افزایش قیمت مسکن تحت‌تاثیر یک حس عمومی است

گروه مسکن- یک مشاور مسکن معتقد است: افزایش قیمت مسکن تحت‌تاثیر یک حس عمومی است. به این معنا که مالکان و بساز و بفروش‌ها وقتی مشاهده می‌کنند، ملکشان مدتی دچار رکود است و افزایش قیمت ندارد، درصدد افزایش آن برمی‌آیند که این حس به ناگاه در شهر همه‌گیر می‌شود.

رضا سرلک، معاون بنگاه معاملاتی مسکن انتخاب (واقع در محدوده سه‌راه طالقانی) این مطلب را در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد مطرح می‌کند. اظهارات وی را در ادامه می‌خوانید:‌ بنگاه مسکن انتخاب چند سال فعالیت دارد؟

این بنگاه بیش از سه سال است به مراجعان خدمات ارائه می‌دهد و توانسته مشتریان خود را راضی نگه دارد. به طوری که مشتریانی داشته‌ایم که سال‌های قبل، از خدمات ما استفاده کرده‌اند و باز هم برای ارائه خدمات مشاوره (خرید، فروش، رهن یا اجاره) به این بنگاه مراجعه می‌کنند.

در امر ساخت مشارکت دارید؟

بسیار کم، چون فعالیت در این حوزه در بسیاری از موارد با بن‌بست مواجه شده است و افراد زیادی بوده‌اند که با سواستفاده از اعتماد مردم سرمایه‌های آنها را به یغما برده‌اند.

واقعیت این است که فعالیت ما، مشارکت در امر خرید ، فروش، رهن و اجاره است و نهایت تلاش ما این است که رضایت طرفین در معاملات به طور کامل حاصل شود.

روند قیمت مسکن در چند سال اخیر را چگونه تحلیل می‌کنید؟

مسکن در دنیا مساله‌ای پیچیده است، حتی در کشوری همچون آمریکا که قطب اقتصاد جهان به‌شمار می‌رود درخصوص این مساله با مشکلات زیادی مواجه است.

چندی پیش از رسانه‌ها شنیدم که بانک‌های آمریکا به دلیل ناتوانی گیرندگان وام مسکن، در بازپرداخت ورشکست شده‌اند. گرچه ایران از معضل مسکن رنج می‌برد، اما خوشبختانه با چنین مشکلاتی مواجه نشده است. موضوع مهمی که در این میان وجود دارد مهاجرت بی‌رویه به کلان‌شهرها است. در تهران روزانه بیش از هزار نفر مهاجر وارد می‌شوند که نیازمند مسکن نیز هستند.

در چنین شرایطی اگر هم دولت درآمد کلانی داشته باشد، نمی‌تواند جوابگوی نیاز مسکن این خیل گسترده مهاجران باشد و اگر دولت روزی هزار واحد مسکن بسازد، تنها می‌تواند قیمت فعلی را تثبیت کند و در کاهش قیمت آن اقدام چندانی نمی‌تواند انجام دهد. با توجه به میزان بالای جمعیت تهران، چنانچه دولت با تمهیداتی که پیش‌بینی کرده بتواند دو میلیون خانوار را از شهر خارج کند، مسکن صددرصد ارزان می‌شود.

در شرایط گرانی مسکن، افراد متوسط و ضعیف نظیر کارمندان و بیکاران توانایی خرید مسکن پیدا نمی‌کنند.

دلیل گرانی مسکن را در سال‌های اخیر در چه می‌دانید و آیا نمی‌توان گفت این امر ناشی از مسائلی نظیر افزایش قیمت مصالح ساختمانی باشد؟

فکر نمی‌کنم. به نظر من این مساله‌ای طبیعی است که هر دو سه سال قیمت مسکن افزایش می‌یابد. از سال ۸۳ تا ۸۵ قیمت مسکن به دو سه برابر رسید و در حال حاضر راکد مانده است و این وضعیت ممکن است تا عید ادامه یابد و دوباره با یک جهش قیمتی مواجه شویم. این تغییر قیمت در اختیار مالک یا مستاجر نیست و حتی فرمولی ندارد. دولت هم نمی‌تواند برای جلوگیری از این مساله فرمولی ارائه کند. در واقع افزایش قیمت مسکن تحت تاثیر یک زمینه عمومی است، به این معنا که مالکان وقتی مشاهده می‌کنند، ملکشان برای مدتی دچار رکود شده و افزایش قیمت ندارد درصدد افزایش قیمت آن بر می‌آیند که این حس به ناگاه در شهر همه‌گیر می‌شود.

به عنوان مثال در این منطقه (محدوده سه راه طالقانی) آپارتمان متر مربعی ۷۰۰هزار تومان در سال ۸۲ به حدود یک‌میلیون و ۹۰۰هزار تومان در سال ۸۵ رسیده است.

آیا وام‌های مسکن ارائه شده از سوی دولت تاثیری در افزایش قیمت مسکن داشته است؟

خیر، چون در این خصوص وام کلانی ارائه نشده است تا تاثیری در افزایش قیمت مسکن داشته باشد.

در سال ۸۵، افراد با وام‌های ۱۸میلیون تومانی تا حدودی می‌توانستند مسکن بخرند، اما در حال حاضر با این وام هیچ مسکنی حتی ۳۰ متری را نمی‌توان خریداری کرد؛ چرا که برای همین مسکن ۳۰ متری مالک ۶۰میلیون تومان تقاضا می‌کند.

در چنین شرایطی دریافت وام ۱۸میلیونی غیر از اینکه متقاضی را برای چند سال مقروض سازد، مشکلی را حل نمی‌کند.

آیا برای متعادل شدن قیمت مسکن راهکاری وجود دارد؟

رفع این مشکل نیازمند جلوگیری از مهاجرت گسترده مردم به کلان‌شهرها است. مهاجرت‌ها هم که اغلب ناشی از چشم و هم‌چشمی‌های خانواده‌ها بوده است، روندی را ایجاد کرده که حتی ساکنان شهرهای کوچک و روستاها با مهاجرت اطرافیان یا برخورداری مسکنی در شهر، دارایی خود را به فروش رسانده و عازم شهرها شدند. افزایش قیمت مسکن نیز این روند را تشدید کرد و موجب شد گرایش مردم به خرید مسکن در شهرها به عنوان کالای سرمایه‌ای افزایش یابد. این مسائل موجب شد، مسکن متری ۱۰۰هزار تومان به دو‌میلیون تومان افزایش یابد. واقعیت این است که دولت باید به جای صرف هزینه برای ساختن مسکن در شهرها هزینه‌های ساخت مسکن را در روستاها و نقاطی که زمینه فعالیت و اشتغال وجود دارد، سرازیر کند.

نکته دیگر این که از تمرکز پروژه‌های عمرانی مختلف اعم از زیباسازی شهرها، خدمات عمومی و غیره در کلان‌شهرها جلوگیری شود. شهرهای بزرگ نظیر تهران گرچه از امکانات رفاهی لازم برخوردار است، اما شلوغی شهر اثرات این امکانات را محو کرده است و در واقع ساکنان آن لذت چندانی از زندگی در شهر نمی‌برند. صفر کردن قیمت زمین از مسکن گرچه ممکن است بعد از سه‌چهار سال جوابگو باشد، اما این چاره نمی‌تواند اثر دائمی داشته باشد؛ چرا که در صورت امکان خرید مسکن مناسب، روند مهاجرت به شهرها افزایش می‌یابد.

آیا شهرک‌سازی‌های اطراف کلان‌شهرها راهکار مناسبی برای حل مسکن در ایران است؟

به نظر من این اقدام، هدر دادن سرمایه‌ها است. تاسیس شهرک‌های اطراف تهران نظیر پردیس، بومهن و غیره نمونه بارزی از این امر است و در واقع چنین اقداماتی نه تنها اثرگذار نبوده، بلکه بدتر هم شده است و مشکلات اقتصادی، اجتماعی فراوانی ایجاد کرده است. دولت باید این هزینه‌ها را در نقاط دیگر صرف کند.

هنگام خرید مسکن چه مسائلی مطرح می‌شود؟

خریداران معمولا هنگام خرید به مسائلی همچون نور کافی، متراژ، محل مناسب به لحاظ خلوتی جمعیت و عریض بودن خیابان، داشتن پارکینگ، زمان ساخت و همچنین طبقه‌ای که واحد مسکونی مورد نظر در آن واقع است، توجه نشان می‌دهند.

هنگام خرید، مسائلی نظیر نوع مصالح به کار رفته و میزان مقاومت ساختمان در برابر زلزله مطرح می‌شود؟

برخی افراد خوش فکر به ایمنی ساختمان توجه می‌کنند و چنانچه دنبال ساختمان‌های قدیمی هستند از نوع سازه و اسکلت به کار رفته سوال می‌کنند و ما نیز برای پاسخگویی به مشتریان، سراغ مالک‌های قدیمی آن می‌رویم که البته در برخی موارد یافتن پاسخ‌های درست مشکل است.

مصالح جدید از جمله یونولیت و سقف‌های پیش‌ساخته که اخیرا در ساختمان‌ها به کار می‌رود از کیفیت بالاتری برخوردار است، اما باید نظارت بیشتر صورت گیرد و ناظرانی باشند که بر کار مهندسان ناظر کنترل داشته باشند؛ چرا که در حال حاضر ساخت مسکن توسط بسازوبفروش‌ها صورت می‌گیرد و متاسفانه برخی از این بسازوبفروش‌ها با دادن رشوه به مهندسان ناظر غیرمتعهد، از چارچوب استاندارد ساختمان‌سازی خارج می‌شوند، در نتیجه از مصالح ساختمانی نامطلوب در ساخت استفاده می‌کنند.

نتیجه این می‌شود که ۹۰درصد ساختمان‌های نوساز از مشکلات آب‌گرفتگی، ترک‌خوردگی و غیره رنج می‌برند.

این مساله باید به عنوان فرهنگ نهادینه شود تا برای ۳۰سال آینده، ساختمان‌ها از کیفیت مناسب برخوردار باشند؛ چراکه هزینه‌های صرف‌شده برای ساخت مسکن، سرمایه ملی است و ساخت ساختمان‌هایی که عمر کوتاه دارند، علاوه‌بر متضرر شدن شهروندان به اقتصاد کشور نیز ضربه می‌زند.

پیشنهاد شما چیست؟

واقعیت این است که نظام خوبی داریم، وقتی کشور ما پله‌های ترقی را که کشورهای دیگر در طول ۲۰۰سال رسیده‌اند، در مدت بسیار کمی به آن دست یافته است، باید در همه حوزه‌ها از نظارت زیادی برخوردار شود. دولت باید به امر ساخت‌و‌ساز که اهمیت بسیاری دارد، توجه زیادی داشته باشد. در زیباسازی و مقاوم‌سازی شهرها بکوشد، از مهاجرت بی‌رویه به شهرها جلوگیری کند تا علاوه‌بر خلوت‌تر شدن شهرها، شهروندان نیز از زندگی لذت برند. ما به درجه‌های عالی علمی، فرهنگی، پزشکی، نظامی و غیره رسیده‌ایم و به طور مطمئن می‌توانیم این مسائل را نیز رفع کنیم.