گروه مسکن- میترا یافتیان: در حالی که واگذاری زمین‌های دولتی در قالب طرح مسکن مهر در حاشیه شهرها به‌ویژه تهران از سال گذشته آغاز شد و امسال نیز در قالب طرحی جدید با نام باغ شهرها قرار است گسترده‌تر شده و زمین‌های مرغوب دولتی در اطراف تهران و سایر کلان‌شهرها واگذار ‌شود، این سوال مطرح است که تکلیف تامین زمین برای فضاهای تفرجگاهی و نیاز آیندگان به مسکن چه می‌شود؟ این در حالی است که بنا به گفته وزیر مسکن واگذاری این زمین‌ها به صورت اجاره ۹۹ ساله در حاشیه کلان‌شهرها نیز تاثیر چندانی بر کاهش قیمت زمین و مسکن نداشته است. اگرچه اجرای طرح‌هایی از این قبیل در کشور ما همواره موافقان و مخالفان زیادی داشته، اما آنچه مسلم است این‌که تاکنون این‌ طرح‌ها آن‌گونه که باید و شاید نتوانسته اهداف از پیش تعیین شده برای اجرای آنها را در سطح جامعه متبلور سازد و صرفا در ذهن منتقدان این طرح‌ها تجربیات تلخ واگذاری زمین‌های دولتی در اوایل انقلاب را یادآوری می‌کند.

از سوی دیگر کم‌توجهی بخش‌های دولتی به بحث نوسازی بافت‌های فرسوده موجب شده که روند احیا و نوسازی این مناطق پرخطر در برابر وقوع زلزله‌های احتمالی، به کندی پیش‌رفته و از پیشرفت فیزیکی قابل‌قبولی برخوردار نباشد. زیرا حمایت‌های مالی دولتی در این مناطق آن‌گونه‌ای نیست که خود مالکان، توانایی ساخت و ساز داشته باشند و صرفا می‌بایست از طریق تجمیع پلاک‌ها و انعقاد قرارداد با سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای نوسازی املاک فرسوده خود اقدام کنند.

اجرای طرح باغ شهرها نیز که قرار است از طریق مزایده عمومی به انجام برسد با این تصور که بخشی از نقدینگی موجود در بازار مسکن که متعلق به سرمایه‌داران و اقشار غنی جامعه است، به سمت خرید اراضی مرغوب تهران و سایر کلان‌شهرها، اگرچه اقدام مناسبی به نظر می‌رسد، اما مگر تا چند سال دولت می‌تواند با این راهکار در پی تعادل بخشی در بازار مسکن باشد. ضمن این‌که در حال حاضر اغلب اراضی مرغوب در اطراف کلان‌شهرهایی نظیر تهران متعلق به همان متقاضیان سرمایه‌داری است که دولت به دنبال جذب آنها در بخش باغ‌شهرهاست.

بنابراین اگر قرار بوده این گروه از افراد زمین‌‌هایی در اطراف کلان‌شهرها داشته باشند، از قبل برای خریداری این زمین‌ها اقدام کرده‌اند و در حال حاضر جذابیت فعالیت سوداگرانه در بازار مسکن آن هم در تهران آن‌قدر بالاست که ترجیح می‌دهند در این بخش فعال باشند تا در خرید اراضی طرح باغ‌شهرها.

ذکر این نکته نیز جالب توجه است که حداقل طی ۲ سال گذشته میزان افزایش قیمت زمین‌های اطراف تهران به اندازه قیمت مسکن رشد نداشته تا توجه سرمایه‌گذاران به سمت خرید این زمین‌ها جلب شود.

از این رو نمی‌توان خیلی به نتایج مثبت این طرح در کلان‌شهرها بویژه تهران امیدوار بود، ضمن این‌که انتظار می‌رود دولت پیش از اجرای طرح‌هایی این‌چنینی، طرح‌ها را با حضور کارشناسان و متخصصان مربوطه در بوته نقد قرار داده و پس از بررسی جوانب و اجماع نظر کارشناسان، طرح‌های کارآمدی را برای حل معضل مسکن به کار بندد.

در پایان باید گفت، اگر اجرای طرح‌های فعلی در حوزه مسکن طی سال‌های آتی از نتیجه مطلوب برخوردار نباشد، آیا مسوولان فعلی برای نسل آینده که زمین‌های متعلق به آنان در این دوره واگذار شده، پاسخ قانع‌کننده‌ای خواهند داشت؟