گفت‌و‌گو با معاون وزیر مسکن درباره تعیین‌تکلیف مسکن در کلانشهرها
در شهرهای جدید چه می‌گذرد؟
شهرهای بزرگ زمین برای ساخت ندارند
شهر جدید لتیان برای تهران فعال می‌شود
شهرهای بزرگ زمین برای ساخت ندارند گروه مسکن- میترا یافتیان: احداث شهرهای جدید که با هدف کنترل گسترش بی‌رویه کلانشهرها و نیز محلی برای اسکان سرریز جمعیت شهرهای بزرگ از نیمه دوم دهه ۶۰ در کشور رواج پیدا کرد، در دولت نهم نیز مطابق با اهداف و سیاست‌های دولت‌های قبلی در حال پیگیری است. همچنین از سال گذشته پیش‌بینی برای افزایش جمعیت‌پذیری شهرهای جدید در راستای اجرای طرح واگذاری زمین با اجاره ۹۹ ساله برای متقاضیان کلانشهرها صورت گرفته است.
اما اینکه تا چه حد ایجاد شهرهای جدید در اطراف شهرهای بزرگ توانسته در پاسخگویی به نیاز روزافزون ساکنان کلانشهرها برای تامین مسکن مناسب، موثر واقع شود همواره محل سوال بوده و همواره از سوی برخی کارشناسان اینگونه عنوان می‌شود که دولت‌های فعلی و قبلی به دلیل عدم‌ارائه امکانات مناسب رفاهی و معیشتی در این مناطق، نتوانسته‌اند آنطور که باید و شاید در جذب سرریز جمعیتی کلانشهرها و نیز جلب مهاجران احتمالی به شهرهای جدید موفق عمل کنند. در همین رابطه گروه مسکن دنیای اقتصاد گفت‌وگویی با مهندس مهدی ذاکرالحسینی، مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید انجام داده که مشروح آن در ادامه می‌آید:
در شرایط کنونی که استفاده از ظرفیت‌های موجود در بافت‌های فرسوده شهری به عنوان یکی از ابزارهای تامین مسکن در کلانشهرها باید مورد توجه قرار گیرد، ضرورت ایجاد یا توسعه شهرهای جدید در کشور چیست؟
برای توسعه منفصل شهرهای بزرگ و کلانشهرها امکان خوب با عنوان شهر جدید قابل‌استفاده است. در واقع این امکان به ما برای برنامه‌ریزی نحوه استقرار جمعیت اضافی و سرریز کلانشهرها کمک می‌کند، ضمن اینکه دولت در اطراف شهرهای بزرگ زمین‌های مناسبی دارد که برای ایجاد شهرهای جدید مناسب است و باید از این ظرفیتها استفاده کرد.
اما دولت در داخل شهرهای بزرگ در حد پاسخگویی به نیاز متقاضیان فاقد مسکن زمین ملکی ندارد.
از سوی دیگر می‌دانید در شهرهای بزرگ با مشکلاتی نظیر ترافیک، آلودگی هوا، بالا رفتن قیمت زمین و مسکن و ... مواجه هستیم از این رو با احداث شهرهای جدید در اطراف کلانشهرها می‌توان امکان سرریز جمعیت شهرهای بزرگ را به صورت برنامه‌ریزی شده محقق و از گسترش بی‌رویه شهرها جلوگیری کرد.
در کشور ما اندازه بهینه برای یک کلانشهر در حد بیش از یک‌میلیون نفر جمیعت است در حالی که در سایر کشورها این اندازه بهینه متفاوت است. بدین لحاظ در کشور ما براساس مصوبه شورای‌عالی معماری- شهرسازی تاکید شده تا بیش از یک میلیون نفر جمعیت در شهرهای بزرگ را در شهرهای جدید ساکن کنیم.
باور ما این است که وجود شهرهای جدید می‌تواند کمک بزرگی به ویژه برای تعادل بخشی به قیمت زمین و مسکن باشد و تلاش می‌کنیم توسعه کمی‌وکیفی شهرهای جدید را به گونه‌ای دنبال کنیم که این شهرها هم نقش پشتیبان برای اسکان سرریز جمعیتی شهرهای بزرگ را داشته باشند و هم رضایتمندی مطلوبی را برای ساکنان این مناطق باعث شوند.
در حال حاضر چه تعداد شهر جدید در کشور وجود دارد و چه میزان از جمعیت کلانشهرها را در خود جای داده است؟
در حال حاضر ۱۸ شهر جدید فعال در کشور وجود دارد. ۴ شهر جدید دیگر نظیر امیرکبیر، ایوانکه و ... نیز در حال راه‌اندازی هستند، بنابراین در مجموع ۲۲ شهر جدید در کشور داریم که ۱۴ مورد آن در اطراف ۸کلانشهر کشور ایجاد شده و حدود ۳۷درصد جمعیت این شهرها را در خود جای داده‌اند.
با توجه به مطرح شدن طرح مسکن ۹۹ ساله، آیا برنامه‌ای برای افزایش تعداد شهرهای جدید در کشور دارید؟
با اجرایی شدن طرح مسکن ۹۹ ساله در کشور، مطابق با بند «د» تبصره ۶ قانون بودجه سال ۸۶، باید واگذاری زمین‌های دولتی برای احداث مسکن‌های مهر در شهرهای بالای یک‌میلیون نفر جمعیت، در شهرهای جدید صورت گیرد از این رو، یکی از اهداف مهمی که تحقق آن مدنظر ما است، افزایش حجم واحدهایی است که می‌توانیم در شهرهای جدید داشته باشیم. به همین جهت، طبق برنامه‌ریزی قبلی، اسکان ۳میلیون و ۸۸۳هزار نفر پیش‌بینی شده بود، اما طبق مصوبه شورای‌عالی معماری و شهرسازی در اسفند ماه سال ۸۶، مقرر شد ظرفیت شهرهای جدید با روش‌های مختلفی نظیر افزایش تعداد شهرهای جدید یا افزایش ظرفیت این شهرها، به ۲ برابر میزان قبلی افزایش پیدا کند.
همچنان که بر اساس این مصوبه ظرفیت جمعیت‌پذیری شهر جدید پرند از ۱۵۰هزار نفر به ۷۰۰هزار نفر در شورای‌عالی معماری و شهرسازی مصوب شد.
بر اساس قانون برنامه چهارم توسعه تا پایان سال ۸۶ باید در شهرهای جدید حدود ۵۶۵هزار نفر مستقر می‌شدند، آیا این هدف‌گذاری محقق شده یا خیر؟
تا پایان سال ۸۶ جمعیت استقرار یافته در شهرهای جدید ۳۳۱هزار نفر بودند که البته مطابق با برنامه چهارم این آمار باید بیشتر می‌بود اما به طور کلی در این رابطه حدود ۶۵درصد اهداف برنامه چهارم محقق شده است.
اما با توجه به اجرای طرح مسکن مهر در کشور باید جمعیت زیادی در این شهرها اسکان داده شوند، برآورد شما در این زمینه چیست؟
طبق تعهدی که برای احداث مسکن مهر در شهرهای جدید برای شرکت عمران شهرهای جدید در نظر گرفته شده، باید ۳۵۰هزار واحد مسکونی به صورت مسکن ۹۹ ساله در این مناطق احداث شود از این رو با در نظر گرفتن عدد ۵/۳ به عنوان متوسط میزان تراکم نفر در خانوار، پیش‌بینی می‌شود طی ۳سال آینده بیش از یک‌میلیون نفر در شهرهای جدید مستقر شوند.
البته ما بنا داریم ظرفیت احداث واحد مسکونی مهر در شهرهای جدید را به ۶۰۰هزار واحد افزایش دهیم که طبق روش محاسبه قبلی در سال‌های آتی حدود ۲میلیون نفر در شهرهای جدید ساکن می‌شوند.
همان‌طور که می‌دانید یکی از مهم‌ترین مشکلات اسکان در شهرهای جدید عدم‌توسعه بهنگام سیستم حمل‌ونقل عمومی، هنگام ایجاد این مناطق مسکونی در اطراف کلانشهرها است، بنابراین با توجه به وعده‌هایی که دولت برای راه‌اندازی مترو شهرهای جدید به عنوان اصلی‌ترین وسیله حمل‌ونقل عمومی
داده است، این وعده‌ها چه زمان محقق می‌شود؟
بحث ارائه خدمات در شهرهای جدید در اولویت برنامه‌های وزارت مسکن و شرکت عمران شهرهای جدید قرار دارد، امیدواریم با سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی و با بالا بردن منابع مورد نیاز برای ارائه این خدمات در شهرها، بتوانیم رضایتمندی مردم را در شهرهای جدید افزایش دهیم.
لذا از برنامه‌های مهم ما به منظور توسعه حمل‌ونقل ریلی برای ارتباط شهر جدید با کلانشهرها این است که این سیستم در یک پروسه زمانی ۳ تا ۵ ساله در تمامی شهرهای جدید که تراز مند یا فرازمند هستند، برقرار شود.
البته برای برخی از این شهرها نظیر پرند و هشتگرد تاکید شده که بحث حمل‌ونقل ریلی ظرف مدت ۳ سال تحقق پیدا کند.
با این توضیح مترو پرند و هشتگرد کی به بهره‌برداری می‌رسد؟
بخشی از مطالعات برای مترو پرند پایان یافته و انشاءالله از امسال عملیات اجرایی آن آغاز می‌شود. برای هشتگرد نیز عملیات احداث خط مترو شروع شده است، بنابراین تا نیمه دوم سال ۹۰ مترو هشتگرد و پرند به بهره‌برداری می‌رسد.
با وجودی‌که گفته شده طی ۳ الی ۵ سال آینده مترو در ۸ شهر جدید کشور که مصوبه شورای‌عالی ترافیک را دارند، راه‌اندازی می‌شود، اما گویا استقبال خوبی از سوی مردم برای اسکان در این شهرهای جدید نشده، نظر شما چیست؟
در بحث طرح‌های ۹۹ ساله تاکنون ۳۴۱هزار نفر در قالب ۱۸۶۶ تعاونی و ۱۰ اتحادیه به شهرهای جدید معرفی شده‌اند و تاکنون نیز بیش از ۵هزار هکتار زمین در این طرح‌ها در اختیار تعاونی‌های مسکن مهر گذاشته شده و از این میزان عملیات آماده‌سازی برای ۲هزار و ۷۰۰هکتار زمین در حال انجام است.
تاکنون نیز ۱۰هزار واحد در قالب طرح اجاره ۵ ساله و ۲۹هزار واحد به عنوان مسکن مهر پروانه ساخت گرفته‌اند و به زودی عملیات ساخت این واحدها در شهرهای جدید آغاز می‌شود.
استقبال برای اسکان در شهرهای جدید پرند و هشتگرد چگونه بوده است؟
تاکنون ۵۰هزار نفر متقاضی واجد شرایط طرح مسکن ۹۹ ساله برای هشتگرد و حدود ۱۰۰هزار نفر برای پرند به ما معرفی شده‌اند. در حال حاضر در هشتگرد برای ساخت بیش از ۲۰هزار واحد و در پرند برای ۲۰هزار متقاضی زمین در اختیار گذاشته شده که امیدواریم تا پایان سال همه این ظرفیتها را برای ارائه زمین‌ها پاسخگویی کنیم.
آیا فقط تهرانی‌ها می‌توانند متقاضی دریافت زمین با اجاره ۹۹ ساله در دو شهر جدید پرند و هشتگرد باشند؟
خیر، در حالی که برای سرریز جمعیت شهر تهران دو شهر جدید پرند و هشتگرد در نظر گرفته شده، بهره‌گیری از این ظرفیتها برای ساکنان شهرهای اطراف این شهرهای جدید که زمین برای مسکن ۹۹ ساله ندارند نیز امکان‌پذیر است.
سرعت ساخت و ساز در شهرهای جدید چگونه است، آیا آن طور که انتظار داشتید این روند درحال انجام است یا با یکسری موانع و مشکلات روبه‌رو است؟
از زمان شروع فعالیت برای ایجاد شهرهای جدید یعنی حدودا از سال ۶۷ تا پایان سال ۸۶، ۲۶۰هزار واحد مسکونی را شروع کردیم که تاکنون ۱۲۰هزار واحد تکمیل شده و ۱۴۰هزار واحد هم در حال ساخت است.
بنابراین طی ۱۸ سال حدود ۲۶۰هزار واحد مسکونی در شهرهای جدید ساخته شده در حالی که در طرح ۹۹ ساله قرار است ۳۵۰هزار واحد ساخته شود. ضمن این که تا قبل از اجرای طرح مسکن مهر در کشور، سالانه ۲۰ الی ۲۵هزار واحد مسکونی در شهرهای جدید ساخته می‌شد، اما با اجرای این طرح میزان ساخت‌وساز در شهرهای جدید رشد قابل‌توجهی خواهد داشت.
در بخش احداث واحدهای غیرمسکونی در شهرهای جدید نیز تا پایان سال ۸۶ حدود ۷۵۰۰ واحد به صورت آموزشی، فرهنگی، تجاری، اداری، بهداشتی و خدماتی تکمیل شده و ۴۷۰۰ واحد هم در حال ساخت است.
آیا برای تهران هم شهر جدید دیگری خواهیم داشت؟
در حال حاضر شهر جدید پرند، هشتگرد، پردیس و اندیشه را داریم همچنین بنا داریم به نوعی شهر جدید لتیان را که هم‌اکنون نیز وجود دارد، فعال کنیم؛ اما به طور کلی ظرفیت تعریف شهر جدید در تهران وجود دارد و نیاز است تعداد شهرهای جدید در تهران افزایش یابد.
ارسال نظر