عوارض ساخت‌وساز تغییر می‌کند؟

سناریوی اول: تثبیت نرخ عوارض صدور پروانه و تراکم

سناریوی دوم: افزایش عوارض به شرط ازدیاد هزینه‌های شهر مینا یوسفی: لایحه بودجه سال آینده اداره شهر تهران تا دو هفته دیگر تحویل شورای‌شهر می‌شود، اما طبق گفته معاون شهردار تهران و اعضای هیات رییسه شورای‌شهر، هنوز «نرخ عوارض ساخت‌وساز» که سهم ۷۰ درصدی در منابع درآمدی بودجه تهران دارد، مشخص نشده است.

آنچه باعث شده تعیین نرخ عوارض ساخت برای سال۹۰ شامل هزینه صدور پروانه و تراکم، به تاخیر بیافتد، ورود فاکتور جدید تحت عنوان قانون یارانه‌ها است که مقرر شده اجرای این قانون و پیامدهای آن، مبنای محاسبه تعرفه و عوارض ساخت‌وساز قرار بگیرد.

معاون امور شهرسازی شهردار تهران در این زمینه به دنیای‌اقتصاد گفت: منتظر رویت تاثیر اجرای قانون هدفمندی بر هزینه‌های شهر هستیم، اما اولویت ما برای سال آینده ثابت نگه‌داشتن نرخ عوارض ساخت‌وساز است.

از سوی دیگر حسن بیادی نایب رییس شورای‌شهر نیز با اشاره به اینکه به طور قطع معادلات بودجه‌بندی شهرداری برای سال آینده به‌خاطر قانون یارانه‌ها تغییر می‌کند، گفت: تاکنون طرح یا پیشنهادی مبنی بر افزایش عوارض ساخت مطرح نشده، اما چنانچه سهم هزینه‌های شهرداری افزایش پیدا کند، برای جبران آن چاره‌ای جز افزایش عوارض ساخت‌وساز نیست.

به گزارش دنیای‌اقتصاد، شهردار تهران نیز چند روز قبل از اجرای قانون یارانه‌ها، در گفت‌وگو با خبرنگار دنیای‌اقتصاد از دو سناریو برای تعیین نرخ عوارض ساخت‌وساز در سال ۹۰ سخن گفت که اولی تثبیت و دومی افزایش بود که نشان می‌داد کاهش عوارض منتفی است.

عوارضی که شهرداری بابت ساختمان‌‌سازی دریافت می‌کند بین ۱۰ تا ۱۵ درصد از کل هزینه احداث هر متر مربع بنا را شامل می‌شود. این عوارض دو سال است که تغییر نکرده است.

هر چند شورای شهر تهران طی چند سال گذشته همواره در تلاش بوده تا عوارض ساخت را کاهش و به این ترتیب به بازار ساختمان‌سازی رونق دهد، اما امسال با نقدی کردن یارانه‌ها احتمال تغییر این معادلات وجود دارد. تا به این جای کار اعضای شورا و شهردار تهران می‌گویند: عدم کاهش عوارض ساخت‌وساز برای سال ۹۰ قطعی است، اما احتمال افزایش آن نیز وجود دارد که این موضوع باید پس از گذشت مدتی از اجرای قانون یارانه‌ها و برآورد تاثیر آن بر ساخت‌وساز بررسی شود.

موضوع احتمال افزایش عوارض ساخت‌وساز از آنجا این روزها و در آستانه طرح بودجه شهرداری در شورای شهر تهران مطرح شده است که برخی تحلیل‌ها حاکی است پس از نقدی کردن یارانه‌ها، به احتمال ساخت‌وساز کاهش می‌یابد و از آنجایی که بخش قابل‌توجهی از درآمد شهرداری از عوارض دریافتی بابت صدور مجوز ساخت است، شاید شهرداری برای جبران کاهش درآمد ناشی از افت ساختمان‌سازی ناچار به افزایش نرخ عوارض شود. البته طی ۳ سال گذشته نیز شهرداری تهران به خاطر جبران درآمد خود که ناشی از رکود بازار مسکن بود، تلاش می‌کرد تا عوارض ساخت‌وساز را در بودجه سالانه افزایش دهد، اما هر بار شورای شهر با تاکید بر سیاست‌های کلان کشور و میل به تشویق سازنده‌ها به مشارکت در تولید مسکن، از این تصمیم جلوگیری و حتی برای کاهش آن تلاش می‌کرد.

محمدباقر قالیباف، شهردار تهران اخیرا به صراحت اعلام کرد که عوارض برای سال آینده کاهش نخواهد یافت و حتی احتمال افزایش عوارض ساخت‌وساز در تهران وجود دارد. او چند روز پیش از آغاز اجرای قانون یارانه‌ها در مورد تغییرات احتمالی عوارض ساخت‌وساز اظهار نظر کرده بود، اما با این حال افزایش این عوارض را در بودجه سال ۸۹ شهرداری احتمال داده بود. حسن بیادی، نایب رییس شورای شهر تهران روز گذشته در تایید اظهارات قالیباف به دنیای اقتصاد گفت: امسال با توجه به حذف یارانه حامل‌های انرژی، معادلات بودجه‌بندی شهرداری نیز به طور قطع تغییر می‌کند. او اما اظهار نظر در مورد میزان تاثیر این قانون بر بودجه و درآمدهای شهرداری را منوط به گذشت مدتی از اجرای آن دانست و افزود: شورای‌شهر منتظر است تا تغییرات ناشی از اجرای قانون یارانه‌ها تا حد مشخصی بر درآمدها و هزینه‌های شهر مشخص شود و پس از آن به طور قطع، شورا بودجه‌بندی سال ۸۹ را بر اساس این تغییرات انجام خواهد داد. البته رییس کمیسیون برنامه و بودجه در این مورد نظر متفاوتی دارد. رسول خادم احتمال تاثیر منفی قانون یارانه‌ها را بر درآمدهای شهرداری تایید می‌کند، اما در عین حال می‌گوید که بودجه شهرداری برای سال آینده به احتمال زیاد همچون سال ۸۸ برنامه‌ریزی خواهد شد و اعتبار ریالی آن نیز تفاوت چندانی با امسال نخواهد کرد. در واقع استدلال وی این است که ردیف یا منبع جدیدی برای تامین مالی هزینه‌های شهرداری وجود ندارد؛ بنابراین بودجه شهرداری برای سال آینده با افزایش چندانی مواجه نخواهد بود چون‌که منبعی برای تامین آن وجود ندارد. رییس کمیسیون برنامه‌وبودجه شورای شهر با این توضیحات احتمال کاهش یا افزایش عوارض ساخت در بودجه سال ۸۹ شهرداری را نیز ضعیف عنوان کرد.

تا حد ممکن ثابت نگه می‌داریم

اما با تمام اینها با آغاز اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌ها زمزمه‌هایی از تغییرات بازار مسکن در نتیجه تاثیر این تغییرات بر درآمدها و سیاست‌های شهرداری شنیده می‌شود. این همان نکته‌ای است که معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: به هر حال امکان تغییر تحرکات مسکن پس از نقدی کردن یارانه‌ها وجود دارد، اما مطمئن هستیم که دولت راهکارهایی را برای مقابله با افت ساخت‌وساز در نظر خواهد گرفت.

او در عین حال تاکید کرد که هنوز در شهرداری تصمیمی ‌در مورد عوارض و بودجه سال آینده و همچنین تاثیر طرح هدفمندکردن یارانه‌ها بر هزینه‌ها و درآمدهای شهرداری گرفته نشده است، اما شهرداری در نظر دارد، تا حد ممکن عوارض ساخت‌وساز را ثابت نگه دارد.

هیربد معصومی ‌با اشاره به دستور شهردار تهران به تمام معاونان شهرداری که باید برای اجرای هرچه بهتر قانون یارانه‌ها با دولت همکاری کنند، تاکید کرد: بنابراین به نظر می‌رسد بهترین اقدام در حال حاضر جلوگیری از افزایش نرخ عوارض ساخت‌وساز در پایتخت باشد.

وی با این توضیحات احتمال تاثیر منفی و در عین حال طولانی مدت حذف یارانه حامل‌های انرژی بر بازار مسکن تهران را رد و تصریح کرد: این روزها برخی سوداگران برای رسیدن به مقاصدی خاص سعی دارند که از آب گل‌آلود ماهی بگیرند و شایعه کرده‌اند که قانون یارانه‌ها بر بازار مسکن تاثیر منفی خواهد داشت در صورتی که هنوز هیچ چیزی مشخص نیست. حتی احتمال می‌رود که دولت برای این بخش تسهیلات خاص قائل شود تا از رکود احتمالی جلوگیری کند.