ترافیک تقاضا در بازار مصالح‌ساختمانی
رشد جزئی قیمت آهن و سیمان و ثبات نسبی قیمت مصالح کم‌مصرف
عوامل عرضه مصالح پرمصرف: به دلیل رونق مراجعه مشتری، فقط فروش نقدی داریم

فرید قدیری، لیلا درخشان
رشد حجم فعالیت‌های ساختمانی طی ماه‌های اخیر، باعث رونق مبادلات در بازار مصالح‌ساختمانی شده و روند عرضه برخی مصالح پرمصرف نظیر آهن و سیمان را با ترافیک تقاضا روبه‌رو کرده است. برابر آنچه مسوولان بازار مصالح‌ساختمانی عنوان می‌کنند در دو ماه گذشته از تابستان سال جاری، میزان عرضه مصالح تقریبا با اندازه تقاضای خرید، به نقطه سربه‌سر رسیده که این اتفاق تاحدی باعث افزایش خفیف قیمت برخی مصالح پرمصرف شده است.
هم‌اکنون قیمت آهن‌آلات ساختمانی -میلگرد- نسبت به فصل قبل، 3/6 درصد افزایش یافته و قیمت عرضه سیمان به محل پروژه‌های ساختمانی نیز در این مدت با 8/2 درصد رشد همراه شده است.
عرضه‌کنندگان بازار آهن با بیان اینکه قیمت‌های جهانی این محصول روند کاهشی را طی می‌کند، پیش‌بینی می‌کنند قیمت آهن در بازار داخلی طی ماه‌های آتی بعید است بیش‌از این رشد کند.
به گزارش دنیای‌اقتصاد، در نیمه دوم سال گذشته، حجم احداث واحد مسکونی در کشور 38 درصد و در اولین ماه سال جاری نیز
۳۹ درصد افزایش یافت. در بازار مصالح‌ساختمانی، تحت تاثیر این رشد، کالاهایی که ماه‌ها در انبار فروشنده‌ها انباشته شده بود، کاملا تخلیه و به فروش رسیده است.
پارسال همین موقع قیمت مصالح‌ساختمانی تحت تاثیر رکود ساخت‌وساز، نصف شد و فروشنده‌ها مجبور شده‌ بودند، مصالح را به‌صورت فروش اعتباری -اقساطی و چکی- به سازنده‌ها عرضه کنند؛ اما در حال حاضر طبق گفته انبوه‌سازان، خرید مصالح فقط به‌صورت نقدی ممکن است.
برخی کارشناسان مسکن، رونق و تحرک اخیر در بازار مصالح‌ساختمانی را ناشی از شتاب ساخت‌وساز در مسکن‌مهر می‌دانند که موجب شده تقاضا و قیمت خرید مصالح پایه نظیر انواع آهن با رشد چشمگیر نسبت به مدت مشابه سال قبل روبه‌رو شود. از آنجا که عمده ساختمان‌های مسکونی‌مهر دارای اسکلت بتنی هستند، قیمت میلگرد در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته حدود ۱۵ درصد افزایش پیدا کرده است.
این در حالی است که به‌خاطر ظرفیت بالای تولید سیمان در کشور، به رغم رشد مصرف، قیمت آن زیاد با نوسان مواجه نشده است.
اما تحلیل دیگری که درباره تشکیل صف تقاضای خرید در بازار مصالح‌ساختمانی مطرح است، به وضعیت مبهم روند تولید و عرضه مصالح در نیمه دوم امسال مربوط می‌شود. سازنده‌ها با نگرانی ناشی از احتمال کمبود یا نوسان افزایشی قیمت مصالح‌ساختمانی بعد از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، به فکر خرید و ذخیره‌سازی برای پروژه‌هایی هستند که در ماه‌های آتی ساخت آنها شروع می‌شود.
به گزارش دنیای‌اقتصاد، با گذشت یک ماه از فصل تابستان که از آن به عنوان دوران طلایی ساخت مسکن در مقایسه با سایر فصول یاد می‌شود، بررسی بازار مصالح ساختمانی حاکی از آن است که بازار محصولات عمده ساختمانی شامل آهن و فولاد و سیمان با رشد تقاضا مواجه شده‌اند. این در شرایطی است که اوضاع بازار مصالح حاشیه‌ای ساختمانی نظیر گچ، شن و ماسه کماکان ثبات را از سر می‌گذرانند.
در عین اینکه فعلا سکون قیمت‌ها بر بازار مصالح ساختمانی حاکم است؛ اما کماکان عواقب ناشی از چگونگی اجرای قانون هدفمند شدن یارانه‌ها در صدر دغدغه‌های تمام واحدهای تولیدکننده مصالح ساختمانی است، اما در مقابل اعتماد آنها به عدم آسیب پذیری بازار مصالح ساختمانی از محل تحریم‌های احتمالی قابل تامل است.
فعالان ساختمانی در عین حال یکسان‌سازی نرخ عرضه برخی از محصولات پایه ساختمانی نظیر سیمان را به عامل ایجاد توهم بازار سیاه سیمان در اذهان بعضی از سازندگان توصیف و عنوان می‌کنند، سیاه نمایی بازار سیمان ناشی از شایعه‌سازی برخی از سود جویان است.
به گزارش دنیای‌اقتصاد، به‌رغم رونق ساخت‌وسازهای مسکن مهر؛ اما فعالان حوزه مصالح ساختمانی سراسری شدن رونق مسکن به طور کلی را به عنوان مولفه‌ای اثر گذار در رونق بازار مصالح ساختمانی ارزیابی می‌کنند.
حال آهن خوب است؟
محمد آزاد، رییس اتحادیه آهن اوضاع بازار آهن را در شرایط فعلی کاملا متعادل توصیف می‌کند که علت این تعادل به گفته وی ناشی از تناسب عرضه و تقاضای این محصول است.
بر این اساس با توجه به مصرف آهن در اولین مرحله از ساخت‌وساز و اسکلت‌بندی از یک طرف و افزایش 40 درصدی آمار صدور پروانه‌های ساختمانی در پایتخت، رسیدن 600 هزار واحد مسکونی مهر به مرحله فونداسیون و افزایش 72 درصدی آمار صدور پروانه‌های ساختمانی در بافت‌های فرسوده نسبت به زمان مشابه در سال گذشته از سوی دیگر می‌توان تا حدودی ریشه تعادل این محصول ساختمانی را حدس زد.
به گفته وی میانگین قیمت تمام شده آهن در یک ماه منتهی به تابستان سال جاری در مقایسه با بهار امسال نه تنها رشد چندانی نداشته است، بلکه مسیر نزولی در پیش گرفته؛ به طوری که در حدود ۷ درصد کاهش نرخ صورت گرفته است، به گونه‌ای که آهن از کیلویی ۷۵۰ تومان در فصل بهار به کیلویی ۶۸۰ تومان در اولین ماه از تابستان رسیده است.
مسکن‌مهر قحطی مصالح نمی‌آورد
آزاد، البته نوسان نرخ آهن را به دلیل عرضه آن در قالب بورس تایید می‌کند؛ اما براین باور است که به طور میانگین در یک ماه تابستان سال جاری قیمت آهن عمدتا مشمول کاهش شده است که به گفته وی این مساله ناشی از کاهش قیمت جهانی این کالا است.
وی خاطرنشان ساخت: میانگین قیمت آهن در بهار سال جاری در مقایسه با زمان مشابه در سال گذشته درصد ناچیزی رشد را تجربه کرد؛ چرا که در بهار سال گذشته به دلیل انباشت آهن‌آلات در زمستان سال 87 که ناشی از افزایش عرضه در مقایسه با تقاضا بود، افت زیاد قیمت را به این کالا تحمیل کرد که نتیجه آن متضرر شدن تولیدکنندگان آهن بوده است.
به باور آزاد از آنجا که پیامد این اتفاق به بهار سال ۸۸ نیز تسری پیدا کرد، کاهش قیمت‌ها در بازار آهن در قیاس با میانگین قیمت‌های جهانی را سبب شد.
رییس اتحادیه آهن اذعان داشت: اما در بهار سال جاری با توجه به از بین رفتن این مساله قیمت‌ها به سمت تعادل پیش رفتند. از این رو افزایش قیمت محقق شد، به طوری که میانگین قیمت آهن در بهار 88 که کیلویی 580 تومان بود به کیلویی 650 تومان در بهار امسال رسید که این به معنای متعادل شدن میانگین نرخ آهن بوده است.
آزاد با اشاره به اینکه در صورتی که تحریم‌ها جدی شود، بازار آهن هیچ آسیبی نخواهد دید، علت این مساله را ناشی از افزایش ظرفیت تولید آهن در سال جاری در مقایسه با سال گذشته دانست که به گفته وی از ۱۱ میلیون تن در سال ۸۸ به ۱۴ میلیون تن در سال ۸۹ افزایش پیدا خواهد کرد.
البته او واردات مشتقات تولید آهن را نیز برای سال جاری کافی ارزیابی کرد. وی تصریح کرد: تسریع در روند تولید مسکن مهر و احتمال هجوم سازندگان برای خرید آهن بعید است؛ چرا که ساخت‌وساز در مسکن 99 ساله با ظرفیت تولید متناسب است و بعید به نظر می‌رسد که مسکن مهر بازار آهن را به قحطی دچار کند.
اما محمد رجایی، مدیرعامل فولاد مبارکه با اشاره به اینکه میانگین قیمت تمام شده فولاد در ابتدای تابستان سال جاری در مقایسه با فصل قبل در حدود ۵ درصد کاهش پیدا کرده است، گفت: این کاهش قیمت متاثر از تنزل قیمت این کالا در سطح جهانی است و برخلاف گمانه‌زنی‌ها با توجه به اینکه فولاد از جمله کالاهایی است که جزو مصالح اصلی ساختمانی محسوب می‌شود، لذا رکود و رونق حوزه مسکن نمی‌تواند قیمت‌های این کالا را تحت‌الشعاع قرار دهد.
به باور وی با توجه به بحران اقتصادی جهانی بعید به نظر می‌رسد که مقوله تحریم بر قیمت تمام شده فولاد موثر واقع نشود. وی افزود: ظرفیت تولید فولاد در سال جاری در مقایسه با سال قبل 400 هزار تن افزایش پیدا کرده است.
بازار سیاه سیمان شایعه است
در حالی که برخی از سازندگان ادعا دارند که به دلیل افزایش ساخت‌وسازهای مسکن مهر بازار سیاه سیمان تشکیل شده است. جعفر منتظری، رییس اتحادیه مصالح فروشان با رد این مساله بیان می‌کند رونق مسکن مهر در صورتی که با رونق عمومی مسکن همراه نباشد به تنهایی قادر نیست که بازار مصالح ساختمانی را تحت‌الشعاع قرار دهد. وی برخلاف اظهارنظر تولیدکنندگان مسکن مهر، اعتقاد دارد که کماکان عرضه سیمان پایین‌تر از نرخ مصوب ادامه دارد. او پیش‌بینی می‌کند که با توجه به اجماع برخی از کارخانه‌داران برای عرضه سیمان به یک نرخ واحد این نوع حاشیه‌سازی‌ها از سوی برخی صورت گرفته است.
به گفته منتظری در حال حاضر نرخ یک پاکت سیمان که از طریق کامیون که از محل کارخانه توزیع می‌شود، پاکتی ۳۲۰۰ تومان است که این قیمت با شرایط توزیع عادی به پاکتی ۳۶۰۰ تومان افزایش پیدا می‌کند.
رییس اتحادیه مصالح ساختمانی براین باور است که میانگین قیمت تمام شده سیمان در سال جاری با سال گذشته تفاوت چندانی نداشته است.
وی قیمت مصوب سیمان را در صورت حمل با کامیون پاکتی ۳۵۵۰ تومان و در شرایط توزیع خرد پاکتی ۴ هزار تومان اعلام می‌کند.
منتظری عرضه سیمان از طریق بورس را راهکاری مطلوب برای توزیع رقابتی این محصول عمده ساختمانی ارزیابی کرد و گفت: در شرایط فعلی 2 کارخانه سیمان محصول خود را از طریق بورس به بازار عرضه کرده‌اند.
ترافیک تقاضا برای سیمان
اما در همین زمینه محمدحسن پورخلیل، رییس اتحادیه سیمان با اشاره به اینکه میانگین سیمان تولید شده در تیر ماه سال جاری 5 میلیون و 300 هزار تن بوده گفت: این رقم در 4 ماه منتهی به سال جاری معادل 19 میلیون و 600 هزار تن بوده است که بیانگر آن است که در چهار ماه منتهی به سال جاری تولید سیمان 5/16 درصد بیشتر از مدت مشابه در سال قبل رشد داشته است.
وی گفت: سیمان فروش رفته در ۴ ماه منتهی به سال جاری بیش از ۲۰ میلیون تن بوده است که نسبت به مدت مشابه در سال قبل ۲۲ درصد رشد نشان داده است.
علاوه براین سیمان صادر شده در 4 ماه اول سال جاری معادل 2 میلیون و 313 هزار تن و کلینکر معادل 673 هزار تن است که جمع سیمان و کلینکر صادر شده تقریبا معادل 3 میلیون تن است.
پورخلیل تاکیدکرد: قیمت سیمان برابر طرح ساماندهی تولید و توزیع براساس قیمت مصوب دولتی عرضه می‌شود و به هیچ وجه قیمت آن رشد نداشته است. اما متاسفانه در این بین برخی دلالان علاقه‌مند به افزایش قیمت سیمان به دنبال آن هستند که با ایجاد جو روانی وجود بازار سیاه سیمان را القا کنند.
به اذعان وی دیر رسیدن سیمان به دست مصرف‌کننده به دلیل ایجاد ترافیک تقاضا است که با رسیدن به ماه رمضان این مشکل به صورت 100 درصد رفع خواهد شد.
تحلیل بازار مصالح‌ از زبان انبوه‌سازان
به گزارش دنیای‌اقتصاد، در همین راستا چند نفر از تولیدکنندگان ساختمانی فعال در مسکن مهر اذعان داشتند بعضا تقاضاهای آنها برای درخواست سیمان با مشکل مواجه می‌شود؛ به طوری که معمولا سیمان دیرتر از موعد مقرر به دست آنها می‌رسد. به اذعان آنها، آهن به میزان لازم در بازار موجود است که البته قیمت آن در مقایسه با قبل اندکی رشد کرده است. به اعتقاد این عده از سازندگان آهن کیلویی 50 تومان گران‌تر شده است. این عده از فعالان ساختمانی همچنین بیان کردند که عموما از طریق نقدی اقدام به خرید مصالح ساختمانی می‌کنند.
سکون مصالح حاشیه‌ای
اما قیمت‌ها در بازار مصالح درجه دوم ساختمانی شامل گچ و شن و ماسه تقربیا ثابت است که به گفته منتظری رقابت پایین در عرضه این محصولات باعث شده تا قیمت‌ها در این بازار ثبات داشته باشند. وی گفت: قیمت تمام شده گچ پاکتی 800 الی 1500 تومان است که این رقم در مقایسه با نیمه اول سال گذشته تغییر چندانی نکرده است.