تعلیق مذاکرات برای ساخت‌وساز در عراق؟

عراقی‌ها سابقه ذهنی خوبی از مهندسان ایرانی ندارند

گروه مسکن- هاجر شادمانی: رییس انجمن صدور خدمات فنی و مهندسی به معمای ذهنی موجود در خصوص علت واقعی عدم موفقیت فعالیت‌های ساخت‌وساز در خارج از کشور پاسخ داد. بر این اساس، پس از گذشت نزدیک به یک سال از دو تفاهم مهم دولتی برای ساخت‌وساز در خارج از مرزهای کشور و توقف آن در مرحله مذاکرات اولیه، محمدرضا انصاری، رییس انجمن صدور خدمات فنی و مهندسی، به «دنیای‌اقتصاد» گفت: در آنچه دولت باید در مسیر ساخت‌وساز در آن سوی مرزها انجام می‌داد نوعی عدم انسجام نفوذ کرده است؛ بنابراین عملا در هر پروژه عمرانی خارج از کشور که دولت به صورت مستقیم به آن ورود پیدا کرده موفقیتی حاصل نشده است.

به گفته وی در حال حاضر اگر چه دولت هنوز توقف مذاکرات برای ورود مهندسان ایرانی به کشور عراق برای ساخت‌وساز انبوه را نپذیرفته اما تا امروز حتی یک واحد مسکونی در این کشور نیز برای ساخت به مهندسان ایرانی واگذار نشده است.

متن گفت‌وگوی «دنیای‌اقتصاد» با رییس انجمن صدور خدمات فنی و مهندسی را در ادامه بخوانید:

***

آقای انصاری، چرا هر جا که پای دولت برای صادرات خدمات فنی و مهندسی به سایر کشورها در میان است موفقیت چندانی حاصل نمی‌شود اما هر جا که انبوه سازان ایرانی به صورت انفرادی در مناقصه‌های بین‌المللی شرکت کرده و وارد بازار ساخت‌وساز سایر کشورها شده اند، مذاکرات و فعالیت‌های آنها موفقیت آمیز بوده است؟

این صحبت شما را قبول دارم ولی باید در این زمینه و در طرح این مساله دقت بیشتری به خرج داد؛ صادرات خدمات فنی و مهندسی محصول دو عامل است؛ یکی بستر سازی برای توسعه که این با کمک انجمن صدور خدمات فنی و مهندسی و دولت، به اتفاق هم صورت می‌گیرد و عموما هم شرکت‌های ما جایی می‌روند که روابط مناسب بین دو دولت وجود دارد که نتیجتا نقش دولت در این اینجا معلوم می‌شود که در

بستر سازی باید ایفای نقش کند؛ عامل دوم، توانمندی خود شرکت‌ها و انجمن است به این منظور که این شرکت‌ها بتوانند مسائل خود را در این زمینه برطرف کنند و از موانع و خاکریزهایی که سر راه آنها است عبور کنند؛ چون این گونه فعالیت‌ها بسیار فعالیت‌های سنگینی است.

اما مساله آن است که در آنچه دولت باید انجام دهد نوعی عدم انسجام دیده می‌شود که ما این را از چند سال پیش مطرح کردیم و آن این است که هر کدام از وزارتخانه‌ها برای خود به صورت جداگانه اقدام به صادرات خدمات فنی و مهندسی یا حمایت از این صادرات می‌کنند؛ نتیجه این می‌شود که حاصل تجربیات موجود در این زمینه یکجا متمرکز نمی‌شود و در واقع هماهنگی و همکاری لازم هم صورت نمی‌گیرد، در حالی‌که اساسا سازمان توسعه تجارت که خود یک ارگان دولتی و زیر مجموعه وزارت صنعت، معدن و تجارت است متولی آن است که از جانب دولت این انسجام را ایجاد کند.

این سازمان هم با انجمن صدور خدمات فنی و مهندسی کار می‌کند منتها باز بی خبر از وجود این سازمان، برخی وزارتخانه‌ها مستقل حرکت می‌کنند و طبیعتا در این زمینه موفق نمی‌شوند چون خطاها تکرار می‌شود و تجمیع دانش و تجربه یا مدیریت دانش در حوزه صادرات خدمات فنی و مهندسی صورت نمی‌گیرد. حتما باید وزارتخانه‌ها برای این کار از طریق سازمان توسعه تجارت و انجمن صدور خدمات فنی و مهندسی، هماهنگی‌های لازم را داشته باشند تا به این وسیله بتوانند حضوری موفق را تجربه کنند؛ نه اینکه دولت خودش را کنار بکشد و در این بسترسازی حضور نداشته باشد.

یعنی در بحث تفاهم وزارت راه و شهرسازی با عراق، چنین خطایی صورت گرفته است؟

می‌توانم بگویم این تفاهم‌نامه تا امروز دستاوردی نداشته است به این دلیل که وزارت راه و شهرسازی به صورت جداگانه اقدام به تفاهم برای ساخت‌وساز در این کشور کرده است.

الان این تفاهم‌نامه در چه وضعیتی قرار دارد؟ به طور کلی متوقف شده است؟

نمی‌دانم که چه اندازه می‌توان به موفقیت‌آمیز بودن این اقدام امیدوار بود. توصیه ما این است که وزارت راه و شهرسازی اقدامات خود در این زمینه را با انجمن و سازمان توسعه تجارت هماهنگ کنند. حق با شماست؛ اینکه وزارت راه و شهرسازی به صورت مستقل با دعوت از برخی شرکت‌ها به عراق برود پروسه موفقیت آمیزی را به دنبال نخواهد آورد. در حال حاضر عراق فرصت بسیار مناسبی برای فعالیت مهندسان ایرانی است ولی متاسفانه ما از آن به خوبی استفاده نمی‌کنیم. نکته قابل تاکید آن است که باید مجموعه ای از ارگان‌های ذی‌ربط که ذکر آنها گفته شد در این زمینه با هم هماهنگ باشند، چرا که شرایط در عراق به دلیل وجود تعدد رقبا بسیار دشوار است. در حال حاضر کشور کره، با سرمایه‌گذاری عظیمی، در حد ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در عراق در دست احداث دارد؛ ۱۵ میلیارد دلار سرمایه ترکیه در این کشور سرمایه‌گذاری شده است؛ یعنی نباید این کشور و بازار ساخت‌وساز آن را دست کم گرفت.

الان ایران چند واحد مسکونی در عراق در دست ساخت دارد؟

تا الان هیچ!

پس عملا ورودی به بازار عراق صورت نگرفته است.

بله ولی شانس موفقیت برای مهندسان ایرانی در این بازار وجود دارد به شرط اینکه نیروها متمرکز و هماهنگ شوند. با توجه به اینکه محدودیت‌های ناشی از تحریم برای ما در این کشور وجود ندارد. باید

حساب شده‌تر به این بازار وارد شویم، چرا که برخی وزارتخانه‌ها در دوره‌های مختلف برخی شرکت‌های ضعیف را به بازار این کشور وارد کرده‌اند و موفق نبوده اند بنابراین عراقی‌ها سابقه ذهنی خوبی در این زمینه از مهندسان ما ندارند؛ حال که این اشتیاق در عراقی‌ها برای حضور مهندسان ایرانی در عرصه ساخت‌وساز کشور ایجاد شده، هماهنگی بین ما برای ورود به این بازار از امور واجب است.