شناخت دقیق گسل‌های تهران با کمبود بودجه مواجه است

گروه مسکن- شناخت دقیق گسل‌های تهران، برای تعیین ساخت و ساز در مناطق مختلف نیاز به تامین منابع مالی دارد. دکتر حید‌ری‌نژاد، رییس مرکز تحقیقات و پژوهش ساختمان، روز گذشته در گفت‌وگو با خبرنگار ما ضمن بیان مطلب فوق گفت: گسل برخلاف تصور یک خط شفاف و شارپ نیست، از‌این‌رو تشخیص باند و پهنای گسل کار بسیار سختی است.

وی افزود: برای شناخت گسل‌های تهران و رفتار آنها چهار سال است که به دنبال حمایت و تامین بودجه از سوی دولت هستیم چراکه تحقیقات روی مناطق موردنظر باید از دقت مناسبی برخوردار باشد.

دکتر حیدری‌نژاد با اشاره به این امر که وجود دقت در شناخت گسل‌های تهران لازم است و نباید مطالعات و ارائه نتیجه آن در حد حدس باشد، تصریح کرد: اگر بدانیم که پهنای یک گسل به طور دقیق چقدر است، آن گاه برآورد هزینه برای شهروندانی که روی این مرز‌ها قرار دارند، منطقی‌تر خواهد شد.

وی در پاسخ به این پرسش که وقوع زلزله احتمالی در تهران تا چه میزان صحت دارد، خاطرنشان کرد: این احتمالات براساس اطلاعات آماری از زلزله‌هایی که طی دو سه هزار سال گذشته به وقوع پیوسته‌اند، مبتنی است و قابل استناد نیست. وی افزود: طبیعت گسل را از طریق تست‌هایی که از رفتار آن برداشته می‌شود، می‌توان شناخت و می‌توان حدس زد که گسل چه زمانی به حرکت در می‌آید.

دکتر حید‌ری‌نژاد با اشاره به اینکه در کنار شناسایی گسل‌های تهران، باید ساخت‌وساز‌ها نیز براساس همین مطالعات شکل گیرد، گفت: با دانستن زمان زلزله می‌توان با اخطار به مردم به تخلیه خانه‌ها اقدام کرد اما فاجعه در جای خود باقی می‌ماند. در صورتی که با مقاوم‌سازی و نوسازی ساختمان‌ها، این شانس را در ساخت مجدد برای مقاوم‌سازی آنها در مقابل زلزله خواهیم داشت.

وی در پاسخ به اینکه آیا سازندگان نیز به این موضوع توجه دارند یا خیر؟ اظهار داشت: اگر قانون‌گذار مقاوم‌سازی ساختمان را اجباری کند و در شناسنامه ساختمان، این مقاوم‌سازی لحاظ شود و در نهایت این مقوله به ارزش ساختمان اضافه شود، آنگاه انگیزه در سازنده ایجاد می‌شود که به امر مقاوم‌سازی ساختمان توجه شود.

وی در پاسخ به اینکه آیا به واقع ۵۰درصد ساختمان‌های تهران آسیب‌پذیرند تصریح کرد: این میزان اعلام شده تقریبی است، اگر ملاک برای شناسایی این بافت‌ها، ساختمان‌های ساخته شده قبل از آیین‌نامه استاندارد ۲۸۰۰ در تهران باشد، آمار چندان دقیقی نخواهد بود. چرا که اطمینانی وجود ندارد که استاندارد در ساختمان‌های ساخته شده پس از این آیین‌نامه رعایت شده باشد.

بیش از ۵۰ درصد ساختمان‌های تهران آسیب می‌بیند

از سویی روز گذشته مدیر‌کل امور مقاوم‌سازی ستاد حوادث غیر مترقبه استان تهران، از آسیب‌پذیر بودن ۵/۵۱درصدی ساختمان‌های پایتخت بر اثر وقوع زلزله خبر داد.

رسول آقاجانلو در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر، میانگین تعداد واحدهای آسیب پذیر بر اثر وقوع زلزله در تهران را ۴۸۰هزار واحد مسکونی اعلام کرد و گفت: وقوع زلزله در تهران به ۵/۵۱درصد ساختمان‌ها آسیب جدی وارد می‌سازد.

وی افزود: وجود چهار گسل اصلی در تهران و نیز فرسودگی ساختمان‌ها در این شهر متاسفانه آثار تخریبی بسیاری را پس از وقوع یک زمین لرزه بالای چهار ریشتر به جا خواهد گذاشت.

آقاجانلو از گسل‌های ری، شمال، مشا و شناور به عنوان ۴ گسل اصلی در تهران یاد کرد و گفت: در جریان یک زلزله در تهران، گسل ری با محدوده اثر ۲۶ کیلومتر، گسل شمال با محدوده ۵۸ کیلومتر و محدوده عملکرد گسل‌های مشا و شناور (پنهان) به ترتیب ۶۸ و ۱۳ کیلومتر از مساحت این شهر را به خود اختصاص داده‌اند. این کارشناس مطالعات امور ایمنی ساختمان‌ها در استانداری تهران، میزان خسارات ناشی از زلزله در شب و روز را متفاوت خواند و افزود: بر اساس مطالعات انجام شده بر روی گسل ری، در صورت وقوع زلزله در شب ۳۸۲هزار و ۸۲۲ نفر و در روز ۱۹۹هزار و ۸۷۶ نفر جان خود را از دست می‌دهند.

آقاجانلو ادامه داد: همچنین در محدوده گسل شمال تهران در صورت وقوع زلزله در شب، ۱۲۶هزار و ۲۰۴ نفر و در روز، ۸۰هزار و ۴۳۵ نفر به میزان ۲/۱درصد از جمعیت این محدوده تلفات انسانی بر جای خواهد ماند.وی در رابطه با میزان تلفات انسانی وقوع زلزله در محدوده گسل مشا را ۲۰هزار و ۱۰۷ نفر در شب و ۱۶هزار و ۴۱۵ نفر در روز عنوان کرد و گفت: علاوه بر این گسل شناور که در نقاط مختلفی از شهر تهران به صورت پنهان وجود دارد، بر اثر وقوع زلزله ۳۰۱هزار و ۵۱۵ نفر در شب و ۱۷۶هزار و ۳۴۶ نفر در روز جان خود را از دست خواهند داد.

مدیرکل امور مقاوم‌سازی ستاد حوادث غیرمترقبه استان تهران با اشاره به میزان قابلیت مقاوم‌سازی ساختمان‌های تهران تصریح کرد: در صورت وقوع زلزله بر روی گسل ری، ۴۸۳هزار واحد مسکونی معادل ۲/۵۵درصد ساختمان‌های این منطقه آسیب جدی خواهد دید.وی اضافه کرد: وقوع زلزله بر روی گسل شمال تهران نیز به تعداد ۳۱۲هزار و ۹۵۱ واحد مسکونی صدمات جدی وارد می‌سازد. همچنین بر اثر زلزله در محدوده تاثیرپذیر گسل مشا ۹/۱۲درصد ساختمان‌های این منطقه معادل ۱۱۳هزارو ۱۳۲ واحد آسیب می‌بینند.

آقاجانلو میزان آسیب‌پذیری ساختمان‌های محدوده گسل شناور را ۴۴۵هزار و ۹۵۸ واحد اعلام کرد و گفت: این تعداد معادل ۹/۵۰درصد ساختمان‌های مسکونی محدوده گسل شناور تهران است که رقم بسیار بالایی برای درصد آسیب‌پذیری سازه‌ها بر اثر زلزله محسوب می‌شود.

نیاز به اعتبار ۱۰میلیارد تومانی

معاون شهرسازی - معماری شهرداری تهران با تاکید بر انجام مطالعات زلزله در طرح جامع، گفت: شناخت گسل‌های تهران به ۳ سال زمان و ۱۰میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.

جلیل حبیب‌اللهیان در گفت‌وگو با فارس با تاکید بر این که ضوابط تعیین شده در رابطه با گسل‌ها بر اساس اطلاعات موجود انجام گرفته است، تصریح کرد: در طرح جامع شهرسازی و معماری بر مبنای شناخت وضع موجود مقیاس‌ها و ضوابط تعیین شده است.

وی در خصوص علت عدم توجه طرح جامع به مسایل مربوط به زلزله گفت: مطالعات زلزله یکی از بحث‌های اساسی در طرح جامع بوده است بنابراین نمی‌توان گفت که در طرح جامع به این مساله بی‌توجهی شده است. آنچه امروزه توسط برخی از مسوولان مطرح می‌شود بیشتر اختلاف نظر بر سر سطح مطالعات انجام گرفته است.

معاون شهرسازی- معماری شهرداری تهران تاکید کرد: تهیه اطلاعات موردنظر از مقیاس طرح جامع خارج است و دستیابی به این اطلاعات ۳ سال زمان نیاز دارد. در هر صورت مشاوران در حال انجام بررسی‌های لازم و رفع اختلاف نظرهای موجود در یک جلسه نهایی هستند.