رقابت
تهدید ورود رقبا(ادامه)
اگر از نظر استراتژیک به مساله تهدید ورود رقبای جدید به صنایع نگریسته شود، باید به دو نکته مهم در این زمینه اشاره کرد: اول آنکه، با تغییر شرایط موجود در صنعت، میزان تهدید ورود رقبای جدید نیز تغییر می‌کند. برای نمونه، با تمام شدن مدت انحصار عکاسی فوری برای شرکت پولاروید، یکی از بزرگ‌ترین موانع ورود به این صنعت از پیش رو برداشته شد و این فناوری که در گذشته فقط در اختیار مبدعان آن بود، بر روی سایر شرکت‌ها گشوده شد. بنابراین، تعجبی نداشت که شرکت کداک به این صنعت روی بیاورد. به عکس، در صنعت خودروسازی، افزایش میزان صرفه‌های مقیاس و ادغام عمودی، به ویژه پس از جنگ جهانی دوم، موجب شد که رقبای جدید نتوانند به راحتی به این صنعت وارد شوند و در واقع مانعی برای ورود تازه واردها ایجاد شد.
دوم آنکه، تصمیمات استراتژیکی که بیشتر فعالان حاضر در صنعت اتخاذ می‌کنند نقش تعیین کننده‌ای در تهدید تازه‌واردها به صنعت دارد. برای نمونه، اقداماتی که بسیاری از تولیدکنندگان نوشیدنی در آمریکا در دهه ۱۹۶۰ جهت معرفی هر چه بیشتر محصولات خود در سطح ملی انجام دادند، بی‌شک به یکی از موانع بزرگ برای ورود تازه واردها به این صنعت تبدیل شد، زیرا آنها با صرفه‌های مقیاس فعالان حاضر در صنعت و مشکل دسترسی به شبکه‌های توزیع مواجه می‌شدند. به طور مشابه، ادغام عمومی‌و صرفه‌های مقیاس در صنعت وسایل نقلیه تفریحی سدی برای ورود رقبای جدید به این صنعت محسوب می‌شد.
تامین‌کنندگان و خریداران قدرتمند
تامین‌کنندگان می‌توانند از طریق افزایش قیمت‌ها یا کاهش کیفیت کالاها و خدمات ارائه شده، قدرت چانه زنی خود را بر فعالان حاضر در صنعت اعمال نمایند. تامین‌کنندگان قوی می‌توانند سوددهی صنعت را از بین ببرند و این امر زمانی اتفاق می‌افتد که تامین‌کنندگان قیمت‌ها را افزایش دهند، اما فعالان صنعت توان افزایش قیمت کالاها و خدمات را جهت جبران نداشته باشند. برای نمونه، شرکت‌های تولید کننده نوشابه‌های تغلیظ شده با افزایش قیمت‌های خود حاشیه سود شرکت‌های بسته‌بندی نوشابه را به شدت کاهش دادند، زیرا شرکت‌های بسته بندی به دلیل آنکه با شرکت‌های تولیدکننده آب میوه و سایر نوشیدنی‌ها رقابت شدیدی داشتند، نمی‌توانستند قیمت‌های خود را افزایش دهند.
به طور مشابه، خریداران می‌توانند با افزایش تقاضا برای کالاهای جدید و با کیفیت بالاتر، رقبای حاضر در بازار را برای حذف یکدیگر تهییج کنند و به این ترتیب موجب کاهش قیمت‌ها گردند.
قدرت تامین‌کنندگان و خریداران به وضعیت بازار و تاثیری که فروش تامین‌کنندگان و خرید خریداران بر وضعیت صنعت می‌گذارد، بستگی دارد.
عوامل زیر قدرت تامین‌کنندگان را شکل می‌دهد:
- در حوزه فعالیت آنها شرکت‌های اندکی وجود داشته باشد و در مقایسه با صنایعی که به آنها کالا و خدمات عرضه می‌کنند متمرکز‌تر باشند.
- کالاها و خدمات منحصر به فرد یا حداقل متمایز ارائه کنند یا اینکه هزینه‌های جایگزینی کالاها و خدمات آنها برای شرکت‌های طرف قرارداد زیاد باشد. هزینه‌های جایگزینی، هزینه‌های ثابتی هستند که شرکت‌ها هنگام تغییر تامین‌کنندگان خود با آنها مواجه می‌شوند. دلیل این امر را می‌توان به عواملی از جمله موارد زیر نسبت داد : ویژگی‌های متمایز محصول، آن را به تامین‌کنندگان مشخصی پیوند زده است و فقط آنها می‌توانند کالاها یا خدمات مورد نیاز جهت تولید آن را تامین کنند. شرکت برای استفاده از کالاها و خدمات تامین‌کنندگان و تولید آنها به محصولات و خدمات نهایی خود سرمایه‌گذاری سنگینی در تجهیزات جانبی نموده و این تجهیزات جانبی با توجه به خدمات و کالاهای تامین‌کنندگان ایجاد شده اند و برای تامین‌کنندگان جدید باید تجهیزات جدیدی تهیه شود (این مساله را می‌توان در صنعت نرم‌افزارهای رایانه مشاهده کرد). همچنین خطوط تولید، متناسب با تجهیزات تولیدی تامین‌کنندگان مهیا می‌شود (مانند شرکت‌های تولید کننده قوطی‌های نوشابه).
- تامین‌کنندگان مجبور نباشند با یکدیگر رقابت کنند. برای نمونه، رقابتی که تولیدکنندگان فولاد و آلومینیوم برای فروش به کارخانجات قوطی سازی دارند از قدرت چانه زنی آنها کاسته است. در صورتی‌که اگر بین آنها رقابت وجود نداشت از قدرت بیشتری برخوردار می‌شدند.
- ادغام پیش‌گرا می‌تواند قدرت تامین‌کنندگان را افزایش دهد، زیرا تامین‌کنندگان می‌توانند با حذف واسطه‌ها مصرف‌کنندگان نهایی را پیدا کنند و بر شرکت‌هایی که نقش واسطه‌ای دارند اعمال قدرت نمایند.
- اگر صنعتی که تامین‌کنندگان به آن کالا و خدمات ارائه می‌کنند مهم‌ترین و کلیدی‌ترین مشتری تامین‌کنندگان نباشند، در اینصورت قدرت تامین‌کنندگان افزایش خواهد یافت، اما چنانچه صنعتی مهم‌ترین مشتری تامین‌کنندگان تلقی گردد و رشد و بقای تامین‌کنندگان در گرو رشد آن صنعت باشد، آنگاه تامین‌کنندگان درصدد حمایت همه جانبه از آن برمی‌آیند و قیمت‌های خود را طوری تعیین می‌کنند که به صنعت لطمه‌ای وارد نشود و آن را در فعالیت‌هایی مانند تحقیق و توسعه و اعمال نفوذ یاری می‌دهند.
ارسال نظر