بدفهمی و سوءتعبیردر مسکن مهر وجود دارد

از ابتدای شکل‌گیری مسکن مهر، هدف گروه‌هایی بودند که قادر به تامین حداقل‌ها هستند دنیای اقتصاد- باهره دامغانی: رییس سازمان مسکن استان تهران، آنچه درباره کندی در روند پیشرفت مسکن مهر گفته می‌شود را نوعی سوء‌تعبیر و بدفهمی می‌داند و معتقد است، منتقدان این طرح ملی، ابعاد کار را درست تشخیص نداده‌اند.ابوالفضل مشکینی می‌گوید: وقتی برای یک پروژه ساختمان‌سازی کوچک صدها مانع و مشکل به وجود می‌آید که روند تکمیل را با چالش یا تاخیر مواجه می‌کند، تعجب‌آور است که ابعاد پروژه عظیم مسکن مهر در طرح انتقادات نادیده گرفته می‌شود.مشکینی درباره هزینه ساخت مسکن مهر و برخی گلایه‌ها مبنی براینکه افراد توان پرداخت ندارند نیز تصریح می‌کند: از ابتدای شکل‌گیری مسکن مهر هدف گروه‌هایی نبودند که قادر به تامین مسکن نیستند، بلکه هدف‌گذاری کسانی بودند که قادرند حداقل‌ها را تامین کنند.متن گفت‌وگو با دکتر ابوالفضل مشکینی، رییس سازمان مسکن و شهرسازی استان تهران و عضو هیات علمی دانشگاه تهران را در زیر بخوانید. این مقام دولتی با گشاده‌رویی به انتقاداتی که متوجه مسکن مهر است، پاسخ گفته است:

درباره آخرین وضعیت پیشرفت مسکن مهر بگویید. تهران در چه مرحله‌ای از این طرح ملی قرار دارد؟

اگرچه در مورد مسکن مهر طی ۲ سال گذشته خیلی صحبت شده، اما با این حال به گمان من در مورد این طرح اطلاع‌رسانی درستی صورت نگرفته است.دولت نهم پس از جهش قیمت مسکن در سال ۸۵ طرح مسکن مهر را با هدف کمک به خانه‌دار شدن همه اقشاری که به نوعی در صف متقاضیان مسکن بودند، رونمایی کرد.

این طرح مشتمل بر مساعدت دولت به این اقشار با تامین زمین رایگان، اعطای ۱۵میلیون تومان وام و سایر اشکال حمایتی بود. باید تاکید کنم در این طرح دولت متولی و مسوول ساخت نیست؛ بلکه از احداث ساختمان‌های ارزان‌قیمت با حذف بهای زمین و اعطای کمک‌های مالی حمایت می‌کند. در حال حاضر فقط در استان تهران ۱۷۰هزار واحد مسکونی در قالب مسکن مهر در دست احداث است. این حجم عظیم از واحدهای مسکونی توسط ده‌ها شرکت تعاونی کوچک و بزرگ احداث می‌شود و به طور طبیعی با توجه به میزان حمایت اعضا در مراحل مختلفی از پیشرفت فیزیکی قرار دارند.

برخی کارشناسان معتقدند مسکن مهر کند پیش می‌رود. شما این را قبول دارید؟

ببینید وقتی ما ادعایی را مطرح می‌کنیم باید برای اثبات آن مستندات داشته باشیم. دوستانی که قطعا از سر دلسوزی این حرف‌ها را می‌زنند بر اساس کدام مستندات پیشرفت پروژه‌ها را کند برآورد می‌کنند؟ اجازه بدهید این طور توضیح بدهم. سازمان مسکن و شهرسازی استان تهران به عنوان متولی هدایت طرح مسکن مهر در تهران در حال حاضر ۱۷۰هزار واحد مسکونی در قالب این طرح را تحت نظارت دارد. اول آن که این مساله را مد نظر داشته باشید که واگذاری و آماده‌سازی زمین، مسیرهای دسترسی،‌ امکانات جانبی و خدمات عمومی به این تعداد واحد چه حجم عظیمی از عملیات اداری و اجرایی را می‌طلبد. علاوه بر آن تکمیل پرونده،‌ معرفی به بانک‌های عامل و پرداخت وام ۱۵میلیون تومانی به هر یک از این واحدها خود یک کار اجرایی بزرگ است. با یک حساب سرانگشتی مشخص می‌شود دولت فقط در استان تهران برای واحدهای در دست ساخت ۲۵۵۰۰میلیارد ریال تعهد پرداخت تسهیلات دارد.وقتی برای یک پروژه ساختمان‌سازی کوچک صدها مانع و مشکل به وجود می‌آید که روند تکمیل را با چالش و گاه تاخیر مواجه می‌سازد تعجب‌آور است که ابعاد این پروژه عظیم در طرح انتقادات نادیده گرفته می‌شود.

پس قبول دارید پیشرفت مسکن مهر روند مناسبی ندارد. علت چیست؟

قطعا. در مقطع کنونی هم اگر خللی در اجرای به موقع بعضی پروژه‌ها به وجود آمده در اکثر موارد از جانب دولت نبوده و مجموعه‌ای از عوامل دست به دست هم داده‌اند. پرداخت تسهیلات تعهد دولت خود مراحل اداری پیچیده‌ای دارد. باز هم تاکید می‌کنم برای طرح انتقادات بهتر است دوستان حجم عملیات را هم در نظر بگیرند.این مساله را هم مدنظر داشته باشند که کندی پیشرفت برنامه‌ها الزاما به معنای اهمال دولت در عمل به تعهداتش نیست. به هر حال بخشی از هزینه‌ها باید از محل آورده مالکان واحدها تامین شود و چنانچه تعهدات مالی مالکان به موقع پرداخت نشود روند اجرای پروژه‌ها دچار اخلال می‌شود.

اما هدف از اجرای طرح مسکن مهر خانه‌دار کردن افرادی بوده که از تمکن مالی محدودی برخوردار هستند.

به گمان من در مورد مسکن مهر نوعی سو‌ء‌تعبیر و بدفهمی وجود دارد. همان‌طور که دکتر احمدی‌نژاد، رییس‌جمهور در همدان گفتند از ابتدای شکل‌گیری مسکن مهر هدف گروه‌هایی نبودند که قادر به تامین مسکن نیستند، بلکه هدف‌گذاری کسانی بودند که قادرند حداقل‌ها را تامین کنند.

آنانی که قادر به تامین این حداقل نیستند، مشمول این طرح نیستند و دولت در حال بررسی طرح‌های جایگزین برای حل مشکل مسکن این گروه است و آنها را فراموش نکرده است.

با فرض این که مسوولیت تاخیر در تکمیل برخی پروژه‌های مسکن مهر متوجه متقاضیان باشد این تنها ایرادی نیست که به این طرح وارد آمده است. کارشناسان می‌گویند، احداث پروژه‌های مسکن مهر در حاشیه شهرک‌های اقماری مشکلات امنیتی و اجتماعی به همراه می‌آورد.

این استدلال از کجا آمده است؟ در طرح جامع شهرسازی استان تهران خروج ۲۵۰هزار فرصت شغلی از تهران پیش‌بینی شده که به طور طبیعی کسانی که در این مشاغل فعالیت می‌کنند هم باید از کلانشهر تهران بروند.تا همین چند سال پیش تفاوت فاحشی بین مناطق شمالی و جنوبی تهران از حیث خدمات شهری و امکانات وجود داشت، اما آیا امروز و به یمن تلاش‌های دولت برای همسنگ کردن امکانات بخش‌های مختلف شهر هنوز می‌توان ادعا کرد ساکنان بخش‌های جنوبی تهران از امکانات شهری مناسب محروم هستند؟البته این مساله را به عنوان فردی که تخصصش شهرسازی است، قبول دارم که موفقیت مسکن مهر، طرح‌هایی که برای خارج کردن برخی مشاغل از تهران تدوین شده و همچنین راهکارهای هدایت سرریز جمعیت تهران به مناطق مسکونی مجاور، در گرو گسترش سریع خدمات حمل و نقل عمومی و به ویژه شبکه ریلی بین تهران و شهرک‌های اقماری است تا امکان انتقال موثر جمعیت به نقاط دورتر از تهران فراهم آید.در توکیو کسانی که در مراکز اداری، تجاری و صنعتی مشغول هستند گاه در هسته‌هایی مسکونی که ۱۰۰ کیلومتر با این شهر فاصله دارند، زندگی می‌کنند. دولت برای آنها حمل و نقل مناسب و امکانات قابل قبولی در مناطق اقماری وجود آورده که شهر توکیو دچار انفجار جمعیت نشود. شهرک‌های اقماری تهران که محل‌های پروژه‌های مسکن مهر هستند از این قاعده مستثنی نیستند که البته دولت در حال کار بر روی این مساله است و طرح‌هایی هم تدوین شده که پس از انتخاب بهترین آنها به مرحله اجرا درخواهند آمد.اما با همه اینها با تاکید می‌گویم که وقتی معایب و مزایای طرح مسکن مهر در دو کفه ترازو قرار گرفته و با بی‌طرفی مورد قضاوت قرار گیرند قطعا مزایای این طرح به مراتب بیشتر از معایب آن است و این مساله‌ای نیست که قابل کتمان باشد. طرح مسکن مهر در واقع جزئی از برنامه‌ای وسیع‌تر است که در آن حل مشکل مسکن کشور برای سال‌های آتی مدنظر بوده است. ساماندهی بازار مسکن، حذف نگاه کنونی به مسکن به عنوان کالایی سرمایه‌ای و تدوین طرحی برای هدایت بخش اجاره‌داری به مسیر درست با راهکارهایی چون وضع مالیات سنگین بر واحدهای مسکونی خالی و ... در دراز مدت به حل مشکل مسکن در کشور کمک شایان توجهی می‌کند.