دستورالعمل استفاده از یونولیت‌های ساختمانی

موسسه استاندارد هنوز «استاندارد یونولیت‌های ساختمانی» را ابلاغ نکرده است

گروه مسکن- لیلا درخشان: تا چند روز دیگر استاندارد تولید یونولیت‌های ساختمانی رسما اعلام و منتشر می‌شود و آن وقت است که سازندگان ساختمان با خیال راحت اقدام به خرید بلوک‌های سقفی پلی‌استایرنی که نشان استاندارد دارد، می‌کنند، اما ماجرای یونولیت‌های ساختمانی فقط به رعایت استاندارد در مرحله تولید آنها ختم نمی‌شود. بلکه نحوه به‌کارگیری آنها در سازه ساختمان بسیار مهم است. براساس دستورالعمل وزارت مسکن در استفاده از پلی‌استایرن‌های ضد حریق رعایت چهار نکته کلیدی ضروری است. اول اینکه تشخیص ضد حریق بودن این بلوک‌ها از عهده افراد عادی خارج است و این مساله باید توسط آزمایشگاه‌های متخصص صورت گیرد. دوم اینکه هنگام دیوار کشی باید پلی‌استایرن تراشیده شود و دیوار به صورت بنایی کامل اجرا گردد چون در غیر این صورت با وقوع آتش‌سوزی، حریق از واحدی به واحد دیگر به راحتی منتقل می‌شود. سوم اینکه به هیچ عنوان گچ، خاک و اینگونه مواد نباید به بلوک‌های سقفی پلی‌استایرن، بچسبد چون هنگام آتش سوزی پلی‌استایرن جمع می‌شود و در نتیجه گچ و مواد ساختمانی رها شده و باعث آسیب‌رساندن به ساکنان ساختمان می‌شود. چهارم اینکه هنگام استفاده از پلی‌استایرن استفاده از سقف کاذب ضروری است؛ چرا که سقف کاذب از سرایت آتش جلوگیری می‌کند.

اغلب غیراستاندارد‌ هستند

کارشناس ارشد شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی کشور درباره این بلوک‌ها به دنیای اقتصاد گفت: در حال حاضر بیش از ۶۰درصد بلوک‌های سقفی پلی‌استایرن که در بازار وجود دارد از نوع غیراستاندارد است و این بلوک‌ها با کوچکترین حریق گازهای سمی از خود متصاعد می‌کند که جان ساکنان را قبل از آتش‌سوزی خواهد گرفت.

لطفی‌زاده اظهار داشت: موسسه استاندارد طبق آیین‌نامه هیات دولت مکلف بوده تا پایان سال ۸۶ برخی از محصولات ساختمانی و فن‌آوری‌های نوین ساختمانی را مشمول استاندارد اجباری کند اما تا این لحظه این اتفاق رخ نداده است. این در حالی است که هر اندازه مهندسان ناظر در کارشان دقت کنند اما تا مادامی که مصالح استاندارد نباشند، ساختمان‌ها نیز دارای استحکام

کافی نخواهند بود.

عایق حرارتی داشته باشد

در همین حال ایرج رهبر، رییس انجمن انبوه‌سازان تهران نیز در گفت‌و‌گو با دنیای‌اقتصاد گفت: اساسا بلوک‌های سقفی پلی‌استایرن در صورتی که تاییدیه مرکز تحقیقات ساختمان را داشته باشند خاصیت ضدحریق دارند و استفاده از آن‌ها مجاز است، اما در صورتی که این تاییدیه را نداشته باشند این خاصیت را نداشته و استفاده از آن‌ها مجاز نیست. وی خاطرنشان کرد: در همین حال در هنگام استفاده از بلوک‌های سقفی پلی‌استایرین از آنجا که قدرت جذب ملات بر روی آن‌ها بسیار ضعیف است، استفاده از توری‌های فلزی روی آن‌ها ضروری است. اما در برخی ساختمان‌ها این بلوک‌ها به تنهایی در طبقات کار گذاشته می‌شود و همین امر باعث می‌شود ساختمان زیر پای ساکنان در هنگام راه رفتن حالت لرزش پیدا کند. رهبر خاطرنشان کرد: برای اینکه خاصیت ضدحریق بودن این نوع تیرچه‌ها جنبه عملیاتی پیدا کند ضروری است که یک نوع عایق روی آن‌ها نصب شود تا در صورتی که حریق اتفاق بیفتد آتش با تاخیر به تیرچه بلوک برسد اما در حال حاضر استفاده از این نوع عایق‌ها هم به ندرت است.

آزمایش فندک معیار نیست

از سوی دیگر بهرام غفاری، رییس سازمان نظام مهندسی تهران در گفت‌و‌گو با دنیای‌اقتصاد گفت: اساسا بلوک سقفی پلی‌استایرین‌هایی که نسوز است یک نوع خاصی است که منطبق بر مبحث سوم مقررات ملی ساختمان است و البته قیمت این نوع محصول استاندارد در حدود ۵ برابر بیشتر از پلی‌استایرن‌های بدون عایق است. وی افزود: اما در حال حاضر در فرآیند ساخت و ساز معمولا از پلی‌استایرین‌های غیرمجاز استفاده می‌شود که در زمان آتش‌سوزی گازهای سمی کشنده از خود متصاعد می‌کنند. غفاری تاکید کرد: البته در حال حاضر بیشتر تولید‌کنندگان و فروشندگان پلی‌استایرین‌ها مدعی هستند که محصول آنان نسوز است و استاندارد است و برای اغوای مشتریان با روشن کردن فندک بر روی محصول خود درصدد هستند ادعای خود را به فروشنده ثابت کنند. این در حالی است که این آزمایش باید در آزمایشگاه‌های خاص صورت گیرد چرا که اگر این محصول استاندارد باشد باید در دمای ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد که درجه حریق در زمان آتش‌سوزی ساختمان است، مقاومت کند.

یونولیت از نگاه آتش نشانی

از سوی دیگر معاون حفاظت و پیشگیری سازمان آتش‌نشانی تهران در گفت‌و‌گو با دنیای اقتصاد در این رابطه گفت: پلی استایرین یا یونولیت که امروزه در ساختمان‌ها با هدف سبک‌سازی و سهولت در اجرای سقف‌های بتنی به کار می‌رود اگر از نظر حفاظت در برابر آتش‌سوزی ایمنی آن به درستی مورد توجه قرار نگیرد خطرات ناشی از آن می‌تواند تاثیرات نامطلوبی روی افراد بگذارد. داوود براتی افزود: به طور کلی مصالح ساختمانی باید در مقابل آتش‌سوزی و فاکتورهایی از جمله بارهای استاتیکی و دینامیکی مورد آزمایش قرار گرفته و با توجه به نتایج آن به‌کارگیری مصالح در ساختمان باید به گونه‌ای صورت پذیرد که صرفا مصالح استاندارد یا ایمن در ساختمان‌ها

مورد استفاده قرار گیرد. براتی خاطر نشان کرد: متاسفانه در کشور ما از نظر نرم‌افزاری و سخت‌افزاری در رابطه با کیفیت مصالح و آزمایشات لازم در راستای اطمینان از کیفیت مطلوب و شرایط ایمن مصالح ساختمانی ضعف‌‌های بسیاری وجود دارد. وی گفت: در رابطه با پلی‌استایرن سازمان آتش‌نشانی تهران در سال‌های اخیر و به ویژه سال‌های ۸۵ و ۸۶ پی‌گیری جدی در راستای مرتفع کردن این کاستی‌ها انجام داده و نتایج بررسی‌ها و نگرانی‌های خود را به نهادهای مرتبط از جمله وزارت مسکن و شهرسازی و سازمان نظام مهندسی منعکس کرده است.

وی گفت: براساس گزارش‌های ارسالی به این سازمان و شواهد موجود به نظر می‌رسد هنوز هم تولیدکنندگان غیرمجاز، یونولیت را به صورت غیراصولی تولید کرده یا حتی به صورت تقلبی آرم تاییدیه را به روی محصول خود منقوش می‌کنند. براتی اظهار داشت: در هر حال با توجه به اهمیت موضوع این سازمان اعتقاد دارد که باید در مورد این گونه مصالح با توجه جدی و پیش‌بینی امکانات و تجهیزات لازمه و به ویژه با بازنگری استانداردها و توجه ویژه به آموزش‌ها و فرهنگ‌سازی مسوولان ذی‌ربط جهت اصلاح این روند اقدام کنند. براتی تصریح کرد: در سال‌های گذشته در دو الی ۳ حادثه آتش‌سوزی که در کارگاه‌های ساختمانی رخ داد این محصول خطرناک رفتار خود را در برابر حرارت ناشی از آتش‌سوزی به طور عملی نشان داد و اگر هم این روش در ساختمان‌سازی موجب کاهش بارهای استاتیکی و سبک شدن ساختمان‌ها شود اما در نقطه مقابل آتش‌سوزی برای ساختمان‌ها را به دنبال خواهد داشت.