استاندارد یونولیت ساختمانی تصویب شد
فرید قدیری
عکس: حمید جانی‌پور
موارد فنی به‌کارگیری سبک‌ترین ماده ساختمانی

استاندارد ملی بلوک‌های سقفی پلی‌استایرن به شماره ۱۱۱۰۸ تصویب شد.
موسسه استاندارد به عنوان نهاد مرجع و قانونی در کنترل کیفی کالاها و خدمات، شرایط تازه‌ای برای تولید و مصرف یونولیت‌های سفیدرنگ ساختمان در نظر گرفته که اگرچه تولید این ماده سبک ساختمانی را اندکی با مشکل روبه‌رو می‌کند، اما اجرای آن ایمنی در ساختمان را افزایش می‌دهد.
طی دو سال اخیر کاربرد یونولیت در سقف ساختمان‌ها با رشد قابل توجهی همراه بوده، هزینه‌ پایین و زمان کم برای احداث طبقات، انگیزه اصلی سازندگان در جایگزین کردن این ماده در برابر آجرهای سفالی عنوان می‌شود. این در حالی است که تاکنون استاندارد مشخص برای این ماده ساختمانی وجود نداشت.
اما از سال آینده کلیه تولیدکنندگان بلوک‌های سقفی پلی‌استایرن موظف می‌شوند تحت ضوابط استاندارد این محصول سبک ساختمانی را تولید کنند. همچنین مصرف یونولیت‌های ساختمانی فاقد علامت استاندارد نیز ممنوع خواهد بود.
آنچه موسسه استاندارد برای تولید و شرایط استفاده از یونولیت‌های ساختمانی اجبار کرده، خطرات احتمالی استفاده از آنها را در ساختمان تا حد ممکن کاهش می‌دهد.
به گزارش دنیای‌اقتصاد بر اساس مصوبه موسسه استاندارد از بلوک سقفی پلی‌استایرن نباید به عنوان ماده‌ای که مقاومت ساختمان را برعهده دارد، استفاده شود. بلکه از بلوک سقفی باید به عنوان قالب ماندگار که پس از اجرا در سقف باقی می‌ماند برای قالب‌بندی در جان انواع تیرهای T شکل و همچنین قالب زیرین در بتن‌ریزی درجا استفاده ‌شود. مقاومت بلوک‌ها در محاسبات مقاومت سقف منظور نشده و تنها به عنوان قالب‌های ماندگار و مصالح پرکننده محسوب می‌شوند. با این وجود بلوک‌ها باید قادر به تحمل ضربه‌های ناشی از حمل‌و‌نقل متعارف و نیروهای ناشی از عبور و مرور در زمان بتن‌ریزی باشند. این بلوک‌ها به دو شکل، دارای شیار و بدون شیار در قسمت زیرین تولید می‌شوند. موسسه استاندارد تاکید کرده، فرآورده‌های پلی‌استایرن منبسط شده مورد استفاده در ساختمان باید از نظر رفتار واکنش در برابر آتش، از نوع کندسوز شده (خود خاموش‌شو) باشد و چنانچه 15 ثانیه در معرض آتش قرار بگیرد، میزان پیش‌روی شعله در مدت 20 ثانیه کمتر از 150 میلی‌متر باشد. روی تمام صفحات و بلوک‌های تولیدی باید نام یا علامت تجاری تولیدکننده، تاریخ تولید، نوع و ابعاد اسمی قید شده باشد. در متن استاندارد ملی بلوک‌های سقفی پلی‌استایرن، موارد فنی نحوه کار گذاشتن این بلوک‌ها در سقف طبقات قید شده است. از جمله اینکه برای حفاظت از بلوک‌ سقفی پلی استایرن و جلوگیری از برخورد مستقیم هرگونه حریق احتمالی با بلوک لازم است تا زیرسقف به وسیله پوشش مناسب محافظت شود. پوشش باید به تیرها و تیرچه‌ها متصل و مهار شود. اتصال مستقیم به بلوک پلی‌استایرن (مانند گچ کاری مستقیم بر روی بلوک بدون استفاده از اتصالات مکانیکی) به تنهایی قابل قبول نیست.
همچنین اتصال مستقیم اندود به بلوک با هر شکل هندسی (اعم از معمولی یا دارای انواع شیار) به تنهایی و بدون استفاده از اتصالات مکانیکی به هیچ وجه مجاز نبوده و ضرورتا باید از اتصالات مکانیکی مهار شده به تیرها و تیرچه‌ها (نظیر سامانه راپیتس) استفاده شود، بنابراین تولیدکنندگان موظف هستند از ارائه هر گونه اطلاعات شفاهی یا کتبی به مصرف‌کنندگان که مغایر با این موضوع باشد، خودداری کنند.
از آن جایی که دیواره‌های بین واحدهای مستقل (مانند دیوار بین آپارتمان‌های مسکونی یا واحدهای تجاری، اداری مستقل و...) در هر ساختمان باید دارای مقاومت در برابر آتش باشند. این دیوارها باید از لایه بلوک‌های پلی‌استایرن عبور کرده و تا سقف سازه‌ای (یعنی زیر تیرچه یا بتن) امتداد داشته باشند، یا به طور مناسب از مصالح حریق بند استفاده شود، به گونه‌ای که بلوک‌های پلی‌استایرن در این قسمت بین دو فضای مجاور پیوستگی نداشته باشند و از گسترش هرگونه حریق احتمالی بین دو فضایی که به وسیله دیوار مقاوم در برابر آتش از یکدیگر جدا شده‌اند، جلوگیری شود.
براساس این گزارش بلوک‌های پلی استایرن منبسط شده در محل کارگاه ساختمانی باید به دور از هرگونه مواد قابل اشتعال (نظیر رنگ‌ها، حلال‌ها یا زباله‌های قابل اشتعال) نگهداری شوند. محل نگه‌داری باید به گونه‌ای باشد که از احتمال ریزش یا تماس براده‌های داغ یا جرقه‌های ناشی از جوشکاری یا هرکاری یا هرگونه شی داغ دیگر با بلوک‌ها در کارگاه‌ ساختمانی پیشگیری شود. محل انبار اصلی بلوک‌ها حتی الامکان باید به دور از محل عملیات ساختمانی باشد تا از سرایت هر گونه شعله یا حریق احتمالی به محل انبار اصلی جلوگیری شود.
توصیه می‌شود که از انبار کردن بلوک‌ها به حجم بیش از 60متر مکعب خودداری شود. در صورت نیاز به انبار کردن مقادیر بیش از60متر مکعب بلوک‌ها به قسمت‌های با حجم حداکثر 60 متر مکعب تقسیم شده و بین هر دو قسمت حداقل 20 متر فاصله وجود داشته باشد.
همچنین کلیه کارگران و کارکنان باید نسبت به عدم استفاده از هرگونه شعله و نیز عدم استعمال سیگار در مجاورت محل نگهداری بلوک‌ها توجیه شوند و استفاده از تابلوی استعمال دخانیات ممنوع در مجاورت محل نگهداری بلوک‌ها الزامی است، تعدادی کپسول آتش‌نشانی نیز در نزدیکی محل نگهداری بلوک‌ها باید پیش‌بینی شود.