خانه‌هایی میان آب و خاک

بعد از توفان کاترینا که به سیل ویرانگری در آمریکا مبدل شد، بسیاری از معماران و برنامه‌ریزان شهری به فکر چاره‌ای برای مقابله با تخریب گسترده این پدیده طبیعی افتادند. اما برخی از معماران هلندی به جای اینکه جنگ پرهزینه خود را علیه دریا ادامه دهند خانه‌هایی را طراحی کردند که حتی در مواقع سیل هم بتوان در آن زندگی کرده‌اند. ساخت خانه‌های آبی‌- خاکی در زمین‌های کنار ساحل دریا و مقاوم در برابر جزر و مد زیاد، یک نمونه از ایده‌های ابتکاری است. «کوئن اولتویس» معمار این طرح ویژه می‌گوید: «ما نوعی سازه با پویایی بالا را دوباره تعریف کردیم.»

وی که نخستین نوع خانه‌های آبی- خاکی خود را در شهر «رایس وایک» هلند می‌سازد، ادامه می‌دهد: «ما به این نوع خانه‌ها انعطاف‌پذیر می‌گوییم. اگر خانه‌ای خاصیت انعطاف‌پذیر داشته باشد به این معنا است که سیل هیچ آسیبی نمی‌تواند به آن وارد کند.» موقعیت طبیعی هلند شباهت بسیاری با «نیواورلئان» دارد، چرا که پیش‌بینی می‌شود با سیلی قوی، ۲۶درصد کشور هلند، زیر دریا رود.بسیاری از نقاط هلند دوباره بازسازی شده، اما این حفاری‌ها، پمپاژ کردن‌ها و بازسازی‌ها هنوز هلند را در مقابل آب و هوای نامساعد و با توجه به تغییر جوی اخیر، آسیب‌پذیر نگه داشته است. برخی از هلندی‌ها در فوریه ۲۰۰۵ در نخستین نوع از خانه‌های آبی- خاکی ساکن شده‌اند، به طوری که در آن تاریخ ۱۰ خانه شناور و ۳۴ خانه آبی- خاکی در سواحل رودخانه «میس» واقع در شهر «ماسبومل» در ۱۰۰ مایلی آمستردام تکمیل و آماده تحویل شد. با توجه به اینکه تکنیک کلاسیک ساخت و ساز در هلند بر پایه ساختارهای بتونی زیرزمینی به منظور حفاظت از سازه‌ها قرار گرفته و روی خاک‌های اسنفجی شکل گرفته است. خانه‌های آبی- خاکی با ساختار اسفنجی و پایه‌های بتونی توخالی شکل گرفته است. هنگامی که دریا دچار جزر و مدهای شدید می‌شود این نوع خانه‌ها تا ۶متر از سطح زمین شناور می‌شوند و روی دو چوب لنگرگاهی لیز می‌خورند. با توجه به خاصیت انعطاف‌پذیری ویژگی خاص این نوع خانه‌ها لوله‌کشی آب، برق و گاز طبیعی هنگام شناور بودن خانه‌ها، قطع نمی‌شود. خانه‌های شناور همانند خانه‌های قایقی هستند و خود را بامیزان بالا آمدن آب تنظیم می‌کنند. همچنین با توجه به اینکه چهار فصل هستند، خود را با هر نوع آب و هوایی تطبیق می‌دهند.

تکان این خانه‌ها می‌تواند بسیار زیاد باشد، اما پایه‌های لنگرگاهی تا حدودی آنها را ثابت نگه داشته است. به هر حال شما در این خانه‌ها امواج دریا را حس می‌کنید اما زیاد نیست. اگرچه سیل یک پدیده همیشگی است اما تاکنون هلند با آب و هوای توفانی بسیار سهمگین مواجه نشده است.

خانه‌های آبی - خاکی و شناور تنها برای مقابله با توفان ساخته نشده‌اند، بلکه چه در سردترین زمستان و چه در گرم‌ترین تابستان، کشور هلند با نوسانات آبی بسیاری مواجه است. ون‌گوس ویلیچی، مسوول پروژه می‌گوید: «سال‌ها صحبت از ساخت خانه‌های شناور بود، ولی ما گفتیم از صحبت کردن دست بکشیم و در عمل ساخت خانه‌های ضد آب و ایمن را نشان دهیم.» قبل از اینکه این معماری انقلابی در جایی امتحان شود، شهر ماسبومل در هلند دو سیل بزرگ را در سال‌های ۱۹۹۵ و ۱۹۹۷ پشت سر گذاشته بود.