ضرورت بازنگری طرح جامع شهر تهران

گروه مسکن - طرح جامع شهر تهران در حالی به تصویب رسیده است که به اعتقاد اغلب متخصصان و کارشناسان شهرسازی از مشکلات جدی برخوردار است. بخشنامه‌ها و آیین‌نامه‌های تصویب شده در مراحل آخر تدوین و تصویب طرح موجب شده، طرح جامع شهر تهران از اهداف اولیه خود منحرف شود. مهدی موذن، رییس کانون کاردان‌های فنی ساختمان در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد، با بیان اینکه تصویب طرح جامع شهر تهران بیش از ۱۵ سال تاخیر داشته است، گفت: این طرح باید در سال ۱۳۷۰ به تصویب می‌رسید؛ زمانی که داشتیم تهران جدید را می‌ساختیم و در نتیجه سرمایه‌های کلانی را برای آن هزینه کردیم.

وی در ارزیابی طرح جدید جامع شهر تهران و میزان کارآیی آن گفت: باید شهر تهران را با واقعیت‌های آن ببینیم و طرحی را که قرار است عملیاتی و کاربردی شود، نمی‌توان آن را با دیدگاه‌های رویایی و مجازی تدوین کرد؛ چرا که شهر تهران ساخته شده است و در واقع انجام اصلاحات در آن، مشکلات خاص خود را دارد.

وی افزود: اگر بخواهیم مثل گذشته آیین‌نامه دهیم که به عنوان مثال، اتوبان‌ها را ببندیم و برج‌های ساخته شده را خراب کنیم، بدون شک آیین‌نامه‌ها اجرایی نخواهد شد و نتایج چندان ملموس و مثبتی به همراه نخواهد داشت.

وی با بیان اینکه با تهران چه کنیم تا کیفیت زندگی در شهر بیشتر شود و شهروندان احساس آسایش و لذت کنند، اذعان کرد: توجه به عواقب حاشیه‌نشینی باید جدی شود. در حال حاضر، ۶ الی ۷میلیون نفر در حاشیه شهرهای بزرگ زندگی می‌کنند که نیمی از آنها در حاشیه شهر تهران زندگی می‌کنند. رییس کانون کاردان‌های فنی ساختمان با انتقاد از بخشنامه‌ای عمل کردن در مدیریت شهر تهران تصریح کرد: تهران، شهری است که هنگام ساختمان‌سازی به گسل‌ها توجه نکردیم و در این بافت‌ها برج‌های زیادی ساخته شده که میزان ایمنی آنها در برابر زلزله بسیار پایین است. همچنین در بخش‌هایی از تهران که زمانی بافت‌های چند هکتاری بود و در آنها دو خانوار زندگی می‌کردند الان تبدیل شده است به ساختمان‌هایی که ۳۰۰ خانوار در آن زندگی می‌کند در حالی که کوچه‌های آن تنها ۸ متر طول دارند.

وی ادامه داد: با شرایط فعلی، آیا می‌توان در برابر مشکلات و حوادث طبیعی و غیر طبیعی راه گریزی ایجاد کرد. به اعتقاد موذن، با راهکارهای اصلاحی موقتی نمی‌توان به جایی رسید و در واقع از اهداف مورد نظر دور خواهیم ماند.

وی ادامه داد: بنابراین راهکارها باید مشخص باشد و مسائلی همچون محیط زیست، تراکم، معضلات ناشی از تنگ و باریک بودن خیابان‌ها و غیره در تصمیم‌گیری‌ها مشخص باشند.

ملغمه‌ای از نظرات

بدون حضور بخش‌خصوصی هر طرح که در بخش مسکن تدوین و تصویب شود ابتر می‌ماند و به بایگانی سپرده می‌شود.

مجتبی بیگدلی، عضو هیات‌مدیره انجمن مسکن و ساختمان با بیان این مطلب درباره طرح جامع شهر تهران گفت: این طرح ملغمه‌ای بود از دیدگاه‌های عده‌ای جامعه‌شناس و اقتصاددان که بدون توجه به مشکلات واقعی تهران و بدون در نظر گرفتن توان بخش‌خصوصی تدوین و تصویب شد که با مطرح شدن لایحه ساماندهی تولید و عرضه مسکن به حاشیه رفت.

وی با بیان اینکه ابلاغ اصل ۴۴ از سوی مقام معظم رهبری باید حضور بخش‌خصوصی در تصمیم‌گیری‌های مربوط به بخش مسکن را فراهم می‌کرد، تصریح کرد: از آنجا که رفع واقعی مشکلات هر بخش از اقتصاد، بدون حضور بخش‌خصوصی تحقق نمی‌یابد، ضرورت بها دادن به آن ضروری است.

وی افزود: نبود بخش‌خصوصی در طرح‌ها و تصمیم‌گیری، نتیجه‌ای جز به بایگانی سپرده شدن طرح‌های تدوین شده ندارد و در واقع موجب پایمال شدن هزینه‌هایی می‌شود که از بیت‌المال به آن اختصاص داده شده است.

نیازمند بازنگری و اجرا

مهرداد هاشم‌زاده، عضو جامعه مهندسان معمار، با اشاره به اینکه طرح جامع تهران با اعمال نفوذهایی که توسط مسوولان شد از چارچوب اصولی خود خارج شده است، گفت: به رغم مخالفت مهندسان مشاور، بخشنامه‌هایی همچون افزایش تراکم در شهر تهران به تصویب رسید که موجب افزایش ظرفیت تهران و جمعیت‌پذیری بیشتر شد.

این مهندس مشاور افزود: به رغم همه کاستی‌ها، اما اجرای طرح‌ گامی مثبت است، اما در عین حال قبل از اجرای آن نیازمند برخی بازنگری‌های موردی است نه اینکه اساس طرح تغییر یابد.

وی با بیان اینکه در ایران مهمتر از تهیه طرح، اجرای آن است، گفت: اجرای یک طرح در ایران بسیار مشکل است و نگرانی ما از این است که طرح تحقق‌پذیر نشود و به فراموشی سپرده شود یا روند دیگری را طی کند.