عواقب تهیه نشدن شناسنامه فنی ساختمان چیست؟
خانه‌ ‌سازی با مصالح غیر استاندارد و بدون نظارت دقیق و سپس ریزش وکج شدن آنها با کوچک‌ترین تکان، خانه‌سازی کودکان را در ذهن تداعی می‌کند که بلافاصله پس ازچیده شدن با کوچکترین تکانی فرو می‌ریزد.

به گزارش ایسنا، هر از گاهی اخبار ریزش ساختمان‌هایی که به‌تازگی احداث شده‌اند، به گوش می‌رسد و مسوولان نیز به این مساله اذعان دارند که اغلب ساختمان‌های تهران از مقاومت لازم برخوردار نیستند. به طوری که چندی پیش شهردار تهران درصحن علنی شورای شهر تهران اعلام کرد که «۷۰درصد ساختمان‌های جدید تهران جزو بافت‌های فرسوده‌اند».
اگرچه تکرار این واقعیت‌ها برای مردم عادی شده است، اما با کوچک‌ترین لرزه، دلهره و نگرانی مردم و شعارهای مقاوم‌سازی ساختمان‌ها از سوی مسوولان از سرگرفته و پس از مدتی به فراموشی سپرده می‌شود.
روزانه ۲۰۰ ساختمان جدید در تهران بدون نظارت، با مصالح ساختمانی غیراستاندارد و توسط افرادی که فاقد مهارت‌های لازم هستند، ساخته می‌شود که هیچ تفاوتی با بافت‌های فرسوده ندارد.
تنها اقدامی که مسوولان برای مقاوم‌سازی و کنترل وضعیت موجود طرح کردند، شناسنامه فنی ساختمان بود که دولت حدود 10 سال قبل، تهیه آن را به سازمان نظام مهندسی سپرد و وزارت مسکن و شهرسازی نیز سال 74 تهیه آن را ابلاغ کرد، اما جز چند کار تحقیقی حاصل دیگری نداشت.
با تشکیل شورای شهر دوم به منظور ارتقای کیفی ساخت‌وسازها، تهیه شناسنامه فنی ساختمان مجددا در دستور کار قرارگرفت و شورا از دستگاه‌های مختلف به ویژه وزارت مسکن و شهرسازی و سازمان نظام مهندسی جهت تهیه شناسنامه فنی ساختمان دعوت کرد و پس از برگزاری جلسات مکرر، بالاخره سال ۸۳ شناسنامه فنی ساختمان تهیه و نهایی شد و به تصویب شورای شهر تهران رسید.
این شناسنامه شامل بخش‌های متعددی و حاوی مشخصات ساختمان از ابتدای تخریب تا نوسازی است، به طوری که افراد با داشتن شناسنامه فنی ساختمان از جزییات کلیه مراحل اجرایی ساختمان اعم از نقشه، معماری، تاسیسات، مصالح و غیره مطلع می‌شوند، به‌ویژه این که تمامی این مراحل با دقت مضاعف از سوی مهندسان کنترل می‌شود، چرا که آنها با امضای هر یک از بخش‌های شناسنامه، در برابر آن مسوول خواهند بود.
به گزارش «ایسنا»، در این شناسنامه جداول مختلفی همچون طراحی در قسمت معماری و سازه‌ای، کنترل عملیات اجرایی و معماری، سازه‌ای، اطلاعات مربوط به اشخاص، کنترل عملیات اجرایی تاسیسات مکانیکی، الکتریکی و غیره طراحی شده و در پایان، مهندس ناظر گزارشی براساس این جداول تهیه می‌کنند.
نکات فنی این شناسنامه شامل دو بخش است، ابتدا نقشه‌های معماری، سازه‌ای و تاسیسات تهیه و کنترل شده و سپس در مرحله احداث ساختمان، محل، نوع خاک، فوندانسیون، لرزه‌خیزی، سیستم سازه‌ای، نما و کلیه تاسیسات کنترل شده و به تایید سازمان نظام مهندسی کشور می‌رسد و صدور پایان‌کار ساختمان نیز منوط به تهیه شناسنامه فنی است. همچنین با صدور شناسنامه فنی ساختمان، خریداران ملک، به خوبی از وضعیت ساختمان آگاه شده و علاوه بر آن کیفیت ساخت‌وسازها افزایش یافته و در زمان وقوع زلزله با در اختیار داشتن آمار مشخص از وضعیت ساختمان‌ها، امدادرسانی سریع‌تر انجام و با اطلاعات جامع این شناسنامه، وضعیت لرزه‌ای ساختمان در برابر زلزله مشخص می‌شود. با وجود این که این شناسنامه در ارتقای کیفیت ساخت‌وسازها و ایمنی ساختمان‌ها بسیار موثر است، اما اجرایی شدن آن از سال 83 تاکنون، گرفتار بوروکراسی‌ها و نبود هماهنگی دستگاه‌ها شده و وزارت مسکن و شهرسازی به عنوان متولی ساخت‌وساز در کشور اقدام جدی برای صدور این شناسنامه نکرده است و این امر نشان می‌دهد، اعتقادی برای کنترل و نظارت دقیق برای ساخت‌وسازها وجود ندارد. بنابراین همچنان شاهدیم که مدارک نظارتی ساختمان‌ها از سوی اغلب مهندسان ناظر به صورت فرمالیته امضا می‌شود و شهرداری هم که مسوول صدور مجوز است، کنترلی در این زمینه ندارد. دکتر حمزه شکیب، رییس کمیسیون توسعه و عمران شورای شهر تهران که مسوولیت کمیته ایمنی شورا را نیز بر عهده دارد و تلاش زیادی برای تهیه شناسنامه فنی کرده است، ضمن تایید بلاتکلیفی صدور شناسنامه فنی ساختمان‌ها، علت این مساله را همکاری نکردن دستگاه‌های مربوطه اعلام کرد و گفت: برای اجرایی شدن و صدور شناسنامه فنی شهرداری تهران، سازمان نظام مهندسی و وزارت مسکن و شهرسازی با هم همکاری نمی‌کنند و به جای هماهنگی در این زمینه همدیگر را متهم می‌کنند. وی گفت: اجرایی شدن صدور شناسنامه فنی ساختمان‌ها نیازمند تدوین دستورالعمل اجرایی است که دستگاه‌های مذکور نتوانستند برای تهیه این دستورالعمل به توافق برسند و به جای توافق و حل مشکل، همدیگر را متهم می‌کنند. رییس کمیته ایمنی شورای شهر تهران با بیان این که هر یک از سازمان‌ها و دستگاه‌های یاد شده به جای صدور شناسنامه فنی ساختمان به دنبال منافع خود هستند، افزود: شورای شهر تهران پیشنهاد اصلاح بخشی از قانون نظام مهندسی را داده تا خلاهای موجود بین دستگاه‌ها رفع و هرچه سریع‌تر صدور شناسنامه فنی ساختمان‌ها اجرایی شود.
شکیب افزود: همکاری نکردن دستگاه‌ها و اجرایی نشدن این شناسنامه در حالی است که مدارک ساختمان‌ها فرمالیته و بدون نظارت توسط مهندسان سازمان نظام مهندسی امضا می‌شود، به علاوه مصالح ساختمانی استاندارد نبوده و کارگران ساختمانی نیز از مهارت لازم برخوردار نیستند و همه این عوامل موجب شده تا ساختمان‌های جدید از ایمنی و مقاومت لازم برخوردار نباشند و جزو بافت فرسوده محسوب شوند.
وی گفت: ساختمان‌ها بدون رعایت نکات ایمنی و مقاوم‌سازی در تهران ساخته شده و پس از پایان کار نمای زیبایی بر آنها نصب می‌شود در حالی که این ساختمان‌ها با کوچک‌ترین لرزه و حادثه فرو می‌ریزند. رییس کمسییون توسعه و عمران شورای شهر تهران تاکید کرد: وزارت مسکن و شهرسازی به عنوان متولی ساخت‌وساز باید برای پیگیری حل مشکل صدور شناسنامه فنی به طور جدی اقدام کند و اقتدارش را در این زمینه نشان دهد، اما متاسفانه این وزارتخانه نتوانسته اقدام جدی در این زمینه انجام دهد.
وی با اشاره به این که انتظار حل مشکل صدور شناسنامه فنی از وزارت مسکن و شهرسازی وجود دارد، گفت: این وزارتخانه اشکالات را باید به گونه‌ای حل کند که شهرداری و نظام مهندسی به جای انتفاع سازمان خود، انتفاع مردم را در نظر گیرند. شکیب همچنین تاکید کرد: علاوه بر صدور شناسنامه فنی، تکنولوژی سنتی ساخت‌وساز نیز باید به روز و مصالح نیز استاندارد شوند در غیر این صورت همچنان باید شاهد افزایش ساختمان‌های فرسوده در تهران باشیم.