23/5 میلیارد دلار یارانه مصرف انرژی در ساختمان

گروه مسکن- لیلا درخشان: امسال مبلغ ۹/۵۸میلیارد دلار به عنوان یارانه مصرف انرژی در کشور پرداخت خواهد شد که از این مقدار بالغ بر ۵/۲۳میلیارد دلار یارانه به بخش‌ ساختمان و صنایع وابسته به آن تعلق می‌گیرد. تخصیص این اعتبار تلنگری است تا موضوع انرژی و ساختمان به عنوان یکی از عناصر و راهبردهای موثر در توسعه پایدار کشور مورد توجه واقع شود. در سومین همایش فن‌آوری‌های نوین ساختمانی سیدعلیرضا قهاری، دبیر انجمن انبوه‌سازان استان تهران با اعلام این مطلب گفت: ایران از جمله کشورهایی است که بیشترین سرانه مصرف انرژی در جهان را به خود اختصاص داده است. به طوری که در این زمینه صاحب مقام است که البته این مهم مایه افتخار نیست؛ چراکه همین میزان انرژی می‌تواند در گردش چرخ‌های اقتصادی کشور نقش موثر و سازنده‌ای را ایفا کند.

وی افزود: بر اساس آمار موجود بین ۴۰ تا ۴۵درصد انرژی که در کشور مصرف می‌شود، مربوط به واحدهای مسکونی، اداری و خدماتی است و از سویی بخش اعظم انرژی در خدمت مسکن است و از این رو متولیان ساخت و ساز در کشور بیشترین مسوولیت را در جهت بهبود وضعیت و استاندارد کردن مصالح و به روز کردن سیستم‌های ساختمانی دارند.

فناوری در خدمت انرژی

آیا نسل امروز برای خود این حق را قائل است که این چنین به بدنه اقتصاد کشور، محیط‌زیست و حیات نسل‌های آینده، آسیب وارد کند؟

مهندس قهاری در این همایش با طرح این سوال سپس به تشریح راهکارهای جلوگیری از اتلاف انرژی در ساختمان پرداخت و گفت: استفاده از فن‌آوری‌هایی که بالاترین کارآیی را در حفظ انرژی و منابع طبیعی داشته باشند باید مورد حمایت قرار گیرد.

از سوی دیگر با راهکارهای سنتی اگر هم امکان صرفه‌جویی در کاربرد انرژی وجود داشته باشد، مبالغی را به هزینه ساخت اضافه خواهد کرد که قابل توجیه نیست.

وی سپس با ذکر یک مثال اظهار داشت: به عنوان مثال چنانچه بخواهید دیواره‌های بیرونی و داخلی یک واحد مسکونی را ایزوله کنیم باید هزینه‌ای اضافه پرداخت کنیم.

حال آن که در ساخت‌وساز صنعتی به دلیل استفاده مصالح استاندارد این مهم قبلا امکان پذیر شده است.

به طوری که مواد لازم در جلوگیری از تبادل حرارت در لایه‌های مصالح پیش‌بینی شده و با نوعی صرفه‌جویی بیش از اجرا انجام گرفته است.

مدیرعامل شرکت خانه گستر تصریح کرد: اگر ما بتوانیم در ساخت‌وساز صنعتی به رقمی در حدود ۳۰درصد در صرفه‌جویی انرژی دست پیدا کنیم، در واقع به درصد بالایی به پیشرفت صنعت کشور از این طریق کمک کرده‌ایم و چنانچه این میزان را در ۴۵درصد انرژی مصرفی واحد مسکونی ضرب کنیم به توانی فوق‌العاده دست یافته‌ایم.

قهاری افزود: ما در مقایسه قیمت ساختمان‌های سنتی و صنعتی تنها مصالح را در نظر می‌گیریم و این نکته که بعدها در اقتصاد کشور چه نقشی ایفا خواهد کرد معمولا شناخته شده نیست. در همین حال در کشورهایی که به دلیل کمبود منابع انرژی هزینه استفاده از آن زیاد است به دنبال راه‌هایی هستند تا مصرف انرژی را پایین بیاورند.

اما در کشور ما نفت و گاز انرژی‌های ارزانی محسوب می‌شوند و ما می‌توانیم به جای استفاده از آنها در گرم یا سرد کردن منازل در صنایع کشور و در جهت پیشرفت جامعه آن را مورد استفاده قرار دهیم.

قهاری در ادامه با اشاره به این که در کشور ۷۰ میلیونی ساختمان‌های انگشت‌شماری هستند که مجهز به عایق حرارتی‌اند، گفت: کمتر از یک‌درصد ساخت و ساز در کشور ما به روش صنعتی انجام می‌گیرد و در میلیون‌ها ساختمانی که با روش سنتی ساخته شده و می‌شوند دیواره‌‌ای خارجی تنها بازدارنده باد و باران‌اند و حفظ حرارت یا برودت در این بناها با سوخت فراوان گاز، برق و سایر منابع انرژی امکان‌پذیر است.

چالش‌های پیش‌روی معماران

دبیر انجمن انبوه‌سازان استان تهران در ادامه در مورد چالش‌های پیش‌روی معماران در این عرصه گفت: امروزه چالش پیش‌روی معماران عبارت است از طراحی و اعتلای ساختمان‌هایی با انرژی پایین، به طریقی که هم به لحاظ هزینه کارآمد باشد و هم به لحاظ زیست‌محیطی کمترین آسیب را به منابع طبیعی و محیط پیرامون داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: سال‌هاست معماری با انرژی پایین و با استفاده از سیستم‌های غیرفعال را در صنعتی‌کردن ساختمان و استفاده از مصالح ساختمانی که روی آنها فرآیند لازم و فن‌آوری انجام گرفته است، به‌کار می‌گیرند. در ایران نیز به‌ویژه پس از حادثه زلزله بم این مقوله مورد توجه قرار گرفت؛ اما به دلیل وجود منابع انرژی فراوان و ارزان از یک‌طرف و هزینه بالای پژوهش و تحقیق در ساخت و ساز سیستم‌های نوین ساختمانی و استفاده از مصالح استاندارد این مهم مغفول مانده است.

موانع اصلی حفظ منابع انرژی

آگاهی پایین محیطی مردم، بهای ارزان انرژی، تقسیم بهره بین توسعه‌دهندگان و اجاره‌دارها، روزمرگی و تمایل به سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت، فقدان برنامه برای ساماندهی مصرف انرژی، موانع قانونی و نهادی و بالاتر از همه مخالفتی که در اقشار گوناگون اعم از مسوولان، سازندگان و بهره‌برداران با هر پدیده جدید و نا آشنا وجود دارد از جمله فاکتورهای اصلی در ممانعت از حفظ منابع انرژی هستند. قهاری با اعلام این مطلب افزود: البته قطعا با افزایش سطح آگاهی عموم و آموزش متخصصان فن‌آوری‌های نوین ساختمانی جلوگیری از هدررفت انرژی ساختمان امکان‌پذیر خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: هدف اصلی طرح‌های «ساختمان با انرژی پایین» معمولا این است که بتوانیم مقدار انرژی مصرف شده از خارج نظیر برق، نفت و گاز را به حداقل برسانیم؛ ولی در بعضی از مواقع، هدف ممکن است روی ارزش انرژی یا یک شکل خاصی از انرژی که در ساختمان به کار گرفته می‌شود، متمرکز شود.

قهاری اظهار داشت: در یک حالت ایده‌آل ساختمان‌ها می‌توانند ‌تولیدکننده انرژی باشند تا مصرف‌کننده انرژی و از این رهگذر معماران ایرانی می‌توانند با ورود به ‌عرصه طراحی سیستم‌های نوین ساختمانی و شناخت مصالحی که بنابر اقلیم و زیست‌گاه‌های متنوع حیاتی کشور بررسی و تجربه می‌شوند، در آینده‌ای نه چندان دور به ‌جایگاه این تئوری‌ها و نظایر آن نزدیک شوند.