در گزارش نظارتی دفتر نظارت و ارزیابی طرح‌های سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور برای سال ۱۳۸۴ اعلام شد
تحقق ۸۶ درصدی اهداف یکساله پروژه‌های عمرانی استانی
در قانون بودجه سال ۱۳۸۴ کل کشور مبلغ ۲۲هزارمیلیارد ریال اعتبار برای اجرای طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای استانی به تصویب رسید و پس از ابلاغ اعتبار ردیف‌های متفرقه عمرانی تا پایان سال ۱۳۸۴، کل اعتبار عمرانی استان‌ها به ۳۹هزارمیلیارد ریال رسید. در این سال بالغ بر ۹/۹۳درصد اعتبارات عمرانی تخصیص داده شده و ۸/۸۵درصد از اهداف عمرانی سال تحقق یافته است.
این گزارش بخشی از گزارش نظارتی پروژه‌های عمرانی استانی سال ۱۳۸۴ بوده که در دفتر نظارت و ارزیابی طرح‌های معاونت امور فنی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تهیه شده است.
تعداد و میزان اعتبار طرح و پروژه‌های عمرانی
در سال ۱۳۸۴، ۱۷۸۴۱ طرح، با اعتباری بالغ بر ۳۹۱۲۶میلیارد ریال در قالب ۲۰ فصل اجرا شده است. از مجموع اعتبارات یاد شده، ۴/۲۵درصد به طرح‌های امور اجتماعی، ۱/۷۰درصد به طرح‌های امور اقتصادی، یک‌درصد به طرح‌های امور دفاعی و حدود ۵/۳درصد به طرح‌های امور عمومی اختصاص یافته است.
هشت فصل عمده شامل آموزش، فرهنگ و هنر، رسانه‌های جمعی و گردشگری، تربیت بدنی، کشاورزی و منابع طبیعی، منابع آب، صنعت و معدن، حمل و نقل و مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری در مجموع حدود ۱۳۸۵۰ طرح (۶/۷۷درصد از کل طرح‌ها) را با اعتباری بالغ بر ۳۵۵۹۵میلیارد ریال (۹۱درصد) در بردارند.
فصل مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری با ۴۶۳۰ طرح، ۹/۲۵درصد از کل طرح‌ها را داراست. پس از آن، فصول آموزش (۳/۱۲درصد) و فرهنگ و هنر، رسانه‌های جمعی و گردشگری (۹/۱۰درصد) قرار دارند. از نظر اعتباری فصل مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری با ۹۶۴۶میلیارد ریال (۶/۲۴درصد) دارای بیشترین اعتبار بین فصول است. پس از آن فصل حمل و نقل با ۸/۱۸درصد و فصل آموزش با ۲/۱۴درصد قرار دارند.
از مجموع ۱۷۸۴۱ طرح، تعداد ۱۳۶۴۱ طرح (۴/۷۶درصد) از اعتبارات استانی قانون بودجه استفاده کرده‌اند. این طرح‌ها، ۶/۵۴درصد از کل اعتبارات طرح‌های عمرانی استانی را دارند. میان فصول عمده، فصل مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری با ۳۵۱۵ طرح (۸/۲۵درصد) و فصل حمل و نقل با ۴۰۰۵میلیارد ریال اعتبار (۷/۱۸درصد) به ترتیب بیشترین تعداد طرح و بالاترین میزان اعتبار استانی قسمت چهارم قانون را در اختیار دارند.در چارچوب موافقتنامه‌های مبادله شده، برای اجرای ۵۹۰۲۲ پروژه عمرانی استانی، اعتباری بالغ بر ۳۹۱۲۶میلیارد ریال اختصاص یافته است. فصل مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری با ۱۳۷۲۹ پروژه (۳/۲۳درصد) و ۹۶۴۶میلیارد ریال اعتبار دارای بیشترین تعداد پروژه است. پس از آن فصول کشاورزی و منابع طبیعی و آموزش به ترتیب با ۹۸۹۴ پروژه (۸/۱۶درصد) و ۹۸۶۰پروژه (۷/۱۶درصد) مقام‌های بعدی را از لحاظ تعداد پروژه عمرانی استانی دارا هستند.از مجموع ۵۹۰۲۲ پروژه، تعداد ۲۶۶۳۶ پروژه (۱/۴۵درصد) احداثی و تعداد ۸۵۷ پروژه (۵/۱درصد) مطالعه و تحقیق است. ۶/۹۲درصد از پروژه‌های احداثی (۲۴۶۵۸ پروژه) با ۵/۹۳درصد از کل اعتبارات احداثی (۲۱۷۲۶میلیارد ریال) در فصول عمده اجرا شده است. فصل مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری با ۸۲۴۲ پروژه احداثی (۹/۳۰درصد) و فصل آموزش با ۵۷۸۰ پروژه احداثی (۷/۲۱درصد) در صدر فصول قرار دارند. از لحاظ اعتباری، بیشترین میزان اعتبار پروژه‌های احداثی به فصل مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری (۶۳۴۴میلیارد ریال) معادل ۳/۲۷درصد تعلق دارد. پس از آن فصول حمل و نقل (۷/۱۸درصد)، آموزش (۸/۱۶درصد) و منابع آب (۱/۱۰درصد)، بیشترین مقادیر اعتبار را در اختیار دارند. از ۸۵۷ پروژه مطالعه و تحقیق، تعداد ۶۸۱ پروژه (۵/۷۹درصد) در فصول عمده اجرا شده است. بین فصول، بیشترین تعداد پروژه و بالاترین میزان اعتبار پروژه مطالعه و تحقیق به فصل مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری با ۲۹۵ پروژه (۴/۳۴درصد) و ۷۴میلیارد ریال اعتبار (۹/۲۸درصد) تعلق دارد.
۷/۱۳درصد از پروژهها با اعتباری معادل ۴۰۱۴میلیارد ریال (۳/۱۰درصد) برای تعمیر مستحدثات موجود در نظر گرفته شده است. بالاترین میزان اعتبار تعمیرات به فصل حمل و نقل (۱۵۴۲میلیارد ریال) و بیشترین تعداد پروژه تعمیراتی به فصل فرهنگ و هنر، رسانه‌های جمعی و گردشگری (۱۶۲۶ پروژه) اختصاص دارد.
میزان تحقق اهداف و پیشرفت فیزیکی
قسمت نخست این بخش به بررسی شاخص‌های مربوط به دستیابی به اهداف یکساله و نیز دستیابی به کل اهداف پروژه‌های در دست اجرا می‌پردازد. اطلاعات مربوط به میزان پیشرفت فیزیکی پروژه‌های عمرانی، وضعیت اجرای عملیات پروژهها با توجه به زمانبندی تعیین شده، علل تاخیر و کیفیت اجرای پروژه از جمله موضوعاتی هستند که در سایر قسمت‌های این بخش به آنها پرداخته می‌شود.
درصد تحقق اهداف
در سال ۱۳۸۴، در چارچوب موافقتنامه‌های مبادله شده، حدود ۸/۸۵درصد از اهداف تعیین شده سالانه محقق شده است.
فصول حملونقل، آموزش، مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری، به ترتیب با دستیابی به ۲/۹۹، ۴/۹۳ و ۸۷درصد از اهداف یکساله بالاتر از متوسط کل کشور (۸/۸۵درصد) قرار دارند و نسبت به سایر فصول عمده در وضعیت مطلوب‌تری هستند. فصل تربیت بدنی با ۵/۷۵درصد در تحقق اهداف یکساله از وضعیت مناسبی برخوردار نیست.براساس پیش‌بینی‌های به عمل آمده در موافقتنامه‌های عمرانی مقرر بود میانگین وزنی پیشرفت فیزیکی در پایان سال ۱۳۸۴ به ۵/۶۱درصد برسد که در عمل ۳/۶۱درصد پیشرفت محقق شده است.
وضعیت اجرای پروژه‌های عمرانی
از مجموع ۵۹۰۲۲ پروژه عمرانی استانی در سال ۱۳۸۴، ۶/۶۰درصد پروژهها در دست اجرا، ۳/۳۷درصد خاتمه یافته، یک‌درصد متوقف و ۱/۱درصد شروع نشده، بوده است. بین فصول عمده بیشترین درصد پروژه‌های در دست اجرا (۲/۶۸درصد) به فصل حملونقل و کمترین درصد مشابه به فصل آموزش (۵۶درصد) مربوط است. در فصل تربیت بدنی ۳/۲درصد از پروژهها متوقف و در فصل صنعت و معدن ۸/۲درصد، شروع نشده است که درصدهای یاد شده نسبت به سایر فصول عمده بیشتر است.
وضعیت پیشرفت فیزیکی
در بررسی اجمالی از پیشرفت فیزیکی پروژه‌های عمرانی استانی مشاهده می‌شود که ۵۴۲۳ پروژه (۲/۹درصد) با وزن مالی ۷/۹درصد دارای پیشرفت فیزیکی کمتر از ۲۰درصد (در حد شروع) است. فصول صنعت و معدن با ۲/۱۶درصد، کشاورزی و منابع طبیعی با ۲/۱۵درصد، تربیت بدنی با ۹/۱۰درصد، فرهنگ و هنر، رسانه‌های جمعی و گردشگری با ۷/۹درصد، پروژه‌های در حد شروع، بالاتر از متوسط کل کشور (۲/۹درصد) هستند. ۸/۲۰درصد از پروژهها از ۲۰ تا ۸۰درصد پیشرفت داشته‌اند.
۷۰درصد از کل پروژهها (۴۱۳۴۴ پروژه) که ۷/۵۷درصد از کل اعتبارات را به خود اختصاص داده‌اند، در گروه پیشرفت فیزیکی ۸۰درصد و بیشتر قرار دارند.
فصول آموزش (۲/۷۵درصد)، کشاورزی و منابع طبیعی (۳/۷۲درصد) و منابع آب (۷۱درصد) بالاتر از متوسط کل کشور (۷۰درصد) هستند، این در حالی است که فصل صنعت و معدن با ۲/۵۸درصد در پایین‌ترین رده قرار دارد.
رعایت زمانبندی
براساس بررسی‌های به عمل آمده از مجموع ۵۹۰۲۲ پروژه عمرانی استانی در سال ۱۳۸۴، ۸/۷۴درصد (۴۴۱۷۲ پروژه) مطابق یا جلوتر از برنامه زمانی تعیین شده پیشرفت داشته‌اند. میان فصول عمده فصول حملونقل (۳/۸۶درصد)، آموزش (۳/۸۱درصد)، کشاورزی و منابع طبیعی (۹/۷۹درصد) بالاتر از متوسط کل کشور (۸/۷۴درصد) قرار دارند، کمترین درصد به فصل صنعت و معدن (۶۱درصد) تعلق دارد. ۲/۲۵درصد از پروژه‌های با وزن مالی ۵/۳۳ درصد به طور متوسط ۸/۲۴درصد از برنامه زمانی مندرج در موافقتنامه عقب مانده‌اند. میان فصول عمده، فصل صنعت و معدن که ۳۹درصد از پژوهش‌هایش با وزن مالی ۷/۴۴درصد از برنامه زمانی عقب مانده‌اند، دارای بیشترین درصد پروژه‌های عقب‌تر از برنامه زمانی است. کمترین درصد مشابه متعلق به فصل حمل و نقل با ۷/۱۳درصد و وزن مالی ۱/۳۲درصد است.
علل تاخیر در اجرای پروژه‌های عمرانی
بررسی دلایل تاخیر در اجرای پروژه‌های عمرانی از جمله عواملی است که می‌تواند زمینه رفع نقاط ضعف فعالیت‌های عمرانی را فراهم کند. در این بخش علل عمده تاخیر و میزان تاثیر آنها در عقب‌ماندگی پروژهها از برنامه زمانی، ارائه و بررسی می‌شود.
در بررسی علل تاخیر پروژه‌های عمرانی از زمانبندی اجرا، بیشترین درصد موارد عنوان شده مربوط به مشکلات ناشی از نارسایی اعتبارات (۷/۶۳درصد) است. مورد یاد شده در فصول کشاورزی و منابع طبیعی (۴/۷۳درصد)، صنعت و معدن (۵/۶۸درصد)، تربیت بدنی (۲/۶۸درصد)، فرهنگ و هنر، رسانه‌های جمعی و گردشگری (۹/۶۵درصد) و آموزش (۳/۶۴درصد) بیش از متوسط کل کشور (۷/۶۳درصد) است.
پس از مشکلات ناشی از نارسایی اعتبار، ۵/۹درصد موارد حاکی از ضعف برخی از دستگاه‌های اجرایی در انجام وظایف عمرانی محوله است. درصد علت ضعف دستگاه اجرایی در تاخیر پروژه‌های فصول حمل و نقل (۳/۱۵درصد)، مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری (۹/۱۱درصد) و فرهنگ و هنر، رسانه‌های جمعی و گردشگری (۹/۱۰درصد) بیش از متوسط این عامل در سطح کشور (۵/۹درصد) است. ۳/۴درصد از علل تاخیر به ضعف پیمانکاران نسبت داده شده است. مشکلات پیمانکاری فصول تربیت بدنی، آموزش و منابع آب به ترتیب ۹/۸، ۱/۷ و ۴/۶درصد از عوامل تاخیر در اجرای پروژه‌های عمرانی استانی مربوط را تشکیل می‌دهد که از سایر فصول عمده بیشتر است.
کیفیت اجرای پروژه‌های عمرانی
در سال ۱۳۸۴، کیفیت اجرای ۶/۲۷ درصد از پروژه‌های عمرانی استانی عالی، ۹/۳۶درصد خوب، ۶/۳۱درصد متوسط و ۹/۳درصد ضعیف ارزیابی شده است. میان فصول عمده، کیفیت اجرای ۷/۷۵درصد از پروژه‌های فصل آموزش، ۴/۷۳درصد پروژه‌های فصل حمل و نقل، ۹/۶۵درصد پروژه‌های فصل تربیت بدنی، ۹/۶۴درصد از پروژه‌های فصل مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری عالی و خوب گزارش شده که از متوسط پروژه‌های عالی و خوب در سطح کشور (۵/۶۴درصد) بیشتر است. لازم به ذکر است اطلاعات یاد شده در مورد پروژه‌هایی که فرم کیفیت برای آنها تکمیل شده است، صدق می‌کند.
آغاز و اتمام پروژهها
از آنجایی که تکمیل پروژه‌های در دست اجرا و دقت در شروع پروژه‌های جدید از عوامل مهم برقراری تعادل بین مصارف، منابع و بهره‌وری مناسب از اعتبارات عمرانی است، در این بخش با توجه به سه مقوله «پروژه‌های جدید»، «مدت اجرای پروژه‌های عمرانی» و «وضعیت اتمام پروژهها»، میزان و نحوه دستیابی به هدف یاد شده مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
تعداد و میزان اعتبار پروژه‌های عمرانی جدید
در سال ۱۳۸۴، عملیات ۳۷۰۷۲ پروژه عمرانی جدید آغاز شد. این تعداد، ۸/۶۲درصد از پروژهها را تشکیل داده و بالغ‌بر ۲۰۹۴۲میلیارد ریال معادل ۵/۵۳درصد از اعتبارات عمرانی را به خود اختصاص داده است. بررسی وضعیت پروژه‌های فصول عمده نشان می‌دهد، ۸/۲۲درصد پروژه‌های جدید به فصل کشاورزی و منابع طبیعی، ۲/۲۲درصد به فصل مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری، ۵/۱۲درصد به فصل آموزش و ۷/۸درصد به فصل فرهنگ و هنر، رسانه‌های جمعی و گردشگری تعلق دارد. در بررسی اعتباری پروژه‌های جدید در فصول عمده بیشترین درصد اعتبار مربوط به فصل مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری (۵/۲۳درصد) است. کمترین درصد مشابه نیز به فصل تربیت‌بدنی (۴/۲درصد) تعلق دارد.
۸/۱۹درصد از پروژه‌های سال ۱۳۸۴، احداثی جدید و ۱/۱درصد از آنها مطالعاتی و تحقیقاتی جدید است. در بررسی انواع پروژه‌های جدید در فصول عمده، بیشترین درصد پروژه‌های احداثی مربوط به فصل مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری (۹/۳۲درصد) است و کمترین درصد مشابه به فصل فرهنگ و هنر، رسانه‌های جمعی و گردشگری (۹/۱۲درصد) تعلق دارد.
وضعیت اتمام پروژه‌های عمرانی
طبق پیش‌بینی‌های به عمل آمده در موافقتنامه‌های مبادله شده تا پایان سال ۱۳۸۴ باید تعداد ۴۳۹۷۰ پروژه معادل ۵/۷۴درصد از کل پروژهها، خاتمه می‌یافت، اما در عمل ۳۵۵۰۰پروژه یعنی ۷/۸۰درصد از پروژه‌های خاتمه‌یافتنی، خاتمه یافته است. مقایسه فصول عمده، نشان‌دهنده این مطلب است که بیشترین درصد تحقق خاتمه پروژهها متعلق به فصل حمل و نقل (۷/۱۰۰درصد) است. فصول آموزش (۵/۹۳درصد)، کشاورزی و منابع طبیعی (۹/۸۳درصد)، در مراتب بعدی و بالاتر از متوسط کل کشور (۷/۸۰درصد) قرار دارند.
کمترین درصد مشابه به فصل صنعت و معدن (۱/۶۳درصد) تعلق دارد.
میزان تحقق خاتمه پروژه‌های امانی، پیمانی و امانی- پیمانی به ترتیب ۸/۸۰، ۱/۷۹ و ۷/۸۳درصد است. فصل آموزش با ۲/۹۳درصد دارای بیشترین درصد تحقق خاتمه پروژه‌های پیمانی بین فصول عمده است. در مورد پروژه‌های امانی بیشترین درصد تحقق خاتمه پروژهها مربوط به فصل حملونقل (۶/۹۲درصد)است.
میانگین مدت اجرا
میانگین مدت اجرای پروژه‌های عمرانی در این گزارش به دو صورت محاسبه شده‌است، نوع اول که وزن اعتبار در آن لحاظ نشده به صورت میانگین مدت اجرا و نوع دوم که وزن اعتبار نیز در محاسبات منظور و تحت عنوان میانگین وزنی مدت اجرا ارائه شده است.
میانگین مدت پیش‌بینی شده برای اتمام همه پروژهها و کل پروژه‌های جدید به ترتیب ۲سال و ۴/۱سال پیش‌بینی شده است. میانگین مزبور برای پروژه‌های خاتمه یافته در سال ۱۳۸۴، معادل ۹/۱سال است. فصل حملونقل با ۶/۲سال دارای طولانی‌ترین میانگین مدت اجرای پروژه‌های خاتمه یافته است. کوتاه‌ترین مدت مشابه مربوط به فصل کشاورزی و منابع طبیعی (۳/۱سال) است. میانگین مدت اجرای پروژه‌های جدید فصل کشاورزی و منابع طبیعی ۸/۱سال پیش‌بینی شده که نسبت به رقم مشابه در سایر فصول عمده بیشتر است.
میانگین وزنی مدت پیش‌بینی شده برای اتمام پروژهها و کل پروژه‌های جدید به ترتیب ۸/۴سال و ۸/۲سال پیش‌بینی شده است. میانگین وزنی مزبور برای پروژه‌های خاتمه یافته در سال ۱۳۸۴، ۴/۳سال است. فصل تربیت‌بدنی با ۴/۴سال دارای طولانی‌ترین میانگین وزنی مدت اجرای پروژه‌های خاتمه یافته، است. کوتاه‌ترین مدت مشابه مربوط به فصل کشاورزی و منابع طبیعی (۵/۲سال) است. میانگین وزنی مدت اجرای پروژه‌های جدید فصل حملونقل، ۶/۳سال پیش‌بینی شده که نسبت به رقم مشابه در سایر فصول عمده بیشتر است.
وضعیت مالی
تامین بودجه مناسب و تخصیص به موقع آن، یکی از عوامل مهم در اجرا و بهره‌برداری از طرح‌ها و پروژهها، مطابق برنامه زمانی پیش‌بینی شده است. مشروح اطلاعات وضعیت مالی پروژه‌های عمرانی به تفکیک فصل در سه قسمت مجزا تنظیم شده که در این بخش ارائه می‌شود.
اعتبارات عمرانی سال ۱۳۸۴
در سال ۱۳۸۴، در مجموع مبلغ ۳۹۱۲۶میلیارد ریال اعتبار عمرانی استانی بین ۲۰فصل از فصول برنامه توزیع شده است.
فصول ذیل امور عمومی ۵/۳درصد، فصول مربوط به امور اجتماعی ۴/۲۵درصد، فصول مربوط به امور دفاعی یک‌درصد و فصول ذیل امور اقتصادی ۱/۷۰درصد از اعتبارات را به خود اختصاص داده‌اند. از کل اعتبارات عمرانی، ۳۵۵۸۲میلیارد ریال (۹/۹۰درصد) از محل درآمد عمومی و ۳۵۴۴میلیارد ریال (۱/۹درصد) از محل سایر منابع تامین شده است. فصول عمده در مجموع ۳۵۵۹۵میلیارد ریال (۹۱درصد) از کل اعتبارات عمرانی را در اختیار دارند. فصل مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری با ۹۶۴۶میلیارد ریال (۶/۲۴درصد) دارای بیشترین سهم اعتبار بین فصول عمده است. نسبت اعتبار سایر فصول عمده در کل اعتبار عمرانی استانی عبارت است از حملونقل (۸/۱۸درصد)، آموزش (۲/۱۴درصد)، کشاورزی و منابع طبیعی (۲/۱۰درصد)، منابع آب (۹/۷درصد)، صنعت و معدن (۱/۶درصد)، فرهنگ و هنر و رسانه‌های جمعی و گردشگری (۶/۵درصد) و تربیت‌بدنی (۴/۳درصد).
بیشترین سهم اعتباری از محل درآمد عمومی به فصل مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری (۵/۲۳درصد) و پس از آن به فصل حملونقل (۱/۱۹درصد) تعلق دارد. ۵/۳۵درصد از اعتبارات سایر منابع متعلق به فصل مسکن و عمران شهری و روستایی و عشایری است که از این لحاظ درصدر فصول قرار دارد. فصل آموزش با ۹/۲۱درصد پس از فصل مسکن و عمران شهری و روستایی و عشایری، بیشترین سهم اعتبار سایر منابع را به خود اختصاص داده است.
اعتبارات عمرانی استانی سال ۱۳۸۴، از نظر منابع عمده تامین اعتبار به صورت ۶/۵۴درصد برنامه‌های استانی، ۴/۲درصد سهم اعتبارات مناطق محروم و ۴۳درصد سایر منابع و ردیف‌های متفرقه، تقسیم شده است. فصول عمده در مجموع ۱۹۲۱۰میلیارد ریال (۹/۸۹درصد) از اعتبارات برنامه‌های استانی را به خود اختصاص داده‌اند. فصل حملونقل با ۷/۱۸درصد، دارای بالاترین سهم اعتبارات از برنامه‌های استانی است. پس از آن، فصل مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری با ۶/۱۷درصد و فصل آموزش با ۴/۱۶درصد قرار دارند. بالاترین سهم اعتباری مناطق محروم متعلق به فصل حملونقل (۹/۵۱درصد) است.
وضعیت اعتباری پروژه‌های عمرانی در دوران برنامه چهارم
در چارچوب موافقتنامه‌های متبادله، برای اجرای طرح‌های عمرانی استان در دست اجرای سال ۱۳۸۴، در مجموع مبلغ۸۸۶۵۸میلیارد ریال طی برنامه چهارم توسعه پیش‌بینی شده است. اجرای برخی از طرح‌های عمرانی بعد از برنامه چهارم هم به طول می‌انجامد که برای سال‌های بعد از برنامه نیز ۱۶۱۴میلیارد ریال برآورد شده است. از مبلغ یادشده، ۱/۴۴درصد در سال ۱۳۸۴، ۷/۲۹درصد در سال ۱۳۸۵ و ۹/۱۰درصد در سال ۱۳۸۶ و ۶/۷درصد در سال ۱۳۸۷و ۶/۷درصد آن در سال آخر برنامه چهارم توسعه پیش‌بینی شده است. محل تامین ۷درصد از اعتبارات پیش‌بینی‌شده در طول برنامه چهارم توسعه از سایر منابع و ۹۳درصد آن از درآمد عمومی است. گفتنی است، ۹۷درصد اعتبارات عمرانی استان که طی برنامه چهارم از محل سایر منابع تامین می‌شود، مربوط به فصول عمده است.بین فصول عمده، بیشترین سهم اعتباری از محل درآمد عمومی به فصول حمل و نقل (۱/۳۰درصد)، مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری (۱/۲۱درصد) و آموزش (۳/۱۱درصد) تعلق دارد.
همچنین فصول حملونقل (۱/۳۰درصد)، مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری (۱/۲۱درصد) و آموزش (۳/۱۱درصد) بیشترین سهم اعتباری از محل سایر منابع را به خود اختصاص داده‌اند.
براساس محاسبات به عمل آمده، ۶/۲درصد اعتبارات عمرانی در برنامه چهارم توسعه به امور عمومی، ۳/۲۱درصد به امور اجتماعی و ۱/۷۶درصد به امور اقتصادی اختصاص خواهد یافت.فصل حملونقل با ۲۵۷۳۲میلیارد ریال (۲۹درصد)، فصل مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری با ۱۹۷۶۱میلیارد ریال (۳/۲۲درصد) و فصل آموزش با ۱۰۱۷۹میلیارد ریال (۵/۱۱درصد) فصول پیشتاز در طول برنامه چهارم توسعه خواهند بود.
برآورد نهایی اعتبارات عمرانی
در این بخش از گزارش، حجم اعتبارات دریافتی برای اجرای پروژه‌های در دست اجرا و کل برآورد نهایی برای اتمام آنها به تفکیک فصل، مورد بررسی قرار می‌گیرد.
کل اعتبار مورد نیاز برای اجرای پروژه‌های در دست اجرا حدود ۱۲۶۶۶۰میلیارد ریال برآورد شده، از مبلغ یاد شده تا پایان سال، ۶/۵۹درصد آن معادل ۷۵۵۱۳میلیارد ریال تامین شده است.
از کل اعتبار برآورد شده ۷/۲درصد برای امور عمومی، ۵/۲۳درصد برای امور اجتماعی و ۸/۷۳درصد برای امور اقتصادی پیش‌بینی شده است.
بالاترین درصد اعتبار برآورد شده بین فصول عمده به ترتیب به فصول حملونقل (۷/۲۷درصد)، فصل مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری (۳/۲۲درصد) و فصل آموزش (۷/۱۲درصد) تعلق دارد.
بین ۸ فصل عمده، پیشرفت ریالی فصول حملونقل (۷/۴۶درصد)، صنعت و معدن (۷/۵۴درصد) و کشاورزی و منابع طبیعی (۷/۵۵درصد) کمتر از متوسط پیشرفت ریالی کل کشور (۶/۵۹درصد) است.
عملکرد مالی
در سال ۱۳۸۴، از ۳۹۱۲۶میلیارد ریال اعتبار مبادله شده، حدود ۳۶۷۳۸میلیارد ریال (۹/۹۳درصد) تخصیص اعتبار داده شده که ۲/۸۳درصد از اعتبار تخصیص یافته، هزینه شده است. بیشترین میزان اعتبار تخصیص یافته بین فصول عمده مربوط به فصل مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری با ۹۲۴۴میلیارد ریال (۲/۲۵درصد از کل اعتبار تخصیص داده شده)، حملونقل با ۶۸۸۵میلیارد ریال (۷/۱۸درصد) و آموزش با ۵۱۷۸میلیارد ریال (۱۴درصد) است. فصول منابع آب (۷/۸۸درصد)، مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری (۱/۸۷درصد) و حملونقل (۸/۸۶درصد) بیشترین درصد عملکرد مالی را بین فصول عمده دارا هستند. کمترین درصد مشابه به فصل صنعت و معدن (۷/۷۴درصد) تعلق دارد.
برآورد اعتبار موردنیاز برای اتمام پروژهها
از مجموع ۵۱۱۴۶میلیارد ریال تعهدات طرح‌های عمرانی استانی در دست اجرا، ۴۸۲۶۳میلیارد ریال از محل درآمد عمومی و ۲۸۸۴میلیارد ریال از محل سایر منابع تعهد شده است.
بیشترین تعهدات مالی سال‌های آینده بین فصول عمده متعلق به فصل حملونقل با ۱۸۶۹۹میلیارد ریال (۵/۳۶درصد از کل تعهدات مالی) است. فصول مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری با ۱۰۸۰۶میلیارد ریال (۱/۲۱درصد از کل تعهدات مالی)، آموزش با ۴۶۳۸میلیارد ریال (۹درصد از کل تعهدات مالی) و کشاورزی و منابع طبیعی با ۴۵۱۴میلیارد ریال (۸/۸درصد از کل تعهدات مالی) در صدر فصول قرار دارند. کمترین میزان تعهدات مالی بین فصول عمده به فصول تربیت‌بدنی با ۱۵۳۶میلیارد ریال (معادل ۳درصد) تعلق دارد. در این قسمت برآورد اعتبار موردنیاز برای اتمام پروژهها به تفکیک سال شروع، قبل از برنامه سوم، طی برنامه سوم و سال ۱۳۸۴ ارائه می‌شود.
سال شروع قبل از برنامه سوم
مجموع تعهدات مالی پروژه‌هایی که قبل از برنامه سوم توسعه شروع شده‌اند، ۳۱۷۹میلیارد ریال معادل ۲/۶درصد از کل تعهدات مالی است که ۶/۸۲درصد آن از محل درآمد عمومی و ۴/۱۷درصد از محل سایر منابع اعتباری است. از مجموع تعهدات این گروه از پروژهها، ۱/۳۷درصد به فصل حملونقل، ۲/۲۶درصد به فصل صنعت و معدن، ۹/۱۳درصد به فصل مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری، ۶/۶درصد به فصل منابع آب و ۲/۱۶درصد باقی مانده در ارتباط با تعهدات پروژه‌های عمرانی سایر فصول است.
سال شروع طی برنامه سوم توسعه مبلغ ۲۷۹۵۹میلیارد ریال معادل ۷/۵۴درصد از تعهدات مالی سال‌های بعد مربوط به پروژه‌هایی است که در برنامه سوم توسعه آغاز شده‌اند. از این مبلغ ۹۵درصد از محل درآمد عمومی و ۵درصد از محل سایر منابع است. ۶/۳۶درصد از مجموع تعهدات این گروه به فصل حملونقل، ۲۵درصد به فصل مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری، ۷/۸درصد به فصول منابع آب و آموزش و ۲۱درصد باقی‌مانده به سایر فصول تعلق دارد.
سال شروع ۱۳۸۴
۱/۳۹درصد از تعهدات مالی سال ۱۳۸۴ مربوط به پروژه‌هایی بوده که در سال ۱۳۸۴ شروع شده است. مجموع تعهدات این گروه از پروژهها ۲۰۰۰۸میلیارد ریال است که ۳/۹۵درصد آن از محل درآمد عمومی و ۷/۴درصد از محل سایر منابع اعتباری است. از مجموعه تعهدات این گروه از پروژهها ۴/۳۶درصد مربوط به فصل حملونقل، ۸/۱۶درصد به فصول مسکن و عمران شهری، روستایی و عشایری، کشاورزی و منابع طبیعی و مابقی معادل ۲۸درصد مربوط به سایر فصول است. در سال ۱۳۸۴ عملیات ۳۷۰۷۲ پروژه عمرانی جدید آغاز شد. این تعداد ۸/۶۲درصد از کل پروژهها و ۵/۵۳درصد از اعتبارات عمرانی را شامل می‌شود.کل اعتبار مورد نیاز برای اجرای پروژه‌های در دست اجرا ۱۲۶۶۶۰میلیارد ریال برآورد می‌شود که ۶/۵۹درصد آن تا پایان سال تامین شده است.
منبع: نشریه برنامه
ارسال نظر