ساخت مسکن مهر دومرحله‌ای شد

تعهد تا پایان سفت‌کاری و تمدید آن در صورت رضایت تعاونی برای اجرای نازک‌کاری لیلا درخشان

برخی انبوه‌سازان به‌خاطر نگرانی از عدم پرداخت تعهد مالی تعاونی‌ها، به گونه‌ای قرارداد ساخت مسکن مهر را تنظیم می‌کنند که هزینه اجرای پروژه به نصف تقلیل پیدا کند. در این قرارداد سازنده‌ فقط متعهد به انجام مراحل سفت‌کاری می‌شود و در پایان این مرحله اگر تعاونی تمایل داشت و نقدینگی کافی برای ادامه کار در اختیارش بود، قرارداد دیگری این بار برای انجام مراحل نازک‌کاری با سازنده منعقد می‌کند.

سازنده‌ها در این شیوه ساخت که تا به حال سابقه نداشته، از یک‌سو موفق به دریافت تسهیلات بانکی می‌شوند و از سوی دیگر به دلیل هزینه حدود ۲۰۰ هزار تومانی نازک‌کاری به ازای هر مترمربع، می‌توانند سهم آورده اعضا را به‌طور کامل دریافت کنند. اما آنچه در این روش مبهم است، عدم تعیین تکلیف عاقبت پروژه است. آیا اگر تعاونی‌ها بعد از سفت‌کاری، توان مالی برای ادامه پروژه را نداشته باشند، ساختمان نیمه‌کاره باقی خواهد ماند؟

به گزارش دنیای اقتصاد همزمان با عدم اطمینان از تزریق به موقع نقدینگی متقاضیان مسکن مهر در طول اجرای پروژه بسیاری از تولیدکنندگان مسکن به عقد قراردادهای مقطعی روی آورده‌اند.

بر این اساس سازندگان پروژه مسکن مهر به موجب قراردادی که با تعاونی‌های مسکن مهر عقد می‌کنند، متعهد می‌شوند که تا پایان مرحله سفت‌کاری اقدام به ساخت و ساز کنند و پس از آن نیز در صورت تمایل تعاونی‌ها اتمام مرحله ساخت را در قالب نازک کاری متعهد می‌شوند.

بر این اساس گفته شده است که انبوه‌سازان از بیم عدم تزریق نقدینگی به پروژه جرات انعقاد قرارداد یکپارچه را به هیچ وجه ندارند. در همین حال عدم انعقاد قراردادهای یکپارچه از سوی تولید‌کنندگان مسکن معضلات عدیده‌ای را به همراه دارد. بر این اساس تحویل ساختمان‌های نیمه‌کاره به متقاضیان مسکن مهر در قالب قراردادهای مقطعی باعث می‌شود تا علاوه‌بر اینکه سازه‌های مسکن مهر به کارگاه ساختمانی مبدل شوند در عین حال باعث می‌شود تا هزینه تمام‌شده ساخت بنا در مرحله نازک کاری به شدت افزایش یابد؛ چرا که تولید‌کنندگان مسکن از آنجا که اتمام بنا را به صورت جزئی انجام می‌دهند در نتیجه در خرید مصالح ناگزیر از خرید جزئی به جای خرید کلی هستند که همین امر هزینه تمام شده بنا را افزایش می‌دهد. به گفته انبوه‌سازان، عقد قرارداد به این صورت در نهایت به نفع تولید‌کنندگان است؛ چرا که انبوه‌سازان فورا سود خود را دریافت می‌کنند و از سوی دیگر از انجام مرحله نازک کاری که با یکسری معضلات همراه است، طفره می‌روند و بار سنگین اجرای این مرحله را به دوش مردم می‌گذارند.

انبوه‌سازان اعتماد می‌خواهند

در این راستا مهندس فرزام فاروغی، دبیر انجمن انبوه‌سازان استان کردستان در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد گفت: از آنجا که تولید‌کنندگان مسکن اطمینان‌خاطر دارند که تا مرحله سفت‌کاری نقدینگی لازم از رهگذر تسهیلات بانکی در قالب وام ۱۴ میلیون تومانی اخذ می‌کنند، در نتیجه اقدام به عقد قرارداد کامل می‌کنند. وی گفت: اما از آنجا که پس از این مرحله مطمئن نیستند که مردم قادر به پرداخت سهم آورده خود شوند، در نتیجه انگیزه‌ای برای ادامه کار ندارند. به گفته این انبوه‌ساز در حال حاضر با توجه به شرایط فعلی، انبوه‌سازان جرات ندارند، اقدام به عقد قراردادهای یکپارچه کنند. وی خاطرنشان ساخت: اگر چه دولت مشکل هزینه زمین را در طرح مسکن مهر کاملا حل کرده، اما ضروری است به منظور موفقیت این پروژه سایر مسائل جانبی نیز دیده شود و برای حل آنها چاره اساسی در نظر گرفته شود.

پیشنهاد تشکیل پارلمان کارشناسی

مهندس محمد مهدی مافی بازرس انجمن انبوه‌سازان استان تهران نیز در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد تصریح کرد: بازدید وزیر مسکن و شهرسازی از روند اجرایی پروژه مسکن مهر حاکی از آن است که ایشان به جد به دنبال این هستند که طرح مسکن مهر را به نتیجه برسانند، اما به منظور به نتیجه رسیدن طرح مسکن مهر پیشنهاد می‌شود پارلمان کارشناسی مرکب از کارشناسان زبده مسکن و همچنین نمایندگان بخش خصوصی تشکیل شود تا از این طریق پروژه مسکن مهر به نتیجه برسد.

این مساله به ضرر مردم است

در همین حال ایرج رهبر، رییس انجمن انبوه‌سازان استان تهران در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد در این راستا گفت: ساخت‌وساز به شیوه کنونی در قالب قراردادهای مقطعی به نفع انبوه‌سازان خواهد بود؛ چرا که آنها فورا سود خود را اخذ می‌کنند، اما این مساله به ضرر مردم خواهد بود؛ چراکه هزینه ساخت بنا افزایش خواهد یافت. وی گفت: در زمان وزارت وزیر اسبق مسکن و شهرسازی نیز تحویل واحدهای نیمه‌کاره به مردم باب شده بود و همین امر مشکلات زیادی را به دنبال داشت و باعث شده بود تا مردم به شدت از این بابت گلایه‌مند شوند. به گفته رهبر تداوم این رویه در شرایط کنونی قطعا نارضایتی مردم را به دنبال خواهد داشت. وی گفت: صنف انبوه‌ساز به دنبال منافع شخصی خود نیست بلکه منافع ملی را دنبال می‌کند، از این رو پیشنهاد می‌شود که قرارداهایی که انعقاد می‌شود در قالب قراردادهای یکپارچه باشد تا حقوق مصرف‌کنندگان رعایت شود.

رواج ناقص‌سازی

باقر میلانی، کارشناس مسکن با انتقاد از فازبندی پروژه مسکن مهر گفت: این روند باعث اتلاف سرمایه‌های ملی می‌شود؛ چرا که ساخت مسکن به صورت نیمه‌کاره در قالب سفت‌کاری باعث تولید ساختمان‌های ناقصی خواهد شد که در نهایت به جای اینکه تبدیل به سرپناه برای مردم شود تبدیل به خرابه خواهد شد. وی اذعان داشت: در همین حال علاوه‌بر ناقص‌سازی، وضعیت نمای ساختمان‌ها و همچنین فضاسازی بنا نیز به شدت تهدید خواهد شد.

وام در حد سفت‌کاری است

علاوه‌بر این مهندس یعقوب ظروفچیان عضو انجمن فن‌آوری‌های نوین ساختمانی نیز در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد گفت: از آنجا که وام مسکن مهر در حد اتمام مرحله سفت‌کاری است، در نتیجه انبوه‌سازان هم به ناچار تا مرحله سفت‌کاری قرار داد می‌بندند؛ چرا که مطمئن نیستند بعد از این مرحله، مردم قادر به پرداخت سهم آورده خود باشند.

مبتکر فن‌آوری‌های نوین ساختمانی اذعان داشت: به منظور رفع این مشکل برخی پیشنهاد افزایش وام را می‌دهند، اما از آنجا که بازپرداخت وام مشکل است، در نتیجه بهتر است افرادی که قطعا قادر به بازپرداخت سهم آورده خود شوند وارد پروژه مسکن مهر شوند تا این عده لااقل صاحب مسکن شوند و بار تولید انبوه مسکن از روی دوش دولت برداشته شود.

عوارض فقدان طرح جامع در مسکن مهر

از سوی دیگر غلام عباس جمشیدی، رییس هیات‌مدیره انجمن انبوه‌سازان استان چهار محال و بختیاری نیز در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد در این زمینه گفت: از آنجا که طرح مسکن مهر فاقد طرح جامع بود، در نتیجه بروز مشکلات عدیده در روند اجرایی آن امری کاملا طبیعی است.

وی افزود: اگر پیش از اجرای طرح مسکن مهر از متقاضیان نظر سنجی می‌شد که امکانات مالی آنها چه میزان است، قطعا با تدابیر بهتری می‌شد این طرح را به سرانجام رساند، اما عدم برنامه‌ریزی و سیاست‌های نادرست باعث شده تا بسیاری از مردم و سازندگان مسکن دچار مشکل شوند. وی افزود: به عنوان مثال بسیاری از متقاضیان با این تصور که طرح مسکن مهر با یارانه دولت به مرحله ساخت می‌رسد، اقدام به ثبت‌نام کردند و معضلات عدیده را به این پروژه ملی تحمیل کردند.جمشیدی خاطرنشان کرد: از آنجا که بسیاری از متقاضیان مسکن مهر فاقد توانایی لازم برای پرداخت سهم آورده خود هستند، در نتیجه طبیعی است که پیمانکاران فقط تا مرحله سفت‌کاری قرار داد ببندند.

وی تصریح کرد: اوضاع مسکن مهر در تعاونی‌های محلی و کارگری بسیار نامطلوب است و از این رو بسیاری از اعضای تعاونی‌ها با ضرر هنگفت از صف متقاضیان خارج شده‌اند.

ریسک پیمانکاران کاهش می‌یابد

همچنین مهدی جعفرپیشه، رییس انجمن انبوه‌سازان استان اصفهان در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد گفت: از آنجا که منابع مالی تعاونی‌های مسکن مهر کافی نیست در نتیجه انبوه‌سازان مجبور به عقد قراردادهای مرحله‌ای می‌شوند.

ضرورت حمایت از تولیدکنندگان

در همین حال مهندس فرید فرین‌نیا، عضو انجمن انبوه‌سازان استان تهران نیز در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد گفت: اساسا تولید‌کنندگان مسکن به دنبال افزایش سرمایه خود هستند و هر جا که احساس کنند سرمایه‌شان افزایش پیدا می‌کند سرمایه خود را به آنجا منتقل می‌کنند. وی افزود: اما اگر احساس کنند که سرمایه شان در یک مجرا بازخورد لازم را ندارد قطعا انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری نخواهد داشت. به گفته این انبوه‌ساز اگر دولت اقدام به واگذاری سرمایه لازم به انبوه‌سازان کند، آنها نیز به جای قراردادهای جزئی قراردادهای کلی و یکپارچه می‌بندند. عضو انجمن انبوه‌سازان استان تهران اظهار داشت: اگر دولت همچنان که سرمایه‌گذاران خارجی را حمایت می‌کند تولیدکنندگان داخلی را نیز حمایت کند، شاهد موفقیت طرح مسکن مهر خواهیم بود.