دنیای اقتصاد- بخشی از طرح تفصیلی تهران دیروز رونمایی شد؛ این طرح که طبق گفته مدیران شهری تهران، از هم‌اکنون به عنوان «نقشه‌راه اداره پایتخت» مبنا قرار گرفته است، هرگونه رانت اطلاعاتی درباره تغییر کاربری‌ها یا اجرای پروژه‌های عمرانی شهری را در مناطق که می‌تواند باعث افت یا افزایش ناگهانی ارزش املاک در شهر شود، از بین می‌برد؛ به طوری که شهروندان از چند روز آینده می‌توانند با مراجعه به سایت اطلاع‌رسانی شهرداری از جزئیات این طرح و وضعیت املاک‌شان مطلع شوند. طرح تفصیلی تهران، پایتخت را به 4 پهنه «سکونت»، «فعالیت»، «مختلط» و «حفاظت سبز» تقسیم کرده است؛ به‌طوری‌که مجوز‌های جدید ساخت‌وساز برای سرمایه‌گذاران ساختمانی در مناطق 22گانه متناسب با پهنه‌های در نظر گرفته شده صادر می‌شود. در پهنه سکونت ارتفاع ساختمان‌های جدید بین 2 تا 6 طبقه و در صورت طرح توجیهی انبوه‌ساز، تا 12 طبقه قابل تعریف است. پهنه فعالیت، مناطقی از شهر را که بسیار متراکم با دسترسی ضعیف است، دربرمی‌گیرد. در پهنه مختلط نیز ساختمان‌های با کاربری مسکونی و تجاری حداکثر در 9طبقه قابل احداث است؛ اما در پهنه حفاظت سبز، مجوز ساخت‌وساز صرفا برای کاربری‌های گردشگری و فرهنگی صادر می‌شود. به گفته مشاور عالی طرح تفصیلی تهران، این طرح قابلیت انعطاف‌پذیری با تغییر شرایط اجتماعی اقتصادی را دارد.

متن طرح تفصیلی تهران در اختیار «دنیای‌اقتصاد» قرار گرفت؛ جزئیات کامل مقررات جدید ساخت‌وساز
تهران 4 قسمت می‌شود
ساخت‌ خانه‌های «زیر۵۰متر» ممنوع شد
تقسیم پایتخت به پهنه‌های‌ «سکونت»، «فعالیت»، «مختلط» و «حفاظت‌سبز» ساخت‌وساز مسکونی فقط در دو پهنه مجاز است
گروه مسکن- مینا یوسفی: مجوز به هر نوع ساخت‌وساز در شهر تهران از امسال فقط براساس ضوابط جدیدی که در قالب طرح تفصیلی تهران تنظیم شده، داده می‌شود و همه شهرداری‌های مناطق ۲۲گانه موظفند پروانه ساخت را با رعایت کامل مقررات جدید، صادر کنند.
در طرح تفصیلی تهران که متن کامل آن دیروز در اختیار «دنیای‌اقتصاد» قرار گرفت، پایتخت به 4 پهنه‌ «سکونت»،‌ «فعالیت»،‌ «مختلط» و ‌«حفاظت‌سبز» تقسیم شده است که به موجب آن، زمین‌های قابل استفاده در شهر، برحسب قرارگیری در یکی از این قسمت‌ها، مشمول یکی از انواع ساخت‌وسازهای مجاز خواهد شد به این معنی که در هر پهنه مقررات با دیگری متفاوت خواهد بود.
براین اساس، در پهنه ‌«سکونت» که در نقشه‌های مخصوص شهرداری تهران مشخص شده و مناطق به‌خصوصی از شهر را شامل می‌شود، مجوز ساخت‌وساز فقط برای کاربری مسکونی با تراکم ۲ طبقه تا نهایت ۶ طبقه صادر می‌شود و برای یکسری از مناطق ویژه شهر نیز اجازه بلندمرتبه‌سازی با شرایط خاص، در حد ۱۲ طبقه و بیشتر نیز داده خواهد شد. در طرح تفصیلی تاکید شده برای بلندمرتبه‌سازی در مناطق ویژه، سازنده باید طرح توجیهی بیاورد.
پهنه‌ «فعالیت» قسمت‌هایی از شهر است که وجه غالب آن، کار و فعالیت بوده و سهم سکونت در آن بسیار محدود است. این پهنه مناطق بسیار متراکم تهران که دسترسی‌های ضعیف به آن وجود دارد را شامل می‌شود.
در پهنه فعالیت، ساخت‌وساز در قالب کاربری تجاری، اداری، خدماتی و صنعتی صادر می‌شود. صدور پروانه مسکونی در این پهنه فقط برای معدود پلاک‌هایی که از قبل دارای عملکرد مسکونی و بهره‌برداری سکونتی یا پروانه پایان‌کار مربوطه بوده‌اند، مجاز است.
ارتفاع ساختمان‌هایی که در پهنه فعالیت احداث می‌شوند بین 2 تا 12 طبقه و حتی بیشتر خواهد بود، به این معنی که در مناطقی از تهران که در پهنه فعالیت قرار می‌گیرند اجازه ساخت بلندمرتبه داده می‌شود، اما کاربری این سازه‌های بلند، غیرمسکونی خواهد بود.
به گزارش دنیای‌اقتصاد، پهنه سوم که ‌«مختلط» نام دارد، مناطقی از تهران را شامل می‌شود که در آنها، شهرداری اجازه ساخت‌وساز‌های توام یعنی کاربری مسکونی و تجاری را با هم می‌دهد. این پهنه قسمت‌هایی از شهر تهران است که از رشد خزنده فعالیت در بافت‌های مسکونی پدید آمده است.
در پهنه ‌«مختلط» حداکثر ارتفاع ساختمان‌های جدید 9 طبقه تعیین می‌شود که ساختمان‌هایی که کاربری تجاری، اداری و مسکونی را با هم داشته باشند، حداقل باید 4 طبقه ارتفاع را رعایت کنند. پهنه چهارم در تهران ‌«حفاظت‌سبز» نام گرفته که مناطق بخصوصی در پایتخت که به هیچ‌وجه نباید در آنها ساخت‌وساز شود را شامل می‌شود.
قسمت ‌«حفاظت‌سبز» نیز زمین‌های باز عمومی و خصوصی و همچنین پارک‌های جنگلی و زمین‌های مزروعی را در بر می‌گیرد که با توجه به اهمیت این پهنه برای پایتخت، مجوز ساخت‌وساز فقط برای کاربری‌های گردشگری و تفرج و همچنین خدمات آموزشی و درمانی و فرهنگی و همچنین برای مدیریت بحران و استقرارهای موقت صادر می‌شود. در پهنه حفاظت سبز حداکثر اجازه احداث ۲طبقه بنا داده می‌شود.
به گزارش دنیای‌اقتصاد، پهنه‌ مسکونی بر روی نقشه‌‌ای که شهرداری تهران از تهران ترسیم کرده، با حرف R، پهنه فعالیت با حرف S، پهنه مختلط با حرف M و پهنه حفاظت‌سبز نیز با حرف G مشخص شده است.
هزینه ساخت در مناطق ویژه افزایش می‌یابد
معاون امور شهرسازی و معماری شهرداری تهران در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» درباره 4 پهنه‌ای که تهران براساس آن تفکیک شده و در هر کدام از این پهنه‌ها مقررات خاصی برای ساخت‌وساز اعمال می‌شود، تصریح کرد: شهر تهران به عنوان کلانشهری با شرایط منحصر به فرد باید برای ساخت‌وساز مشمول مقررات ویژه‌ای شود؛ یک نمونه از این مقررات اعمال محدودیت برای مناطق سبز شهر است که نباید آسیب ببینند.
به گزارش «دنیای‌اقتصاد» اگر چه طبق متن طرح تفصیلی، تهران به ۴ قسمت جداگانه تقسیم شده است، اما نقشه این پهنه‌بندی‌ها هنوز منتشر نشده و قرار است از طریق سایت شهرداری در دسترس عموم قرار بگیرد.
در این نقشه مخصوص، هر کدام از مناطق 22 گانه و محله‌های تهران مشخص شده‌اند که در کدام یک از پهنه‌ها قرار دارند و با رویت آن می‌توان مطلع شد که در کدام منطقه تهران از این به بعد مجوز بلندمرتبه‌سازی داده نمی‌شود یا اینکه کدام منطقه از شهر جزو حفاظت سبز قرار دارند.
به نظر می‌رسد این نقشه به این زودی‌ها اعلام عمومی نشود و فقط در زمان درخواست مجوز و پروانه ساخت، از طریق شهرداری‌ها به متقاضیان پروانه، اطلاع داده می‌شود.
خانه‌های خالی در شمال تهران
به گزارش «دنیای اقتصاد» مشاور طرح جامع شهر تهران روز گذشته در جمع خبرنگاران اعلام کرد: از آنجا که شهروندان قدرت خرید خانه‌های موجود در شمال شهر تهران را ندارند عمده این آپارتمان‌ها خالی از سکنه هستند و در این مناطق انباشت سرمایه به وجود آمده است.
مسعود شفیق افزود: مردم تهران اغلب در مناطق حاشیه‌ای اطراف سکونت دارند.

چرا تهران به سمت غرب کشید؟
تهران اگرچه طی سال‌های گذشته از هر سو رشد روز افزون داشته، اما بیشتر از تمام جهات‌، به سمت غرب گسترش پیدا کرده است.
توسعه پایتخت به سمت مناطق خوش آب و هوای غرب تصادفی نیست. در واقع گسترش شهر تهران به سمت غرب بر اساس نخستین طرح جامع تهران صورت گرفته است. طرح اولیه تهران که مطالعات آن از سال 1345 آغاز و در سال 1349 تصویب شد، تاکید کرده بود توسعه تهران بیشتر از سمت غرب انجام شود. در زمان تصویب این طرح تهران 80 کیلومتر مربع وسعت داشت و بنابر پیشنهاد طرح وسعتی 650 کیلومتر مربعی برای پایتخت در افق سال 1370 در نظر گرفته شد. همچنین در آن زمان بنا شد تهران به 10 منطقه تقسیم شود.
بعد از طرح جامع اول، یک طرح جامع نیز در سال ۱۳۷۰ تدوین شد که تاکنون مورد استناد مسوولان بوده است، اما به هر حال دلیل اصلی گسترش تهران به سمت غرب، همان طرح جامع مصوب سال ۱۳۴۹ است. منطقه ۲۲ شاخص‌ترین منطقه غرب تهران محسوب می‌شود که طی سال‌های اخیر به وجود آمده است. این منطقه اکنون با گسترش در امتداد اتوبان تهران - کرج‌، پایتخت را به همسایه غربی خود یعنی استان البرز متصل کرده است.
عکس: آکوسالمی