تشکر کردن ابزاری خوب ولی فراموش شده!

اغلب ما در جست‌وجوی یافتن اشتباهات انجام شده هستیم. سیدمحمداعظمی نژاد* آیا تاکنون برای شما پیش آمده است که بررسی کنید چه کاری درست و مناسب انجام شده است؟ و اینکه تاکنون چقدر از افراد برای انجام کار درستشان، حتی اگر رییس آنها نیستید، تشکر کرده‌اید؟ بسیاری از ما در محیط کاری مان بابت انجام کار درست از دیگران تشکر نمی‌کنیم. جالب اینکه تقریبا همه از جمله همکاران، مشتریان و حتی یک رییس، دوست دارند اگر کاری را به درستی انجام دادند، به طور صادقانه از آنها قدردانی شود. در این نوشتار، با هم مرور می‌کنیم چرا باید تشکر کنیم و چه ابزاری برای تشکر کردن مناسب‌تر است؟ چرا تشکر کردن مهم است؟ دلایل متعددی وجود دارد که اهمیت تشکر کردن را به ما گوشزد می‌کند. بدیهی است که افرادی که از آنها تشکر و قدردانی می‌شود، فکر می‌کنند کار آنها مورد فراموشی قرار نگرفته است. در این صورت فردی که از او تشکر شده، خود را بیشتر درگیر کار می‌کند، تعهد بیشتری به گروه کاری و شرکت خود دارد؛ زیرا که می‌داند در حال خلق یک تفاوت واقعی است. این موضوع به خصوص برای سازمان‌هایی که برای دادن پاداش‌ها دارای محدودیت و بودجه‌بندی هستند، خیلی مهم‌تر است. تشکر صادقانه، به توسعه مناسب روابط بین شما و همکاران کمک زیادی می‌کند. از جنبه‌های جالب «تشکر کردن»، واکنش‌های هورمونی است که درون بدن ما اتفاق می‌افتد. تحقیقات نشان می‌دهد، وقتی چیزی را که دوست داریم، می‌شنویم مغز ما شروع به ترشح دوپامین می‌کند. دوپامین ماده‌ای است که در اثر ترشح آن در مغز، فرد احساس شادی، غرور، رضایت و رفاه می‌کند. تشکر کردن برای بهبود روابط در کار یک ضرورت است. درک این موضوع نیز مهم است که در قبال انجام این کار، نباید توقعی از افراد داشت. پس بهتر است بابت قدردانی و انرژی مثبتی که بابت این کار دریافت می‌کنید، لذت ببرید! موانع تشکر کردن: برای برخی افراد تشکر کردن کاری دشوار است؛ اگر برای شما نیز این‌کار سخت به نظر می‌رسد، باید دلایل و ریشه‌های این امر را شناسایی کنید. سعی کنید فرصت‌هایی را که می‌توان از کارهای خوب دیگران تشکر کرد، از دست ندهید و پس از آن به صورت رودررو، ارسال‌ایمیل، یک تماس تلفنی از آن فرد تشکر و قدردانی کنید. چگونه تاثیر تشکر کردن را بالا ببریم؟ همانقدر که قدردانی کردن مهم است، نحوه ارائه آن اهمیت دارد. به هر میزانی که شما به یادماندنی‌تر و براساس هوشمندی این کار را انجام دهید، یکپارچگی و تعلق خاطر افراد به شما، در گروه کاری بالاتر می‌رود. راهکارهای بهبود برای ارائه تشکری به یادماندنی و صادقانه را با هم مرور می‌کنیم: ۱- متفاوت باشید: احتمالا همه ما عباراتی شبیه به این را در پانویس‌های روسا در گزارش‌هایی که به آنها ارائه می‌دهیم دیده‌ایم؛ «ملاحظه شد» یا «متشکرم»؛ واژگانی تلگرافی! اما می‌توان جمله جایگزین نوشت:«نظم و دقت گزارش خوب شما، روز مرا زیباتر کرد؛ موفق باشی!»؛ هنگامی که پیام تشکری شبیه به این ارائه شود علاوه بر یک اثر مثبت بر فرد آن را به یادماندنی می‌کند. ۲- اغلب اوقات تشکرکنید؛ با ارائه قدردانی صادقانه به اطرافیان می‌توانید به آنها نشان دهید چه چیزهایی برای شما مهم است. این موضوع به خصوص برای زمانی که شما نقش مسوول در گروه کاری خود دارید و تلاش می‌کنید برای گروه کاری جدید خود چارچوب رفتاری و اخلاقی ترسیم کنید، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. سعی کنید در تعاملات خود نسبت ۳ به ۱ را رعایت کنید. یعنی در ۴ تعامل، حداقل۳ مورد قدردانی و انتقال احساس مثبت به افراد اتفاق بیفتد. این باعث می‌شود تا به تدریج افرادی خلاق و انعطاف‌پذیر و با انگیزه مثبت در گروه خود داشته باشید. ۳- تشکر خود را در عمل نشان دهید: سعی کنید راه‌هایی غیر از تشکر به صورت کلامی یا نوشتاری پیدا کنید. به عنوان مثال می‌توانید از کسی که می‌خواهد مورد قدردانی قرار گیرد، بخواهید به عنوان مربی به فرد جدیدی که وارد گروه شده، تخصص و روش کاری خود را آموزش دهد؛ یا مسوولیت یک کارگروهی را به او واگذار کنید تا بتواند توانایی مدیریتی خود را نشان دهد. ۴- متناسب با شخصیت افراد تشکر کنید: هر فردی در گروه شما شخصیت مستقل و متفاوتی دارد؛ بنابراین روش تشکر برای هر فردی به اقتضای شخصیت اوست. بعضی علاقه دارد در جمع از آنها قدردانی شود؛ برخی دیگر قدردانی به طور خصوصی و بدون حضور دیگران را می‌پسندد. خیلی مهم است که قبل از تشکر، بدانید برای فرد مورد نظر، چه روشی مناسب‌تر است. برای این کار از ابزار می‌توانید از نظریه نیازهای انگیزشی سه‌گانه (که در همین ستون معرفی شد) استفاده کنید. نکته مهم استفاده از این ابزار، توجه به بلوغ فرهنگی افرادی است که با آنها در تعامل هستیم. در بعضی از کشورها استفاده از این ابزار نشان دهنده تقویت کار تیمی و ایجاد انگیزه است، اما برای برخی دیگر وقتی فردی تشکر می‌کند، افراد تلقی می‌کنند که وی در موضع ضعف قرار گرفته است. بنابراین در استفاده از این ابزار سطح فرهنگی مخاطبان را ارزیابی کنید. *(azaminejad@gmail.com)