کارفرمای خوب؛ تعهد یا قانون کار؟

نویسنده: Andrew Elrod مترجم: مریم رضایی در دنیای پرهیاهوی خرده‌فروشی‌ها، تقریبا هیچ شرکتی نتوانسته به اندازه شرکت کاستکو (Costco) به شایستگی و محبوبیت برسد. این شرکت میانگین دستمزد بیش از ۲۰ دلار در هر ساعت را به کارمندان خود می‌پردازد. حدود ۸۸ درصد کارمندان بیمه سلامت دارند. طبق سیاستی داخلی که این شرکت برای استخدام کارمندان اتخاذ کرده، کارمندان قدیمی و متقاضیان استخدام، می‌توانند به‌طور جدی شغلی مادام‌العمر را برای خود در این شرکت متصور شوند. این برند که به‌صورت داوطلبانه از مکتب کینز پیروی می‌کند، فقط مدلی مناسب برای دیگر خرده‌فروشان نیست، بلکه طبق یک قانون داخلی، «شرکت عمده‌فروشی کاستکو متعهد است از حقوق کاری و ایمنی افرادی که در تولید کالاهای این شرکت نقش دارند، محافظت کند». کاستکو به هدف تقویت قدرت خرید ۶۵۸ فروشگاه خود به‌منظور افزایش دستمزد کارمندان و توسعه شرایط کار در زنجیره عرضه، ادعا می‌کند «به دنبال شناخت و بهره‌برداری از تامین‌کنندگان و تاسیساتی است که در اجرای این تعهد سهیم باشند» و اینکه از کار با هر تامین‌کننده‌ای که در اجرای این تعهد سهیم نباشد، خودداری خواهد کرد.

بنابراین، طبیعی است که مراجعه‌کنندگان به عمده‌فروشی کاستکو در بروکلین وقتی در ۲۶ژوئیه ۲۰۱۴ با صحنه اعتصاب کارگران مواجه شدند، بسیار تعجب کردند. جمعیت معترض که طبق ارزیابی‌ها حدود ۱۰۰ نفر بودند، به نحوه رفتار شرکت نسبت به کارمندان خودش اعتراضی نداشتند، بلکه آنها کارگران اخراج شده شرکت بسته‌بندی پکتیو (Pactiv) بودند که تامین‌کننده بسته‌بندی‌های کاستکو بود. آنها به ادامه همکاری عمده‌فروشی کاستکو با کارفرمای قبلی خود اعتراض می‌کردند. آنها می‌خواستند کاستکو با توجه به سوابقی که در حمایت از نیروی کار دارد، این شرکت و مالک آن، رینالدز گروپ هلدینگ (شرکت اختلاطی که محصولات شرکت‌های بزرگی مثل فنجان‌های استارباکس را تولید می‌کند) را تحریم کند.

دلیل اعتراض کارگران این بود که شرکت پکتیو در اقدامی غیرقانونی قصد داشته تلاش آنها را برای وارد کردن کارخانه بسته‌بندی نیوجرسی در اتحادیه کارگری، تلافی کند. این اعتراضات، در ادامه اعتراضات قبلی کارگران کارخانه کرنی علیه مجموعه جرائم شرکت پکتیو بود که بیش از ۱۲ هزار کارگر در ۴۹ کارخانه در آمریکا دارد. کمپین آنها نشان‌دهنده مزیت‌های گسترده‌ای است که قانون کار ملی آمریکا برای کارفرما در نظر گرفته و در نتیجه این کارگران باید چشم‌انتظار محدودیت‌های فعالیت‌های مسوولیت‌ اجتماعی باشند که به‌صورت داوطلبانه صورت می‌گیرد.

در پنج سال گذشته، پکتیو حداقل پنج کارخانه‌ای را که جزو اتحادیه بودند، تعطیل کرده و باعث اخراج صدها کارگر شده است. رینالدز گروپ هلدینگ، شرکت مادر آن که سهم فزاینده‌ای از بازار تولید بسته‌بندی‌های مواد غذایی را در اختیار دارد، در همین مدت یا با شرکت‌های رقیب ادغام شده یا آنها را خریداری کرده است؛ شرکت‌هایی همچون اورگرین، گراهام و شرکت آلمانی SIG.

از سال ۲۰۰۹، اتحادیه‌ها و افراد در ۱۰ کارخانه مختلف حداقل ۱۹ تخلف رفتار ناعادلانه با نیروی کار را علیه شرکت پکتیو ثبت کرده‌اند. این اتهامات از مخالفت با چانه‌زنی و عدم بستن قرارداد کاری تا مقررات غیرقانونی و اخراج بی‌دلیل کارمندان را دربرمی‌گیرد. آخرین جرم این شرکت تهیه کتابچه‌‌ای برای قوانین داخلی شرکت است که در آن بندهایی آمده که حق چانه‌زنی کارمندان در مورد دستمزد، ساعات کاری و دیگر شرایط اشتغال را سلب می‌کند و هیچ‌کس حق اعتراض به شرایط کاری را در محیط‌های غیرکاری و ساعات غیرکاری ندارد. همچنین در این کتابچه ذکر شده که عضویت در اتحادیه کاری بیهوده است.

اما شهرت این شرکت در مورد به‌کارگیری قوانینی علیه کارگران، فراتر از این کتابچه است. طبق یک ارزیابی داخلی در سال ۲۰۰۸، «برنامه سختگیرانه کاری» مسوول وقت روابط بین کارگر و کارفرما در چند کارخانه پکتیو اجرا شد که به مناقشاتی در میان کارگران واحدهای کالیفرنیا، می‌سی‌سی‌پی، ویسکانزین و چند ایالت دیگر منجر شد. این مدیر در دفاع از خود اظهار کرد: «در مورد فعالیت‌های بازدارنده پیوستن به اتحادیه من موفق عمل کردم و در همکاری با مدیریت داخلی تضمین کردم که هیچ‌گونه فعالیت قریب‌الوقوعی برای پیوستن به اتحادیه رخ نخواهد داد. همچنین در ایجاد آگاهی و جلوگیری از اقدامات کارگران در این زمینه بسیار موثر عمل کردیم.» به عنوان مثال، این مدیر یکی از کارمندان خود را که قصد نداشت در جلسات توجیهی مبارزه با پیوستن کارفرما به اتحادیه شرکت کند، تهدید به تنبیه کرده بود.

این مدیر بعدها در دادگاه مدنی اظهار کرد: «اتهامات اینچنینی در کمپین‌هایی که برای پیوستن شرکت‌ها به اتحادیه شکل می‌گیرند، متداول هستند. این جرائم صورت می‌گیرند تا با تلاش اتحادیه‌ها برای سازماندهی کارگران مخالفت کنند.»

برای شرکت‌هایی که چنین اقداماتی در رابطه با منابع انسانی در آنها متداول است، در واقع نقش قانون کار بهای انجام کسب‌وکار محسوب می‌شود. کارگران در سراسر آمریکا علیه پکتیو شکایت کرده‌اند. واحد منابع انسانی پکتیو، از کارخانه آرکانزاس (که عضو اتحادیه نیست) گرفته تا کارخانه کالیفرنیا که فنجان‌های استارباکس را تولید می‌کند، به شدت با هر گونه تلاش دسته‌جمعی کارگران خود برای تکرار این شکایت‌ها مبارزه کرده است.

روابط بد شرکت پکتیو با کارگران باعث شده گروهی از کارگران مهاجر زن مستقر در محله‌ چینی‌های نیویورک از شرکت کاستکو بخواهند که از کمپین آنها علیه پکتیو حمایت کند. این زنان ادعا می‌کنند مجبور به کار در ساعات کاری زیاد و شرایط بد شده‌اند و پس از آنکه کمپین آنها برای پیوستن کارخانه به اتحادیه با شکست مواجه شده، شرکت دست به اقدامات تلافی‌جویانه زده است. آنها امیدوارند کاستکو با نفوذ بر این شرکت به منظور بهبود رفتار با کارمندان، بیش از پیش به تعهدات خود عمل خواهد کرد.

آی جین شی ۴۶ ساله پیش از شروع فعالیت‌هایش برای پیوستن کارخانه کرنی به اتحادیه که ظروف پلاستیکی سوپ آماده تولید می‌کند، به مدت چهار سال در شرکت پکتیو کار می‌کرد. او مدعی است بدتر شدن شرایط کار در تابستان ۲۰۱۰ انگیزه فعالیت‌های اعتراضی آنها بوده است. او در این زمینه می‌گوید: «کارگران آب آشامیدنی نداشتند و در محیطی بسیار گرم که هیچ تهویه‌ای نداشت کار می‌کردند. ما مجبور بودیم برای خشک کردن صورت‌هایمان حوله‌های شخصی با خود همراه بیاوریم، ولی اجازه نداشتیم آب آشامیدنی وارد کارخانه کنیم، چون مدیریت معتقد بود ممکن است آن را روی محصولات بریزیم.»

در مه ۲۰۱۰ با توجه به این شرایط، کارگری به نام یینگ یینگ در حین کار از حال رفت. جینگ هوآ ژانگ که ۶ سال در این کارخانه کار کرده بود، می‌گوید: «ما همه دست از کار کشیدیم و به دفتر مدیر رفتیم و از او خواستیم برای محیط کار ما دستگاه‌های تهویه تهیه کنند. اما او فریادی زد و از ما خواست سر کارمان برگردیم. حتی گفت اگر همین الان به کارمان بازنگردیم، کل تیم را اخراج خواهد کرد.»

دو هفته پس از آن، پکتیو اعلام کرد وقت نیم ساعته ناهار را حذف خواهد کرد. شو رانگ لین می‌گوید: «می‌دانستیم که شرایط از این هم بدتر خواهد شد. اما وقتی مشاهده کردیم هیچ کس کاری انجام نمی‌دهد، احساس کردیم آنها حتی ما را به چشم یک انسان هم نمی‌بینند.» در ژوئن ۲۰۱۰ شی به «انجمن کارگران چینی» در نیویورک مراجعه کرد و این مرکز به آنها کمک کرد پیش‌نویس شکایتی را علیه مدیریت پکتیو تنظیم کنند.

بعد از اینکه کارگران بحث پیوستن به اتحادیه را مطرح کردند، پکتیو واکنش نشان داده و تا حدی شرایط کار را بهبود بخشید، بار کاری را کم کرد و وعده داد دستمزدها را افزایش دهد. اما این پایان ماجرا نبود و اقدامات ناعادلانه پکتیو، از جمله اخراج ناگهانی کارگران در سال‌های بعد ادامه یافت؛ اقداماتی که قانون کار هم نتوانست برای کارگران در این زمینه کاری انجام دهد.

به هر حال، در آخر مشخص نشد که آیا کاستکو هیچ وقت به مساله شرکت پکتیو رسیدگی کرد یا نه. با توجه به سابقه پکتیو در رفتار بد با کارمندان و فراهم نکردن شرایط کاری مناسب، این فرصتی مناسب بود تا کاستکو متعهد بودن خود به قشر کارگر را اثبات کند. اما حتی اگر کاستکو می‌خواست بسته‌بندی‌های پکتیو را از قفسه‌های خود حذف کند، این تامین‌کننده همچنان کسب‌وکار خود را به عنوان یک تولیدکننده بسته‌بندی پیشتاز در آمریکا حفظ می‌کرد. از والمارت گرفته تا فروشگاه‌های کوچک محلی، از بسته‌بندی‌های پکتیو استفاده می‌کنند. بدون وجود مسوولیت اجتماعی یا قوانین فدرالی که بتوان به آنها تکیه کرد، به نظر می‌رسد کارمندان پکتیو تنها باید به خودشان اتکا کنند.