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.
طول این محور ۹۰۰کیلومتر است اما برنامه کاری ما ۶۰۰کیلومتر از محور تهران - مشهد به غیر از ۲۰ کیلومتر محور عباس‌آباد - میان دشت را در برمی‌گیرد که این محور هم در سال جاری به بهره‌برداری می‌رسد.
حدود 300 کیلومتر باقی‌مانده محورتهران‌-‌مشهد چه زمانی آماده بهره‌برداری می‌شود؟
آن ۳۰۰ کیلومتر راه قدیمی از گذشته بود اما در مراحل بعدی باید بهسازی شود.
علاوه بر مسیرهایی که در این محور ذکر شد، چندین کنارگذر و باند دوم در محور تهران‌- شمال در دست آماده‌سازی است که از آن جمله می‌توان به کنارگذر شاهرود با 16 کیلومتر طول، کنار گذر دامغان با 18 کیلومتر طول، سمنان 12 کیلومتر طول و گرمسار 7 کیلومتر اشاره کرد که کنارگذر گرمسار اخیرا مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.
برای محور تهران‌- مشهد و طرح مربوطه که تا تربت‌حیدریه را شامل می‌شود، در سال جاری حدود ۳۴میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده و این رقم برای سال‌های ۸۷ و ۸۸ جمعا ۸۵میلیارد تومان پیش‌بینی شده است.
با توجه به حجم بالای ترافیک به خصوص در ایام تعطیل در محور‌های شمالی کشور که آن هم ناشی از نامناسب بودن بخشی از راه‌ها است، بفرمایید در این محورها چه پروژه‌هایی را در دست انجام دارید؟
یکی از این محور‌ها، رودهن - فیروزکوه- قائم‌‌شهر، به طول ۲۰۰کیلومتر است که تا پایان سال ۸۴ در این محور حدود ۵۱۲میلیارد ریال هزینه شده است.
در این محور از تهران تا رودهن به صورت آزادراه در دست ساخت قرار دارد. حدود 58 کیلومتر از محور رودهن- فیروزکوه مورد بهره‌برداری قرار گرفته و قسمت عمده‌ای از که 27کیلومتر باقی‌مانده در سال‌جاری به بهره‌برداری می‌رسد.
از دیگر محور‌ها محور کناره شمال و محور انزلی‌- بهشهر به طول ۵۰۰کیلومتر است که از بهشهر تا گرگان به طول ۳۱۰ کیلومتر و به صورت ۴خطه در دست انجام است.
محور کنار گذر انزلی به طول 16کیلومتر که به صورت 4 بانده ساخته خواهد شد از دیگر محورهای شمال است که در این محور چند دهانه پل به طول 1500 متر قرار گرفته است.
یکی از پروژه‌های مهم محور شمال پل دوم غازیان با اعتبار ۳۰میلیارد ریال است که امسال ساخته خواهد شد.
پل تقاطع محور چالوس یکی از پروژه‌های مرکز شمال است که در تقاطع آزادراه تهران - شمال قرار می‌گیرد.
در این محور پیمانکار مربوطه درحال تجهیز کارگاه است و اعتبار در نظر گرفته شده در سال‌جاری برای پل بزرگ چالوس حدود ۲۰میلیارد ریال است. تاکنون برای محور کناره شمال ۳۰درصد از اعتبارات لازم تخصیص‌ داده‌ شده اما فقط ۲۰درصد آن وصول شده است.
با توجه به اهمیت محور چالوس در کاهش بار ترافیکی این منطقه عملیات اجرایی پل کنار‌گذر چالوس چه قدر زمان‌بر است؟
در صورت تامین اعتبار، پل بزرگ چالوس ظرف مدت ۱۸ماه آماده بهره‌برداری می‌شود و در صورت امکان برای کمک به کاهش حجم ترافیک ۲تونل به طول ۵۰۰ متر روبه‌روی
پل چالوس حفاری می‌شود.


در محور چالوس - تنکابن چه پروژه‌هایی را در دست اجرا دارید؟
در این محور ۳ کنار گذر وجود دارد و فعالیت اجرایی در این پروژه‌ها آغاز شده است. در نظر است کنار گذرهای مذکور در قالب طرح مطالعاتی آزادراه جانمایی شود.
طول این کنار گذرها 25کیلومتر بود اما خود آزادراه چالوس - تنکابن 45 تا 50 کیلومتر طول دارد.
یکی دیگر از محورهای شمالی، بهشهر - گرگان - آزادشهر - گالیکش - بجنورد - شیروان - قوچان است.
طول کل این محور 539کیلومتر است که غیر از 240کیلومتر وسط که به جنگل گلستان مرتبط می‌شود، بقیه قطعات آن به پیمانکار واگذار شده است.
۲۰کیلومتر مسیر شیروان تا بجنورد پیش از این بهره‌برداری شده و ۳۰کیلومتر از این مسیر هم امسال آماده بهره‌برداری می‌شود. بدین ترتیب ۵۰کیلومتر از این مسیر آماده بهره‌برداری می‌شود.
اعتبار سال‌جاری تخصیص یافته برای این محور در حدود 27میلیارد تومان است.
از سایر پروژه‌های مهم، محور آستارا به تالش است. در این محور حدود ۲۰کیلومتر از سمت آستارا و ۱۵کیلومتر از سمت تالش مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. اعتبار این محور حدود ۲۷۰میلیارد ریال است.
در استان سمنان چه پروژه‌هایی را در دست اجرا دارید؟
یکی از محورهای مهم در این بخش محور قم - گرمسار به طول ۱۵۰کیلومتر است و تا اندازه‌ای به عنوان کمربندی بزرگ تهران عمل می‌کند.
حدود 90کیلومتر از کنار دریاچه قم به گرمسار وصل می‌شود و از گرمسار هم حدود 30کیلومتر آماده بهره‌برداری است و بقیه محور 45درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
اعتبار محور قم - گرمسار در سال جاری ۱۶۰میلیارد ریال است
همچنین در استان سمنان محور شاهرود‌- دامغان غیر از 2کیلومتر ورودی، بقیه محور به طول 48کیلومتر در دست بهره‌برداری است. کنار گذر گرمسار به طول 7کیلومتر هم اخیرا مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.
۵۰درصد از کنار گذر شاهرود به طول ۱۶کیلومتر هم در سال جاری بهره‌برداری می‌شود.
در استان خراسان رضوی هم از سبز‌وار تا نیشابور به طول 177کیلومتر به صورت بزرگراه آماده بهره‌برداری شده است.
از این ۴۸۰۰کیومتر راهی که در قسمت مرکز و شمال باید احداث شود، تا پایان سال چه میزان به بهره‌برداری می‌رسد؟
زمان بهره‌برداری بستگی به تخصیص اعتبار و میزان آن دارد اما امیدواریم تا سال 88عمده پروژه‌ها به بهره‌برداری برسند.
مهم‌ترین مشکلی که برای اجرای پروژه‌ها در شهرهای شمالی با آن روبه‌رو هستید، چیست؟
قیمت‌های بالای زمین به خصوص در محورهای شمالی برای آزادسازی مهم‌ترین مشکلی است که با آن روبه‌رو هستیم، چرا که در این محور، زمین‌ها قیمت یکسانی ندارند و از 10 تا 200هزار تومان هر مترمربع متفاوت است. از سوی دیگر مشکل تهیه و حمل‌و‌نقل مصالح هم تاثیر زیادی بر زیاد شدن زمان بهره‌برداری پروژه‌ها دارد.
در عین حال مشکل ترافیک جاده‌ها به خصوص در تابستان از دیگر موانع پیش‌رو هستند. در زمستان هم بارندگی و سردی هوا دیگر مانعی است که با آن روبه‌رو هستیم.
به مشکلی به نام قیمت زمین اشاره کردید. در صورتی که مالک تمایلی به واگذاری زمین نداشته باشد، چگونه زمین آزادسازی می‌شود؟
در این صورت براساس ماده ۹ لایحه قانونی عمل می‌کنیم، به طوری که در صورت عدم‌توافق هیات کارشناسان رسمی زمین را قیمت‌گذاری کرده و در اختیار پیمانکار قرار می‌دهد و پول فرد هم بعد از قیمت‌گذاری ظرف ۳ماه پرداخت می‌شود.
از نظر شما احداث باند دوم‌ها و کنارگذرها چه تاثیری بر مناطق اطراف به لحاظ بار ترافیک و میزان تصادفات دارد؟
با احداث باندهای دوم، علاوه‌بر کوتاه شدن زمان سفر، حجم تصادفات به خصوص تصادف‌های رودررو تا ۵۰درصد کاهش می‌یابد.