خانه‌سازی با مشارکت اقشار کم‌درآمد در آمریکا

نیلوفر قدیری

وزارت مسکن و توسعه شهری آمریکا به تازگی با کسب اجازه از کنگره این کشور، پاداشی ۷/۱۸‌میلیون دلاری را در اختیار ۴‌شرکت غیرانتفاعی قرار داد که با عنوان ساخت مسکن با کمک مستقیم خود مردم مشغول به کار هستند. این شرکت‌ها که اکنون چند سالی است در آمریکا فعالیت خود را آغاز کرده‌اند با کمک گرفتن از دولت، مقداری پول و امکانات و البته زمین در اختیار کسانی قرار می‌دهند که می‌توانند خودشان با زور بازو و مهارت خود برای خانواده‌اشان خانه بسازند. این افراد بعد از بررسی صلاحیت و توانمندی برای ساخت خانه برای خودشان یا برای افراد دیگر انتخاب می‌شوند. بر اساس آمار وزارت مسکن آمریکا این شرکت‌ها با همین شیوه ساخت و تحویل خانه تنها در نیمه نخست سال جاری میلادی در آمریکا بیش از ۱۱۱۵ باب خانه ساخته‌اند و در اختیار کسانی قرار داده‌اند که برای اولین بار صاحب خانه می‌شوند. این طرح خانه‌دار شدن در حقیقت مخصوص افراد کم‌درآمد جامعه است.

اکنون دولت با مشاهده موفقیت و عملکرد مثبت چهار شرکتی که به این کار مشغول هستند، ماه گذشته پاداشی معادل ۷/۱۸‌میلیون دلار در اختیار آنها گذاشت که البته این پول قرار است صرف طرح‌های بعدی ساخت خانه برای اقشار کم‌درآمد شود. به گفته این شرکت‌ها با این پول می‌توان ۱۰۰۰خانه برای خانواده‌های کم‌درآمد آمریکایی ساخت. این طرح، ساخت خانه با مشارکت دولت، بخش‌خصوصی و خود مالکان خانه است که اکنون در آمریکا عملی شده‌است. کنگره آمریکا چند سال پیش اعطای این پول از بودجه دولتی را در چارچوب طرح فرصت خانه‌دار شدن با کمک خود مردم، به تصویب رساند. در این طرح چهار شرکت آمریکایی

Habitat for Humanity International ،Housing Assistance Council، Community Frameworks، Microbusiness and Housing Development Corporation بیشترین فعالیت را دارند. بودجه ۷/۱۸‌میلیون دلاری که دولت به عنوان پاداش برای این شرکت‌ها در نظر گرفته میان آنها تقسیم شده‌است. البته این تقسیم به صورت مساوی نبوده و شرکت اول و دوم به دلیل آمار بالاتری که در صنعت داشته‌اند و تعداد خانه بیشتری که با مشارکت خود مردم ساخته‌اند، بودجه بیشتری را به خود اختصاص داده اند. بیش از ۸‌میلیون دلار از این پول تنها به شرکت اول اختصاص پیدا کرده که سابقه بیشتری هم در این زمینه دارد. این پول در حقیقت صرف خرید زمین و استقرار کارگاه ساخت خانه می‌شود و بعد کسانی که می‌توانند به عنوان کارگر ساختمانی در این کارگاه کار کنند و بعد هم صاحب یکی از واحدهای آن ساختمان شوند، شناسایی می‌شوند. هزینه خرید زمین و استقرار کارگاه ساختمانی با هم از ۱۵هزار دلار تجاوز نمی‌کند. از آنجا که کارگر ساختمانی هم به صورت رایگان برای خانه خودش کار می‌کند، هزینه ساخت خانه در همان حد ۱۵‌هزار دلار باقی می‌ماند. گاهی بعضی از خانواده‌ها نمی‌توانند خودشان به صورت کارگر ساختمانی برای ساخت خانه مشغول به کار شوند و در این صورت هزینه کارگر را خودشان تقبل می‌کنند. در این شیوه خانه سازی کارهای اداری و امور ثبت هم به خود افراد و خانواده‌ها سپرده می‌شود. به هر حال شرکت‌ها تنها هزینه زمین و کارگاه ساختمانی را می‌پردازند. برای ساخت این خانه‌ها حداقل ۱۰۰‌ساعت زمان مفید لازم است. این استانداردی است که این شرکت‌ها با توجه به تجربیات قبلی خود آن را مشخص کرده‌اند. کار ساخت خانه شامل نقاشی، کف پوش، کارهای ریزه‌کاری و پوشش سقف هم می‌شود.

دولت بعد از اختصاص منابع به این شرکت‌ها با امور دیگر آنها کاری ندارد. اما در پایان سال میزان تعهد ساخت خانه آنها را با آماری که در واقعیت در بازار موجود است، مقایسه می‌کند تا در اختصاص بودجه سال آینده آنها این اختلاف احتمالی را لحاظ کند. شرکت اول که در بالا نام برده شد به نسبت اختصاص بودجه ۵/۸‌میلیون دلاری متعهد شده تا ۵۰۹‌واحد خانه بسازد. شرکت دوم متعهد به ساخت ۳۱۷واحد خانه در ازای دریافت بودجه ۵/۵‌میلیون دلاری شده است. این شرکت بیشتر در شهرهای کوچک کار می‌کند. شرکت سوم یعنی Community Frameworks که حوزه فعالیت آن ایالات واشنگتن، آیداهو، ارگان و مونتاناست در ازای دریافت ۸/۲‌میلیون دلار متعهد به ساخت ۱۶۳واحد خانه شده‌است. و بالاخره شرکت سوم با اسم اختصاری MHDC با دریافت ۲/۲‌میلیون دلار، ساخت ۱۲۶‌واحد خانه را تعهد کرده‌است. بعضی از این شرکت‌ها کار ساخت زمین و استقرار کارگاه ساختمانی را به صورت کنسرسیومی‌ و با مشارکت چند شرکت انجام می‌دهند که دولت در این کار هم مداخله‌ای ندارد. در پایان سال هر کدام از این شرکت‌ها که آمار خانه‌سازی بالاتری با مشارکت واقعی اقشار کم‌درآمد برای خود این قشر داشته‌باشند، سال آینده از دولت پاداش مالی بیشتری دریافت می‌کنند.