6 نقد فنی به «مسکن 45 روزه»

در پروژه‌ «۴۵ روزه‌سازی» تعداد واحدهای مسکونی در هر هکتار به نسبت ساخت‌وسازهای معمولی حدود ۵۰ درصد کاهش می‌یابد

با توجه به عمر ۶۰ ساله این سازه‌ها، متقاضیان مسکن مهر علاوه بر نگرانی بابت ۹۹ سالگی زمین‌ها بیم «فرسودگی زودرس» را نیز دارند

ساختمان‌های ۴۵ روزه بیش از هر چیز در ویلاسازی موضوعیت دارد و به‌کارگیری آنها در پروژه‌های ملی ممکن است محل اشکال باشد گروه مسکن - لیلا درخشان: انبوه‌سازان به ساختمان دو واحدی که ظرف ۴۴ روز با روش ابداعی مرکز تحقیقات ساختمان، در شهر جدید هشتگرد احداث شده، ۶ نقد فنی وارد کرده‌اند که مهم‌ترین آن «بهره‌وری پایین زمین» و «عمر محدود سازه» است.

رییس انجمن انبوه‌سازان تهران در این‌باره به «دنیای اقتصاد» گفت: معمولا در هر هکتار زمین امکان ساخت ۷۰ تا ۸۰ واحد مسکونی وجود دارد، اما در پروژه «مسکن ۴۵ روزه»، به دلیل محدودیت در ارتفاع طبقات، این رقم به نصف می‌رسد که در این صورت قیمت تمام‌شده زمین و هزینه آماده‌سازی برای هر واحد افزایش خواهد یافت. طرح «ساخت مسکن در ۴۵ روز» فعلا فقط در ارتفاع دو طبقه و به‌صورت طبقات تک واحدی قابلیت ساخت دارد.

نقد دومی که ایرج رهبر به «مسکن ۴۵ روزه» وارد کرده، تعیین عمر ۶۰ سال از سوی سازنده برای این نوع ساختمان‌ها است که باعث می‌شود مالکان مسکن مهر از این به بعد به جای اینکه نگران ۹۹ ساله بودن زمین‌ها باشند، بیم فرسودگی زودرس سازه را نیز داشته باشند.

از سوی دیگر، گفته می‌شود برخی از تجهیزات ساختمانی که با روش «۴۵ روزه» احداث می‌شود، بعد از مدتی باید نوسازی یا تعویض شود که این موضوع در مقایسه با عمر نامحدود ساختمان‌های معمولی، میزان استقبال از مسکن ۴۵ روزه را در‌هاله‌ای از ابهام قرار داده است.

رییس انجمن انبوه‌سازان استان تهران همچنین با بیان اینکه، از سازه‌های این چنینی معمولا برای ساخت‌وساز ویلا استفاده می‌شود، تصریح کرد: در گذشته برخی شرکت‌ها، ۵۰۰ واحد مسکونی را ظرف ۵۰۰ روز ساخته و تحویل داده‌اند؛ بنابراین ساخت دو واحد مسکونی در ۴۵ روز آنچنان که گفته می‌شود در قالب پروژه‌های سریع‌سازی نمی‌گنجد.

رییس انجمن انبوه‌سازان استان تهران میانگین زمان ساخت مسکن ۴۵ روزه در قالب صنعتی‌سازی را طولانی دانست و اذعان داشت: انتظار می‌رود که این زمان با توجه به میانگین زمان ساخت‌وسازهای صنعتی در کشورهای پیشرفته کاهش پیدا کند.

وی گفت: در حال حاضر در برخی از کشورها نظیر ژاپن احداث مسکن دائمی به روش صنعتی‌سازی طی ۴۸ ساعت محقق می‌شود؛ بنابراین لازم است که سرعت ساخت‌وسازهای صنعتی در کشور ما از وضعیت فعلی افزایش یابد.

رهبر تصریح کرد: در شرایط فعلی بر اساس ضوابط مسکن مهر در هر هکتار زمین با توجه به امکان ساخت ۴طبقه واحد مسکونی در ۱۰۰ متر مربع، ساخت ۸۰ واحد در هر هکتار امکان‌پذیر است؛ اما در زمینه ساخت مسکن ۴۵ روزه با توجه به اینکه امکان ساخت دو واحد در هر طبقه وجود دارد، در نتیجه در هر هکتار فقط امکان ساخت ۴۰ واحد مسکونی وجود دارد.

وی افزود: از سوی دیگر این امر موید آن است که در این روش به ۲برابر زمین بیشتر نیاز است و این مساله بیانگر این است که در این فرآیند استفاده بهینه از زمین به عمل نخواهد آمد.

رهبر تاکید کرد: به‌رغم اینکه مرکز تحقیقات مسکن و ساختمان نسبت به اجرای پروژه ۴۵ روزه بسیار خوش بین است، اما اگر با نگاه مهندسی به این پروژه نگاه شود، مشخص می‌شود چندان اقدامی کارگشا و مهم در جهت حل معضل مسکن صورت نگرفته است؛ چراکه از یک سو گروه‌های هدف این پروژه محدود هستند و از سوی دیگر این شیوه ساخت‌وساز اساسا با فرهنگ بومی مردم ما ناهمگون است.

وی گفت: بر اساس آمارهای رسمی انبوه‌سازان، با توجه به ساخت ۵۰۰ واحد مسکونی طی ۵۰۰ روز به طور میانگین امکان ساخت یک واحد مسکونی به شیوه صنعتی‌سازی پیش‌تر مهیا شده است؛ بنابراین ساخت مسکن دو طبقه‌ای طی ۴۵ روز چندان کار مهمی نیست.

رییس انجمن انبوه‌سازان مسکن استان تهران اظهار داشت: رییس مرکز تحقیقات مسکن و ساختمان عمر این سازه‌ها را ۶۰ سال عنوان کرده است، اما بهتر است با توجه به اینکه میانگین عمر ساختمان‌ها در کشورهای پیشرفته ۱۰۰سال است به سمتی حرکت کنیم که عمر سازه‌ها به این رقم نزدیک شود.

وی گفت: البته احتمال آن می‌رود که عمر مفیدی که برای ساختمان‌های ۴۵ روزه در نظر گرفته شده مربوط به سازه باشد و به نظر می‌رسد پارتیشن‌های این نوع ساختمان‌ها به مرور زمان دچار استهلاک شوند و نیاز به تعمیر مجدد پیدا کنند.

وی تاکید کرد: کاربرد ساختمان‌های ۴۵ روزه بیش از هر چیز در ویلاسازی موضوعیت دارد و به‌کارگیری آنها در پروژه‌های ملی، نظیر پروژه ملی مسکن مهر ممکن است محل اشکال باشد.

رییس انجمن انبوه‌سازان استان تهران خاطرنشان کرد: اساسا مراحل آماده‌سازی زمین شامل آب و برق و گاز و ... بسیار هزینه بر و با معضلات خاص خود همراه است، در نتیجه مسوولان باید دقت لازم را به خرج دهند که در روند ساخت مسکن ۴۵ روزه در مسکن مهر، اتلاف سرمایه ملی صورت نگیرد.

رییس انجمن انبوه‌سازان استان تهران کیفیت سازه‌های ۴۵ روزه را در حد ساختمان‌های موقت که پیش‌تر ساخته شده است، قلمداد کرد و گفت: متاسفانه بعضا برخی از مراکز تحقیقاتی مسکن در الگوگیری دچار اشتباه می‌شوند و بدون در نظر گرفتن شرایط کشورمان اقدام به استفاده از سازه‌های خاصی در امر ساخت‌وساز می‌کنند.

نقد وبلاگی توسط فعال ساختمانی

در همین حال سایت موج پیشرو به آدرس www.mojepishro.net/articletml و به نقل از یک فعال ساختمانی به نام مهندس علیرضا سعیدی در مورد مسکن دو ماهه این‌گونه نوشته است: «روزنامه دنیای اقتصاد به نقل از دکتر فاطمی عقدا خبر از به دست آوردن فن‌آوری ساخت منزل مسکونی در ۶۰ روز داده است.

اگر به متن خبر توجه شود متوجه می‌شوید که منظور دکتر فاطمی، ساخت منازل مسکونی یک تا دو طبقه پیش ساخته است؛ این در حالی است که اگر شما جست‌وجویی در اینترنت یا حتی روزنامه‌های صبح کشور کنید ده‌ها شرکت ساختمانی و غیرساختمانی را پیدا خواهید کرد که قادر هستند منازل یک و دو طبقه‌ای پیش‌ساخته را برای شما در کمتر از چهل و پنج روز احداث کنند. بنده در زمان حضورم در بم خود شاهد بوده‌ام که منازل پیش ساخته احداثی هنگامی که از نظر مالی، پشتیبانی خود صاحبخانه را در پشت سر خود داشت، در کمتر از ۶۰روز به اتمام می‌رسید.

این به آن معنی است که این پروژه حرف جدیدی برای صنعت ساختمان ندارد؛ چرا که وقتی صاحبخانه بی‌تجربه بمی قادر است در همان مدت دو ماه ساختمان خود را به اتمام برساند، قطعا انبوه‌سازان چند گام هم جلوتر خواهند بود، اما در این میان شاید آنچه دکتر فاطمی عقدا را مسرور نموده است، کاهش بیست درصدی هزینه ساخت است.

به هر حال آنچه بی‌شک محک این ادعا خواهد بود، استقبال مردم از این ایده بکر است. قطعا مردم راغب هستند که منزلشان طی دو ماه و با بیست درصد هزینه کمتر ساخته شود.

قطعا بهترین داور برای روشن شدن واقعیت زمان است و ما برای داوری درست در خصوص این خبر شش ماه بعد باز این گفت‌وگوی دکتر فاطمی عقدا را روی همین سایت مرور خواهیم کرد، امید که آن روز خود من هم بسته دکتر را برای زمینی که در کلاردشت دارم خریداری کرده باشم. ساختمانی که طی دو ماه با بیست درصد هزینه کمتر ساخته می‌شود.»

پاسخ فنی رییس مرکز به نقدها

دکتر سید محمود فاطمی عقدا، رییس مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در دفاع از آنچه این مرکز در قالب پروژه «مسکن ۴۵ روزه» ابداع و در هشتگرد احداث کرده، به «دنیای اقتصاد» گفت: عمر ۶۰ سال که برای این ساختمان‌ها اعلام کردم، منظور حداقل زمان قابل‌استفاده است؛ اما با توجه به اینکه، خانه‌هایی که با این سیستم ساخته می‌شود صنعتی است و در کارخانه تولید می‌شود، این امکان وجود دارد که قطعات پیش‌ساخته بعد از مدتی تعویض شود.معاون وزیر مسکن تصریح کرد: مطالعات فنی ما نشان می‌دهد که طول عمر سازه‌هایی که با روش ۴۵ روزه ساخته می‌شود، حدود ۱۲۰ سال است.عقدا در ادامه درباره موضوع بهره‌وری زمین در پروژه مسکن ۴۵ روزه و اینکه در این روش ساخت، تعداد واحدهای مسکونی در «هکتار زمین» کاهش پیدا می‌کند نیز تصریح کرد: تکنولوژی ابداعی ما فعلا برای سازه دو طبقه طراحی شده، اما قطعا تا پایان امسال برای ساخت ساختمان‌های ۴ و ۵ طبقه در ۴۵ روز طرح جدیدی ابداع و آن را عملیاتی می‌کنیم.

رییس مرکز تحقیقات ساختمان افزود: ما هم معتقدیم در شهرهای بزرگ، ساخت‌وساز در حد دو طبقه جوابگو نیست؛ بنابراین با توجه به اینکه در حال حاضر حدود ۶۳ درصد از ساخت‌وسازهای شهری در ارتفاع ۵ طبقه انجام می‌شود، امیدواریم با فراهم کردن تکنولوژی ۴۵ روزه برای این تعداد طبقات، از زمین حداکثر استفاده بشود.