در انتظار «هزاره سوم»
گروه مسکن: علی مقدم- اگر هنگام عبور از بزرگراه شهید همت و تقاطع آن با خیابان شیخ‌بهایی دقت کرده باشید، در جنوب ساختمان‌های «ونک پارک» اسکلت عظیمی از تیرآهن‌های سنگین را می‌بینید که مدتی است به خاطر رنگ نارنجی تیرآهن‌های به کار رفته در آن به‌شدت جلب توجه می‌کند.

عکس: احمد نادری
این مجموعه عظیم فلزی چیزی نیست جز اسکلت یک برج در حال ساخت که به «هزاره سوم» معروف است.
به‌طور حتم اگر شما این اسکلت فلزی عظیم را دیده باشید، پرسش‌هایی در ذهنتان شکل گرفته است، از جمله این‌که چرا این همه آهن؟
جالب است بدانید که تا به حال نمونه این پروژه در هیچ کجای ایران به اجرا در نیامده است و می‌توان گفت که این برج در نحوه طراحی و ساخت، در نوع خود بی‌نظیر است.
حال اگر تمایل به دانستن اطلاعات بیشتری راجع به این برج دارید، پیشنهاد می‌کنیم این گزارش را حتما مطالعه بفرمایید.
پروانه ساخت این پروژه در اواخر سال 81 توسط شهرداری منطقه 6 تهران صادر و مدتی بعد از آن، عملیات ساخت آن آغاز شده است.
کل زیربنای این برج ۱۲۳هزار مترمربع است که در ۹ فاز و ۳۴ طبقه با ارتفاعی در حدود ۱۲۰متر ساخته می‌شود و دارای آپارتمان‌های متنوعی با مساحت‌های ۹۰ متر، ۱۹۰ متر تخت، ۱۹۰ متر دوبلکس و پنت‌ها‌وس‌های ۴۰۰ و ۷۵۰ متری است. همچنین در مجموعه، امکاناتی از قبیل سالن‌های ورزشی، استخر و سونا در نظر گرفته شده است. موتورخانه مرکزی مجموعه نیز در خارج از محدوده ساختمان احداث می‌گردد.
از کل 34 طبقه برج، 28 طبقه آن مسکونی، 2 طبقه آن تجاری و 4 طبقه دیگر پارکینگ‌های مجموعه است. ورودی‌های طراحی شده برای این مجموعه، چهار ورودی مختلف از دو خیابان 20 متری و یک بلوار 45 متری است.


برداشت عموم افرادی که به اسکلت این ساختمان نگاه می‌کنند این است که در آن مقدار خیلی زیادی آهن به‌کار رفته است. اما جالب است بدانید که در ساخت یک برج بتنی با 203هزار مترمربع زیر بنا، در حدود 30هزار تن آرماتور به‌کار رفته اما در این مجموعه آهن کمتری مصرف شده است و وزن اسکلت برج فقط در حدود 17هزار تن است و نکته ظریف آن، سیستم لوله‌ای سازه است که همگان را به اشتباه می‌اندازد و تصور می‌کنند بیش از حد معمول آهن در اسکلت ساختمان به‌کار رفته اما وقتی داخل سازه را ببینید، مشاهده می‌کنید که در محدوده داخلی سازه از ستون‌های زیادی استفاده نشده است. طراحی سیستم لوله‌ای به این شکل است که تجمع ستون‌ها در اطراف سازه است و در میان سازه از تعداد کمی ستون استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که این سیستم را تیوپ نیز می‌نامند. برای احداث سقف‌ها نیز ابتدا قالب‌بندی را انجام می‌دهند و سپس شبکه‌بندی آرماتور، انجام شده و در مرحله بعد عملیات بتن‌ریزی انجام می‌شود. این بتن ضخامتی در حدود 10 سانتی‌متر و عیاری بین 350 تا 400 کیلوگرم سیمان در مترمکعب دارد.
لازم به توضیح است که به اینگونه سقف‌ها کامپوزیت می‌گویند که ترکیبی از بتن و فولاد است.
در ساخت این برج سعی شده است که از جدیدترین فناوری‌های دنیا استفاده شود. از جمله بهترین کارهایی که در ساخت این بنا انجام شده، استفاده از اتصالات پیچ و مهره‌ای است و جالب است بدانید در ساخت این بنا بیش از یک‌میلیون و 750هزار قطعه پیچ و مهره به کار رفته است و احتمالا می‌گویید این مقدار پیچ و مهره به چه استفاده‌ای می‌آید. در ساخت این اسکلت فلزی همه تیرآهن‌ها که در ستون‌ها و سقف‌ها به کار رفته‌اند، به وسیله پیچ و مهره به یکدیگر وصل شده‌اند و فقط در ناحیه بادبندها از جوش استفاده شده است. تمامی این پیچ‌ها با یک ابزار بادی به اسم Impact سفت می‌شوند و بعد از سفت کردن اولیه توسط یک ابزار کنترلی به نام ترکمتر، مقدار سفتی یا شلی پیچ‌ها کنترل می‌شود.


استفاده از مصالح استاندارد، یک مزیت عمده در احداث یک ساختمان محسوب می‌شود. اما بسیاری از سازندگان خود را ملزم به رعایت این استانداردها نمی‌کنند. اما تمام مصالح داخلی و خارجی به کار رفته در این پروژه به طور کامل آزمایش و پس از تایید آزمایشگاه‌های دانشگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.برای نمونه فولاد مصرفی ستون‌ها از نوع ST-52 و بقیه از نوع ST-37 است.
در داخل کارگاه، پروژه آزمایشگاه بتن وجود دارد و بتن ساخته شده مورد آزمایش قرار می‌گیرد و در ضمن بتن مورد نیاز در داخل محوطه پروژه ساخته می‌شود. همه مراحل اجرایی ساخت مجموعه توسط شرکت‌های مشاور مورد کنترل قرار می‌گیرد. برای نمونه وضعیت ساخت بتن، بتن‌ریزی و کنترل‌های پس از بتن‌ریزی بر عهده مشاور دریا خاک‌پی است. همچنین مشاور تدبیر ساحل پارس، کنترل مسائل اجرایی نصب اسکلت سیستم اتصالات و کلیه آزمایش‌های مربوط به اتصالات را بر عهده دارد. طراحی پروژه نیز بر عهده یک شرکت مشاور به اسم مهان‌مه‌راز است.
از نکات قابل توجه و جالب،‌ تنوع پلان‌‌های معماری در این برج است که وجود سیستم لوله‌ای، این امکان را به وجود آورده است.


همان طور که قبلا هم اشاره کردیم در این پروژه از تکنولوژی‌های روز دنیا استفاده شده است و استانداردهای جهانی ساخت‌وساز به طور کامل رعایت می‌شود.
بحث ایمنی از مواردی است که مسوولان اجرایی پروژه به آن اهمیت زیادی می‌دهند و گروهی مسوولیت نظارت بر رعایت ایمنی را برعهده دارند. برای مثال کلیه کارگران از لحاظ ابزار ایمنی فردی شامل کفش ایمنی، کلاه، دستکش، عینک، کمربندهای حفاظتی و ... به طور دائم کنترل می‌شوند.
از جمله مواردی که هنگام بازدید از داخل طبقات و محوطه پروژه نظر همگان را به خود جلب می‌کند، تمیزی و نظافت مجموعه است که این امر توسط تیم نظافت انجام می‌شود که از جمله وظایفشان تمیز کردن محوطه اطراف سازه و داخل طبقات و جمع‌آوری ضایعات و ابزار پراکنده است.
ایمن کردن ساختمان در برابر آتش از مواردی است که سازندگان پروژه بر روی آن تاکید زیادی دارند. به‌طوری که مطالعات محافظت پروژه در برابر آتش توسط یک مشاور هلندی در حال انجام است و در ضمن، علاوه بر ایمن کردن ساختمان، حفاظت از اسباب و اثاثیه داخل منزل هم مورد توجه قرار گرفته است.
سیستم دیگری که در این پروژه مورد استفاده قرار خواهد گرفت، B.M.S است که بهینه کردن سیستم استفاده از انرژی در داخل ساختمان است.
به گفته بسیاری از متخصصان ساخت‌وساز، این پروژه با پروژه‌های درجه یک در کشورهای ژاپن و آمریکا برابری می‌کند. در بازدیدی که پروفسور «نوشین» سرپرست دپارتمان سازه‌های فضا کار در دانشگاه surry انگلستان و دکتر آستانه اصل، متخصص سازه‌های فلزی در آمریکا از این مجموعه به‌عمل آوردند، اطلاعات و کارهای انجام شده در این پروژه را منحصربه‌فرد دانستند و هر دو روی این موضوع که کار از نظر فنی بسیار مطرح و عالی بوده است، اتفاق نظر داشتند.


در انتها خوب است بدانید که شعار کیفیت، در ساخت این برج آنقدر مورد تاکید و با اهمیت است که زمان در ساخت این پروژه تا حدودی فدای کیفیت بی‌نظیر آن شده است. درخاتمه باید یادآور شد که اجرای چنین پروژه‌ای منحصر به فردی جز در سایه یک مدیریت توانا و کارآمد امکان‌پذیر نیست.