دلایل شکست بزرگ‌ترین خودروساز کره‌جنوبی

کوشان غلامی

شرکت دوو در ماه مارس سال ۱۹۶۷ توسط «کیم ووجونگ» به عنوان یک کارخانه نساجی کار خود را آغاز کرد. کیم که فرزند استاندار «دایگو» بود، مدرک اقتصاد خود را از دانشگاه یونسای سئول دریافت کرده بود و قصد داشت شرکت خود را به یکی از بزرگ‌ترین کمپانی‌های چندمنظوره کره‌جنوبی تبدیل کند. رییس‌جمهور کره به مدیر‌ این شرکت کمک زیادی کرد تا از حمایت‌های مالی بانک‌ها استفاده کند.‌این شرکت طی برنامه‌های توسعه ۵ ساله کره از وام‌های کم بهره که بازگشت آنها معمولا توسط دولت تضمین می‌شد و از نیروی کار ارزان، استفاده کرد. کیم همچنین با سایر سیاستمداران کره ارتباطات نزدیکی برقرار کرد و از‌این طریق اعتبارات فراوانی برای شرکتش جذب نمود.

در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ شرکت دوو به سرعت رشد کرد و در صنایع مختلف سرمایه‌گذاری نمود. در سال ۱۹۷۸ شرکت دوو وارد عرصه خودروسازی شد.‌این شرکت با خریداری ۵۰ درصد از سهام کارخانجات «سایهان موتور» (Saehan Motor) شروع به تولید اتومبیل با نام قبلی شرکت نمود. ۵۰ درصد دیگر سهام آن شرکت متعلق به جنرال‌موتورز آمریکا بود. در سال ۱۹۸۲، بعد از‌اینکه گروه دوو کنترل کامل‌این شرکت را به دست آورد، نام‌این شرکت به دوو موتور تغییر کرد و بعد از مدت کوتاهی شروع به توسعه خود در سراسر جهان نمود. در سال ۸۷ حدود نیمی‌از خودروهای تولیدی به آمریکا و سایر کشورها صادر می‌شد.

از اوایل دهه ۱۹۹۰ دوو به فعالیت‌های فرا مرزی خود پرداخت که شامل مشارکت در ۴۰۰ پروژه و ۸۵ شرکت سرمایه‌گذاری بود و در‌این هنگام دوو در گروه ۱۸ شرکت بزرگ بین‌المللی دنیا در آمده بود. شاخه‌های مهم شرکت دوو عبارت بودند از صنایع موتوری، مهندسی، تجهیزات ارتباطی و مخابراتی و امنیتی، صنایع سنگین، تولید کشتی و ده‌ها شرکت کوچک دیگر که به صورت خصوصی اداره می‌شد.

طی‌این دوره دوو به بزر‌گ‌ترین خودروساز کره و هفتمین خودروساز بزرگ دنیا تبدیل شده و تا سال ۱۹۹۶ تمام مدل‌های ‌این شرکت از روی مدل‌های جنرال موتورز برداشته شده بود. در سال‌های آخر دهه ۱۹۹۰ شرکت دوو با مشکلات مالی مواجه شد.‌این مشکلات در سال مالی منتهی به سال ۲۰۰۰ میلادی منجر به ۱۰ میلیارد دلار زیان شده بود. بعد از‌این زیان ارزش سهام شرکت ۹۴درصد افت کرد. تا آن تاریخ، ‌این بزرگ‌ترین میزان زیان یک شرکت در کره‌جنوبی بود.سهم بازار‌این شرکت نیز به شدت کاهش یافت. بررسی‌ها نشان می‌داد که دوو مقادیر زیادی پول برای برنامه‌های توسعه‌ای خود به صورت وام از منابع مالی دریافت کرده بود. در سال ۱۹۹۹ میزان بدهی‌های داخلی و خارجی‌این شرکت بالغ بر ۱۶ میلیارد دلار می‌شد.

مشکلات دوو از زمانی آغاز شده بود که کیم ‌وو جونگ به دلیل سرمایه‌گذاری در کشورهای در حال توسعه بدهی زیادی به میزان ۳/۱ میلیارد دلار به بار آورد و یک میلیارد دلار نیز بابت خرید شرکت کره‌ای «سانگ یانگ» Ssangyong Motor

به شرکت زیان وارد کرد.ضعف مدیریت مهم‌ترین دلیل شکست بزرگترین خودروساز کره بود. مدیریت‌این شرکت که تنها به گسترش و توسعه کسب و کار در زمینه‌های مختلف پرداخته بود بدون در نظر گرفتن سودآوری پروژه‌ها با استفاده از رانت‌های دولتی و سیاسی سعی در مخفی کردن بدهی‌های شرکت داشت که در پایان نیز چنین نشد.

یکی دیگر از دلایل شکست ‌این غول اقتصادی کره سرمایه‌گذاری در مناطق و کشورهای پر ریسک بوده است. به‌عنوان مثال، ویتنام یکی از‌ این بازارها بود. دوو سعی داشت که محصولات خود را به صورت ارزان در‌ این بازار به فروش برساند تا سهم بازار را از سایر رقبا بگیرد.

نیروی کار نیز یکی از دلایل ضربه خوردن‌این شرکت بود. در سال‌های آخر قرن بیستم، اکثر کارگران کارخانجات‌ این شرکت برای حقوق بیشتر یا علیه عملکردهای مالی ضعیف مدیران یا عدم امنیت شغلی اعتصاب کردند. بحران مالی جنوب شرق آسیا در سال‌های ۹۷ و ۹۸ نیز به مشکلات دوو افزود. تامین‌کنندگان اعتبارات شرکت فشار بیشتری برای باز پس‌گیری اعتبارات خود به دوو وارد می‌کردند و مدیریت شرکت را تحت فشار قرار می‌دادند.

در سال ۲۰۰۰ دولت کره اموال و دارایی‌های شرکت دوو را به حراج گذاشت. در سال ۲۰۰۱ شرکت جنرال موتورز، سهام شرکت دوو را به قیمت ۲/۱میلیارد دلار خریداری کرد. بنابراین، نام‌این شرکت به جی.ام دوو تغییر یافت. ‌این شرکت کار خود را در ۱۷ اکتبر سال ۲۰۰۲، همراه با جنرال موتورز و شریکانش از جمله سوزوکی و شرکت صنایع اتومبیل شانگهای که ۷/۶۶ درصد ‌این شرکت را به ارزش ۴۰۰ میلیون دلار در دست داشتند، آغاز کرد.در سال‌جاری میلادی یک شرکت ‌ایرانی با امضای قرارداد نهایی، شرکت دوو الکترونیک کره‌جنوبی را به قیمت ۵۱۸ میلیون دلار خریداری کرد. شرکت دوو الکترونیک در حال حاضر یکی از شرکت‌های مهم تولیدکننده لوازم خانگی است و با شرکت‌هایی چون سامسونگ و شرکت الکترونیکی ال.جی رقابت می‌کند.