هشدار صندوق بین‌‌المللی پول درباره بحران مسکن در انگلیس

نیلوفر قدیری

صندوق بین‌المللی پول هشدار داد که انگلیس در آستانه بحران مسکنی قرار دارد که بازارهای آمریکا را درنوردید و کل اقتصاد این کشور را تحت تاثیر خود قرار داد. صندوق بین‌المللی پول در گزارشی که هر نیم سال در بررسی سلامت اقتصاد جهانی تهیه و آن را منتشر می‌کند تاکید کرده ‌است، بازار مسکن در انگلیس اکنون بیش از حد و به صورت فوق‌العاده‌ای با افزایش قیمت روبه‌روست. بازار مسکن آمریکا هم پیش از آنکه با چنین بحرانی رو‌به‌رو شود، یک دوره چنین افزایش قیمت فوق‌العاده‌ای را تجربه کرده‌ بود. در همان زمان هم کارشناسان مستقلی مانند کارشناسان صندوق بین‌المللی پول که مقر آن در واشنگتن است، هشدار دادند که این افزایش قیمت غیرعادی نشانه‌ای از بحرانی است که بازار مسکن آمریکا در پیش دارد. اکنون کارشناسان این صندوق چنین هشداری را درباره بازار مسکن انگلیس می‌دهند. در گزارش صندوق بین‌المللی پول که با نام نگاهی به اقتصاد جهان منتشر شده آمده است، بازارهای مسکن در چند کشور جهان به سرعت در حال رشد هستند. قابل توجه‌ترین این بازارها که میزان رشد قیمت مسکن در آنها با شتاب ویژه‌ای همراه است کشورهای ایرلند، اسپانیا و انگلیس هستند. قیمت مسکن و روند سرمایه‌گذاری در این بخش در این کشورها به نسبت تولید ناخالص داخلی آنها شتاب بسیار زیادی دارد و حتی در مقایسه با رونق بازار مسکن آمریکا هم غیرعادی است. بخشی از این افزایش قیمت مسکن به دلیل تغییرات در اصول اقتصادی مانند کاهش نرخ بهره و افزایش شمار خریداران تک نفره و بدون خانواده در بازار مسکن و همچنین افزایش درآمدها، قابل توجیه است. اما بخش دیگری از این افزایش قیمت بدون هیچ توجیه اقتصادی و اصول بازار است و به ویژه در کشور انگلیس این افزایش قیمت بسیار بیشتر از آمریکا شده‌ است.

صندوق بین‌المللی پول با تاکید بر اینکه بعضی تخمین‌ها هنوز نامطمئن به نظر می‌رسد؛ چرا که عواملی مانند موضوع مهاجرت در آن نادیده گرفته‌شده‌است، چنین نتیجه‌گیری می‌کند که با این حال تخمین‌ها حداقل در ظاهر نشان می‌دهد که شماری از اقتصادهای پیشرفته جهان اکنون از نظر بحران بازار مسکن به شدت آسیب پذیر شده‌اند. انگلیس در صف اول این فهرست قرار دارد.

از ماه اوت سال ۲۰۰۶ تا کنون نرخ بهره بانکی در انگلیس ۵ بار افزایش یافته‌است. این موضوع به کاستن از میزان شتاب افزایش قیمت‌ها در بازار مسکن کمک کرده است. ادامه این روند می‌تواند تاثیرات بیشتری را بر بازار مسکن بگذارد که همگی مثبت نیستند. یکی از این تاثیرات ناشی از افزایش نرخ بهره بانکی، کمتر در دسترس بودن وام و اعتبار است که به این ترتیب سرمایه‌گذاران را از خرید املاک جدید بازمی‌دارد.

صندوق بین‌المللی پول بعد از تهیه این گزارش پیامی را برای دولت انگلیس ارسال کرده‌ است. وزیر مسکن انگلیس هم قرار است به همین منظور و برای گفت‌وگو با کارشناسان این صندوق به واشنگتن سفر کند. حزب حاکم کارگر انگلیس امیدوار است با تکیه بر کارنامه موفق اقتصادی خود در انتخابات بعدی نیز به پیروزی رسیده و در قدرت باقی بماند. اما صندوق بین‌المللی پول هشدار داده ‌است که افزایش شدید قیمت مسکن در انگلیس در کنار تمایل مشتریان به خرید وام مسکن در بازار پررونق مسکن انگلیس، اقتصاد این کشور را در برابر یک ورشکستگی بزرگ آسیب پذیر کرده‌است.

بنگاه‌های ملکی در انگلیس در دو ماه گذشته با جدی‌گرفتن این هشدارها، قیمت‌ مسکن را در بازار کم کرده‌اند. صندوق بین‌المللی پول می‌گوید که ممکن است این کاهش قیمت مصنوعی و دستکاری شده در کوتاه مدت مفید باشد، اما در دراز مدت فایده‌ای نخواهد داشت و کافی نیست. کارشناسان این صندوق تردید دارند که انگلیس بتواند مانند آمریکا به طور گسترده بازار مسکن خود را اصلاح کند. از سوی دیگر تاثیری که ورشکستگی این بازار بر اقتصاد غرب اروپا خواهد داشت بسیار گسترده‌تر از تاثیر برآورد شده‌ای است که بازار آمریکا آن را تجربه کرده ‌است. از سوی دیگر تقاضا در بازار مسکن انگلیس در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته که یکی از عمده‌ترین دلایل آن ورود کارگران و مهاجران خارجی به این کشور در سال‌های اخیر است. وام‌های بانکی که به این خریداران خارجی مسکن تعلق می‌گیرد، معمولا بدون بررسی دقیق و سختگیرانه مدارک بانکی است. به همین دلیل وقوع بحران مسکن در این کشور چندان دور به نظر نمی‌رسد. صندوق بین‌المللی پول معتقد است: زیان‌های ناشی از بحران وام مسکن در آمریکا، با کشیده‌شدن اثرات آن به سراسر جهان، به حدود یک تریلیون دلار خواهد رسید.