حفره تهران مسکونی می‌شود؟

نمای پادگان قلعه‌مرغی در جنوب تهران- منبع: maps.google.com

بخش خالی زمین محل سابق پادگان قلعه‌مرغی ظرفیت ساخت ۸۰۰۰ واحدمسکونی را دارد

گروه مسکن- فرید قدیری: ۸۰ هکتار زمین خالی در محل سابق پادگان قلعه‌مرغی که اکنون در مجاورت آن پارک‌ولایت احداث شده، کارشناسان مسکن را واداشته یک پیشنهاد به شهرداری‌تهران بابت استفاده از این محل برای شتاب‌دادن به نوسازی بافت‌فرسوده تهران ارائه کنند. طرح «کلید‌به‌کلید» که تاکنون در ژاپن، ویتنام، کره جنوبی، آلمان و انگلستان برای احیای بافت‌های فرسوده مورد استفاده قرار گرفته و موفقیت‌آمیز بوده، عنوان طرح پیشنهادی است که اگر توسط شهرداری در زمین قلعه‌مرغی به اجرا در بیاید حدود ۸ هزار واحدمسکونی نوساز در جنوب تهران احداث خواهد شد.

به گزارش دنیای‌اقتصاد، کل مساحت زمین پادگان قلعه‌مرغی ۳۰۰ هکتار است که ۲۰۰ هکتار آن به بوستان ولایت اختصاص یافته و اکنون حدود ۸۰ هکتار آن خالی است.

استفاده از این زمین برای نوسازی بافت‌فرسوده در قالب طرح کلید‌به‌کلید در شرایطی مطرح می‌شود که قانون برنامه‌ پنجم بر خروج پادگان‌ها از شهر تهران تاکید کرده و با خروج تدریجی پادگان‌های نظامی‌موجود در پایتخت، زمین‌های بیشتری در اختیار دولت و شهرداری قرار می‌گیرد و از این طریق امکان انتقال ساکنان بافت‌فرسوده به واحدهای نوسازی که روی این زمین‌ها احداث می‌شود، فراهم می‌شود.

در طرح کلید‌به‌کلید، ابتدا شهرداری در زمین خالی در اختیار، اقدام به ساخت تعداد قابل توجهی واحد مسکونی می‌کند و سپس با اعلام به مالکان بافت‌فرسوده این افراد می‌توانند به صورت مستاجر یا مالک در واحدهای ساخته‌شده اسکان پیدا کنند. از این طریق، امکان جلب رضایت مالکان بافت‌فرسوده به نوسازی، به دلیل وجود واحد آماده تحویل به آنها، فراهم می‌شود.

براساس این گزارش در شهر تهران طی این سال‌‌ها فقط دو روش برای نوسازی بافت‌فرسوده مورد استفاده قرار گرفته که دولت و شهرداری در هر دو روش ناکام بوده‌اند.

در روش اول که «تملک‌‌اجباری» نام دارد و بزرگ‌ترین نمونه آن در حواشی اتوبان نواب به اجرا درآمده، به دلیل نیاز به تامین مالی بسیار زیاد و عدم همکاری ساکنان متوقف شد و ادامه پیدا نکرد.

روش دوم که بعد از ناکامی‌در تملک‌‌اجباری در دستور کار دولت و شهرداری قرار گرفت، نوسازی داوطلبانه است که در این روش وام‌های ارزان‌قیمت و تراکم‌ تشویقی برای نوسازی به مالکان پرداخت می‌شود، اما چون‌که این وام‌ها کمتر از نیمی‌از هزینه ساخت را پوشش می‌دهد و سرانه‌ خدمات محله اصلاح نمی‌شود، آنچنان مورد استقبال مالکان قرار نگرفته است.

در حال حاضر با توجه به اینکه در شهر تهران نیاز به مسکن به شدت احساس می‌شود و توسعه درونی شهر از طریق احیای بافت‌فرسوده کم‌هزینه‌ترین و سریع‌ترین روش برای افزایش عرضه محسوب می‌شود، شهرداری‌ می‌تواند به جای تملک زمین یا استفاده از ابزارهای تشویقی، از طریق زمین‌هایی که در اختیار دارد، بدون صرف هزینه‌های هنگفت، اقدام به ساخت تعداد انبوهی واحد مسکونی برای پشتیبانی از بافت‌های فرسوده کند و این واحدها را با واحدهای فرسوده به صورت کلید به کلید تهاتر کند و سپس واحدهای فرسوده تملک شده را تخریب و مجددا اقدام به ساخت واحدهای جدید از زمین آنها نماید و به این ترتیب طرح کلید به کلید را مجددا ادامه دهد.

طرح کلید‌به‌کلید پیش از این به صورت خیلی محدود در مناطقی از تهران توسط شهرداری اجرا شده و حالا چنانچه زمین باقی‌مانده از پادگان قلعه‌مرغی در فرآیند احیای بافت مورد استفاده قرار بگیرد باعث آزاد شدن زمین‌های بافت‌های فرسوده اطراف پادگان قلعه‌مرغی می‌شود که مجددا می‌توان از این زمین‌ها به صورت محلی اقدام به ساخت واحدهای مسکونی جدید کرد و مجددا با واحدهای فرسوده به صورت کلید‌به‌کلید جابه‌جا کرد.

ساخت مسکن در قلعه مرغی به طرح تفصیلی بستگی دارد

گروه مسکن- لیلا درخشان: پیشنهاد اولیه کارشناسان مسکن به منظور اختصاص بخشی از زمین قلعه‌مرغی برای احداث واحدهای مسکونی نظرات مخالف و موافق برخی از کارشناسان حوزه شهری و نیز مسوولان شهرداری را به دنبال داشته است. محمدهادی ایازی، معاون و سخنگوی شهردار تهران در این باره به «دنیای اقتصاد» گفت: تخصیص ۸۰ هکتار از اراضی پادگان قلعه‌مرغی برای ساخت‌وسازهای مسکونی باید در طرح تفصیلی شهر تهران دیده شود. وی اظهار کرد: چنانچه مشاور عالی طرح تفصیلی برآن شود که بخشی از کاربری پادگان قلعه‌مرغی را برای ساخت‌وسازهای مسکونی تعریف کند در این صورت این امکان فراهم است که بخشی از زمین قلعه‌مرغی به ساخت‌وسازهای مسکونی تخصیص داده شود. همچنین ناصر کرمی، کارشناس شهری ساخت‌وساز مسکونی در قلعه مرغی را خلاف طرح جامع تهران توصیف و تصریح کرد: براساس طرح جامع مقرر شده که در محل سابق پادگان قلعه مرغی، مرکز تجارت جهانی تهران و نیز فضای سبز احداث شود تا از این رهگذر برای ساکنان منطقه جنوب تهران ایجاد ثروت صورت گیرد.