نگرانی انبوه‌سازان از تلاطم آهن

عکس: دنیای اقتصاد

تحلیل «دنیا‌ی‌اقتصاد» از شوک قیمتی در بازار آهن: مسکن‌مهر عامل شوک است؟

تدارک واردات آهن با تعرفه «صفر» در وزارت مسکن

مابه‌التفاوت افزایش بیش‌از ۱۵ درصدی قیمت آهن به انبوه‌سازان پرداخت می‌شود انبوه‌سازان که به امید سود ۱۰ تا ۱۵ درصدی به پروژه‌های ۹۹ساله آمدند، دگروه مسکن- لیلا درخشان: افزایش عجیب قیمت آهن، نگرانی عوامل ساخت‌وساز به‌خصوص سازنده‌های مسکن‌مهر که با دولت بر سر ساخت متری ۳۰۰ هزار تومان توافق کرده‌اند را درپی داشته است. ر ۳ ماه اخیر با رشد نزدیک به ۲۰ درصدی قیمت آهن مواجه شده‌اند و حالا از دولت تقاضای «اجازه افزایش قیمت‌ ساخت» یا «پرداخت مابه‌التفاوت نرخ آهن» را دارند.

هرچند مسوولان معتقدند شوک قیمت آهن طی این مدت ناشی از افزایش اندک قیمت جهانی این کالای ساختمانی و بورس‌بازی برخی آهن‌فروشان بوده است، اما در مقابل، کارشناسان مسکن می‌گویند رشد ۱۵۰ درصدی عملیات پی‌ریزی پروژه‌های مسکن‌مهر طی ۶ماه گذشته، باعث تلاطم قیمت‌ها در بازار آهن شده است.

در تهران از آنجا که از سال ۸۶ تا نیمه‌های سال۸۸، تقریبا هیچ کاری به لحاظ ساخت‌وساز روی زمین‌های ۹۹ساله نشده بود، پی‌ریزی بیش‌از ۳۰ هزار واحد مسکونی‌ مهر در ۷ ماه گذشته موجی از تقاضای خرید را متوجه بازار آهن کرد. تا جایی که برخی آهن‌فروشان به دلیل این اتفاق نادر، جوزده شده‌اند و از اعلام دقیق قیمت آهن طفره می‌روند. موج خرید آهن برای پروژه‌های ۹۹ساله همچنان ادامه دارد. از سوی دیگر، از آنجا که قسط اول از وام ۲۰ میلیون تومانی ساخت بعد از پایان پی‌ریزی پرداخت می‌شود، اشتیاق انبوه‌سازان برای ختم عملیات پی زیاد شده است.

دولت خسارت مسکن‌مهر را جبران می‌کند

انبوه‌سازان تهران، برای جبران خسارت ناشی از افزایش قیمت مصالح ‌ساختمانی، درخواست افزایش قیمت ساخت مسکن‌مهر از متری ۳۰۰ هزار به ۳۲۰ هزار تومان را به وزارت مسکن مطرح کرده‌اند، اما وزیر می‌گوید قیمت توافقی تغییر نمی‌کند به جای آن سازنده‌ها عجله کنند و در یک‌سال فرجه تعیین‌شده، واحدها را ساخته و تحویل دهند تا مشمول تورم نشوند.

وزارت مسکن همچنین راهکار دیگری نیز برای جبران افزایش بیشتر قیمت آهن در نظر گرفته است. در تفاهمی که انبوه‌سازان با وزارت مسکن بر سر مسکن‌مهر کرده‌اند، پیش‌بینی شده چنانچه قیمت آهن و میلگرد بیش‌ از ۲۰ درصد افزایش یابد، مابه‌التفاوت آن به سازنده‌ها پرداخت می‌شود، اما رییس انجمن انبوه‌سازان به دنیای‌اقتصاد گفت: به تازگی از سوی سازمان مسکن استان اعلام شده چنانچه قیمت آهن بیش‌ از ۱۵ درصد افزایش پیدا کند، مابه‌التفاوت آن پرداخت می‌شود. به این ترتیب دولت سهم بیشتری را در جبران تورم بازار آهن تقبل کرده است.

تدارک واردات آهن

وزیر مسکن یک بار در اسفند سال گذشته که موج اول افزایش قیمت بازار آهن را فراگرفت، به آهن‌فروشان و برخی تولیدکنندگان آهن هشدار داد و گفت: اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، مجبور می‌شویم آهن وارد کنیم.

علی نیکزاد، اما روز گذشته نیز در گفت‌وگو با دنیای‌اقتصاد، مجددا عوامل تحریک قیمت آهن را به واردات با تعرفه صفر درصدی تهدید کرد و این‌بار گفت: هرچند در روزهای اخیر قیمت آهن در مقایسه با ماه گذشته تغییر آنچنانی نداشته، اما اگر یکبار دیگر شوک قیمتی در بازار آهن ایجاد شود، آهن با نرخ ارزان برای پروژه‌های ۹۹ساله وارد می‌کنیم و در اختیار انبوه‌سازان قرار خواهیم داد.

اسم «تغییر ۳۰۰۰۰۰ تومان» را نیاورید

وی همچنین در خصوص ارزش قرارداد مسکن مهر با توجه به احتمال افزایش قیمت آهن گفت: ارزش قرارداد در مسکن مهر پیش از عید ۳۰۰ هزار تومان بوده است و در سال جاری نیز کماکان این رقم خواهد بود. اما یک بحثی که وجود دارد در خصوص چگونگی اجرای قانون هدفمند شدن یارانه‌ها و تاثیر اجرای آن روی قیمت تمام شده ساخت است. در صورت اجرای این قانون قطعا در این مورد چاره‌اندیشی خواهد شد و احتمالا آهن بدون تعرفه وارد خواهیم کرد. وزیر مسکن تصریح کرد: من نمی‌دانم چه رسمی است که بعد از عید مردم فکر می‌کنند که قمیت‌ها افزایش پیدا می‌کند مثلا در مورد نرخ بهای اجاره‌نشینی، در حالی که بسیاری عنوان می‌کنند که اجاره افزایش پیدا کرده است، اما این اتفاق رخ نداده و نرخ قراردادها همانند سال قبل است.

تمهیدات خاص برای جلوگیری از تورم آهن

در همین حال ابوالفضل مشکینی، رییس سازمان مسکن ‌و شهرسازی استان تهران نیز در گفت‌و‌گو با دنیای‌اقتصاد در خصوص افزایش قیمت آهن‌‌آلات گفت: متاسفانه الان هر کسی حرفی می‌زند و درخصوص افزایش قیمت‌ها اظهارنظر می‌کند این در حالی است که در حال حاضر تعیین و شناسایی شاخص قیمت‌ها بر عهده بانک مرکزی است و اگر قیمت آهن و فولاد افزایش پیدا کند قطعا تمهیدات خاصی برای جلوگیری از تاثیر آن روی قیمت تمام شده مسکن مهر در نظر گرفته خواهد شد. وی گفت: شرایط عمومی قیمت‌ها مطلوب است و با توجه به اینکه قراردادهای مسکن مهر یک ساله بسته شده‌‌اند در نتیجه قیمت تمام شده ساخت در مسکن مهر از مترمربع ۳۰۰ هزار تومان تجاوز نخواهد کرد.

سفارش رییس به اعضا: انبوه‌سازان نگران نباشند

رییس انجمن انبوه‌سازان تهران در جریان بازدید وزیر مسکن از شهرک ابریشم که عملیات ساخت ۱۶ هزار واحد مسکونی‌ مهر در آن در حال انجام است، در گفت‌وگو با دنیای‌اقتصاد با اشاره به اتفاقات اخیر بازار آهن تصریح کرد: انبوه‌سازان از این بابت نباید نگران باشند؛ چراکه در تفاهم‌نامه جدید سازمان مسکن و شهرسازی با انبوه‌سازان این مساله دیده شده است و مقرر شده اگر قیمت آهن به طور غیرمنتظره‌ای افزایش یافت، دولت با آزاد کردن واردات آهن بدون تعرفه این معضل را حل کند.

ایرج رهبر همچنین درباره آخرین جزئیات شهرک ابریشم نیز گفت: در حال حاضر در شهرک ابریشم ۸ لودر در فازهای ۱ و ۴ مشغول عملیات خاکبرداری هستند و ۱۴ شرکت نیز در فازهای مذکور در حال فعالیتند.

رهبر خاطرنشان ساخت: در فاز ۱ و۴ در حدود ۸ هزار واحد مسکونی طی یک بازه زمانی یک ساله ساخته خواهد شد و اگر مشکل خاصی پیش نیاید ساخت‌وساز براساس زمان‌بندی مشخص شده پیش خواهد رفت.

آهن ۴۰ درصد گران شده است

علاوه بر این مسعود فیاض‌آذر، مدیرعامل شرکت پایاسازی پاسارگاد با اشاره به افزایش قیمت آهن به ۴۰درصد از ابتدای سال جاری گفت: با توجه به اینکه افزایش قیمت تمام شده آهن‌‌آلات روی قیمت ساخت تاثیر‌گذار است تقاضاد داریم که دولت برای رفع این مشکل اقدامی عاجل کند.

وی گفت: بر اساس آیین نامه مسکن مهر دولت عنوان کرده است اگر قیمت آهن‌‌آلات تا ۲۰ درصد افزایش پیدا کند به عهده سازنده است این در حالی است که دولت باید این رقم را به حداقل ۵ الی ۱۰ درصد کاهش دهد؛ چرا که قیمت آهن تاکنون حدود ۴۰ درصد افزایش یافته است.

وی همچنین با انتقاد از شیوه پرداخت تسهیلات مسکن مهر به صنعتی‌سازان گفت: بر اساس شیوه نامه جدید مسکن مهر مقرر شده است که ۱۵درصد از تسهیلات اولیه بعد از اجرای فونداسیون به سازنده پرداخت شود این در حالی است که با توجه به اینکه تولیدات صنعتی‌سازان پیش ساخته است دولت باید در پرداخت تسهیلات راهکاری متفاوت اتخاذ کند.

فیاض آذر خاطرنشان ساخت: البته مقرر شده است که سازندگان با ارائه ضمانت‌نامه بانکی امکان دریافت پیش پرداخت را از بانک‌ها داشته باشند اما وجود مشکلات عدیده بانکی در خصوص ضمانت نامه و استعلام با اتلاف وقت زیادی این مهم را غیرممکن می‌سازد.

امیدواریم مسکن مهر آسیب نبیند

در همین زمینه حسن محتشم، عضو هیات‌مدیره انجمن انبوه‌سازان استان تهران، عقیده دارد که نوسانات قیمت آهن و میلگرد روی قیمتی که انبوه‌سازان با وزارت مسکن و شهرسازی توافق کرده‌‌اند تاثیر‌گذار است.

وی گفت: ۶ ماهه گذشته انبوه‌سازان استان تهران به منظور ساخت‌وساز در شهرک مسکونی ابریشم اقدام به عقد قرارداد کردند که به موجب آن مقرر شد انبوه‌سازان مترمربع ۳۰۰ هزار تومان ساخت‌وساز کنند.

این در حالی است که در حال حاضر که حدود ۶ ماه از زمان انعقاد این قرارداد گذشته است و در این بین قیمت آهن و میلگرد در حدود ۳۰ درصد افزایش داشته است وزارت مسکن کماکان انتظار دارد انبوه‌سازان مترمربعی ۳۰۰ هزار تومان ساخت‌و‌ساز کنند.

محتشم تاکید کرد: با توجه به افزایش قیمت آهن و میلگرد در سال جاری، انبوه‌سازان به دولت پیشنهاد داده‌‌اند که جهت ساخت‌وساز در مسکن مهر در شرایط فعلی مترمربعی ۳۲۰ هزار تومان ساخت‌وساز کنند، اما وزارت مسکن بدون در نظر گرفتن افزایش قمیت‌ها اصرار به ساخت‌وساز بر مبنای مترمربعی ۳۰۰ هزار تومانی دارد.

وی اذعان داشت: امیدواریم شرایطی مهیا شود که به موجب آن انبوه‌سازان به سود منطقی خود در این پروژه دست یابند تابه دنبال آن ساخت‌وساز در مسکن مهر شدت یابد.

احتمال افزایش سایر اقلام مصالح ساختمانی

در همین حال، سیروس تابش، از دیگر فعالان ساختمانی در مسکن مهر به دنیای‌اقتصاد گفت: افزایش قیمت آهن‌‌آلات در اواخر سال گذشته و ابتدای سال جاری به هیچ وجه تحت تاثیر مولفه‌هایی بیرونی نیست بلکه این مهم بیش از هر چیز تحت تاثیر نحوه اجرای ساخت وساز در مسکن مهر است.

وی افزود: بسیاری از انبوه‌سازان به خاطر تعجیل در دریافت قسط اول مسکن مهر که مشروط به اجرای فونداسیون است، فورا اقدام به احداث فونداسیون کردند و از آنجا که در اجرای فونداسیون آهن‌‌آلات به کار گرفته می‌شود در نتیجه تقاضا برای میلگرد و آهن از اواخر سال گذشته افزایش پیدا کرد و همین امر باعث افزایش قیمت‌های این نوع از اقلام ساختمانی شد.

تابش خاطرنشان ساخت: اگر این فرآیند بخواهد تداوم داشته باشد و دولت نیز برای حل این معضل چاره‌ای نیندیشد احتمال دارد که این افزایش قیمت‌ها به سایر اقلام ساختمانی در مراحل بعدی ساخت‌وساز‌های مسکن مهر تسری یابد که در نهایت طرح را با چالش مواجه خواهد کرد.

این فعال ساختمانی یادآور شد: حاشیه سود در مسکن مهر برای انبوه‌سازان بسیار ناچیز است و در صورت افزایش قیمت مصالح ساختمانی، انبوه‌سازان نه تنها به سود دست نخواهند یافت، بلکه متضرر نیز خواهند شد.

وی گفت: آبان ماه سال گذشته که انبوه‌سازان با دولت برای ساخت مسکن ۹۹ ساله قرارداد منعقد کردند قیمت هر کیلو میلگرد حدود

۵۸۰ تومان بود این در حالی است که این رقم در حال حاضر به کیلویی ۸۴۰ تومان نیز رسیده و بنابراین این افزایش قیمت از ۲۰ درصد نیز فراتر رفته است و تداوم آن قطعا مشکل‌زا خواهد بود.

وی اظهار امیدواری کرد با توجه به حساسیت وزیر مسکن و شهرسازی برای کنترل قیمت مصالح اصلی ساختمانی، اقدامی عاجل صورت گیرد.

همچنین، مهندس فرشید احدی انبوه‌ساز، به دنیای‌اقتصاد گفت: قیمت آهن و میلگرد در مقایسه با اواخر سال گذشته در حدود ۱۵ الی ۲۰ درصد رشد داشته است و اگر این افزایش قیمت‌ها کنترل نشود، قطعا تاثیر آن در قیمت تمام شده مسکن محسوس خواهد بود.

در شهرک ابریشم چه‌گذشت؟

پریروز پیش از آنکه وزیر مسکن به محل شهرک ابریشم برسد، مدیران عامل چند شرکت ساختمانی فعال در شهرک ابریشم از بابت گران شدن آهن اظهار نگرانی می‌کردند، اما وقتی وزیرمسکن عنوان کرد که قیمت آهن گران نشده است، آنها سکوت اختیار کردند و پس از خروج وزیر از شهرک مجددا در مورد افزایش قیمت آهن اظهار نگرانی کردند.

گفته می‌شود، در این شهرک برخی از معارضین با استفاده از «بیل» اقدام به ضرب و شتم مهندس نقشه کش شهرک ابریشم کردند و شخص دیگری نیز با استفاده از همان سلاح شیشه‌های لودر که در حال عملیات خاکبرداری بوده است را شکست.