حمیدرضا زمانی*

قسمت پایانی

ب - مشخصات جغرافیایی ۵ کشور وسیع و تازه استقلال یافته آسیای میانه: در زمان حاضر ۵ کشور تازه استقلال یافته آسیای میانه (به غیر از ۳ کشور ناحیه قفقاز) با مساحتی بیش از ۴‌میلیون کیلومتر مربع و حدود ۵‌میلیون نفر جمعیت که همگی دارای معادن بسیار غنی بوده و افزون بر آن کشورهای قزاقستان، ازبکستان و ترکمنستان دارای ذخایر بسیار عظیم نفت و گاز می‌باشد که هنوز بیشتر آنها به مرحله بهره برداری ( استخراج ) قابل توجه و کلانی نرسیده‌اند. اما باید به آن نکته حائز اهمیت بیشتر توجه داشت که هر۵ کشور در مرحله سریع سازندگی و رشد زیربنایی بوده و خلاء نیروهای انبوه تخصصی خود را از طریق روس‌ها، ترکیه‌ای‌ها، کره‌ای‌ها، چینی‌ها و غیره… تامین می‌نماید، بنابراین در اینجا سوال بسیار مهم و ریشه ای مطرح می‌باشد که در این میان، آیا جای هزاران مهندس و تکنسین متخصص و پر ارزش ایرانی خالی می‌باشد؟؟همچنین در شرایطی که فرهنگ‌های قومی‌ما بسیار به هم نزدیک و حتی با تاجیکستان منطبق بوده و دین و اعتقادات مذهبی‌مان نیز مشترک است و ملت‌های آنها و دولت‌ها بسیار علاقه‌مند به همکاری بیشتر با ایران و ایرانی می‌باشند تا سایرین. آیا نباید به صورت سازمان‌یافته و با انسجام کامل، مهندسین و متخصصین ایرانی در انجام طرح‌های مختلف کوچک و بزرگ آنها شرکت نمایند؟آیا در شرایطی که در کشور ما تعداد مهندسین رشته‌های مختلف خصوصا عمران، معماری و راه بسیاری قابل توجه بوده و با کوچکترین نوسان اجتماعی اکثرا کم کار یا حتی بیکار می‌شوند، نباید به این بازارهای نوین و بسیار پرسرمایه دستیابی مطلوبی حاصل نمود؟آیا شاغل شدن تعداد قابل توجهی از مهندسین در آن کشورها که حتما باید با برنامه ریزی شکل یافته سازمان نظام مهندسی و حمایت‌های گسترده فنی و اداری ارگان‌های دولتی ذی‌ربط می‌بایست صورت پذیرد، گذشته از آن که برای شخص مهندس درآمدزا است. سالانه ارز بسیار قابل توجه و انبوهی وارد کشور نخواهد شد؟ و ده‌ها مورد و نکته ارزشمند و مثبت دیگر.

ج - نتیجه‌گیری: ۱- با توجه به مسائل خلاصه شده فوق، می‌توان به این نتیجه رسید که سازمان نظام مهندسی ساختمان، گذشته از کلیه مسوولیت‌های خطیر و ساختاری خود، دارای جایگاه بسیار قوی و پر ارجی در جامعه بوده و باید همواره از نظر کاربردی، انجام تحقیقات و ارائه پیشنهادهای سازنده، مطالعات زیربنایی و اقتصادی خصوصا در ارتباط با بخش‌های مختلف ساختمانی، در راستای مسوولیت‌ها و تخصص‌های گوناگون خود گام برداشته و به غیر از امر مهم و قانونی که باید زیرمجموعه وزارت مسکن و شهرسازی باشد، همواره به صورت یک سازمان علمی‌و تخصصی پر ریشه نیز باید در کنار آن قرار گیرد، نه به صورت اقماری و متاسفانه کم‌مسوولیت و دور از تصمیم گیری‌های اجتماعی آن. ۲- سازمان نظام مهندسی ساختمان در سطح جامعه باید حمایت و پشتیبانی ارزشمند خود از قشر تحصیلکرده مهندسین زیر پوشش خود را افزایش داده و تامین و تمهیدات آینده آنها را بیشتر به رسمیت شناخته و تضمین نماید.۳-سازمان نظام مهندسی ساختمان با ایجاد مراکز هماهنگی‌های لازم با مراکز علمی ‌کشور و ایجاد ارتباط بیشتر با انستیتوهای پژوهشی در کشورهای پیشرفته، تشویق به همکاری‌های علمی‌فنی مهندسین، ترجمه مقالات و کتب روز دنیا، باید بتواند به صورت بزرگترین جایگاه علمی‌پژوهشی در رشته‌های مختلف فنی و خصوصا ساختمانی، نه تنها در ایران، بلکه در سراسر خاورمیانه را به خود اختصاص دهد. البته باید به این امر مهم توجه داشت که دسترسی به این آرمان‌های زیبا، اجبارا با افزایش قابل توجه و حتی چشمگیر بودجه تحقیقاتی صورت خواهد پذیرفت که الزاما بیش از نیمی‌ از آن ( تا مرز ۸۰‌درصد ) باید با حمایت مالی دولت صورت گیرد.۴-سازمان نظام مهندسی ساختمان باید به کمک و حمایت جدی ارگان‌های دولتی به طرق مختلف نظیر تقویت شرکت‌های مشاور، پیمانکار و سرمایه‌گذار، بتواند به آن بازار‌های عمرانی وسیع و آسیای میانه، دسترسی حاصل نماید. نه آنکه تعداد کم و معدودی مهندس و تکنسین ساختمان ایرانی راسا در آن مناطق گسترده، آن هم برای شرکت‌های غیربومی ‌و با درآمدی اندک به انجام کارهای طاقت‌فرسا، شاغل باشند.۵-چنانچه شرکت‌های مختلف ساختمانی با همکاری مهندسین و تکنسین‌های ایرانی بتوانند در آن کشور فعالیت‌های دامنه‌داری را شروع نمایند، در آن صورت راه برای بسیاری از تجار فعال و همچنین کارخانجات مختلف تولید و مصالح سبک ساختمانی، جهت گشایش صادرات انبوه آنها هموار خواهد شد. به خصوص آنکه بیشتر این اقلام از نظر حجمی‌ محدود ولی از نظر ارزش ریالی بسیار گران و قابل توجه می‌باشد. لذا به سهولت می‌توان با دسترسی به این بازار‌های بزرگ و از طریق صادرات قابل توجه این گونه اقلام، سالانه به صدها‌میلیون دلار درآمد ارزی دسترسی پیدا کرد، که در حقیقت این درآمد هنگفت صادراتی حاصل کار و دسترنج تولید کارگران توانمند و سرافراز ایرانی خواهد بود.

* مهندس عمران