ششمین خودروساز بزرگ دنیا

کوشان غلامی

شرکت فیات که نام کامل آن «فابریکا ایتالیانو اتومبیلی تورینو» (Fabbrica Italiana Automobili Torino) است، تولید کننده خودرو و موتور خودرو و ارائه دهنده خدمات مالی و صنعتی بوده و در شهر تورین در شمال ایتالیا قرار دارد. فیات که در گذشته وسایل نقلیه ریلی، تانک و هواپیما نیز تولید کرده، در سال ۲۰۰۹ به عنوان بزرگ‌ترین خودروساز ایتالیا و ششمین خودروساز جهان معرفی شده است. صنایع خودروسازی فیات غالبا در بیرون از خاک ایتالیا قرار دارد و بزرگ‌ترین آن مربوط به برزیل بوده که دارای بیشترین فروش است. همچنین کارخانه‌هایی در لهستان، آرژانتین، ترکیه، فرانسه، هند، پاکستان، چین، صربستان و روسیه دارد.

این شرکت در سال ۱۸۹۹ به وجود آمد. در آن زمان جیوانی آنیلی به همراه چند سرمایه‌گذار دیگر شرکتی را تأسیس کردند و آن را فیات نام نهادند. شرکت فیات با مدیریت آنیلی کار خود را شروع کرد و پس از تاسیس اولین کارخانه خود در ایتالیا، شروع به تولید کرد و هشت نمونه از اولین خودرو خود که از یک مدل اتومبیل بنز الهام گرفته شده بود را ساخت. اولین کامیون فیات نیز در سال ۱۹۰۳ عرضه شد.

در سال ۱۹۰۸ اولین خودرو فیات به آمریکا صادر شد که آغازی برای گسترش فعالیت‌های شرکت بود. همچنین در همان زمان، اولین موتور هواپیمای این شرکت نیز ساخته شد و تاکسی‌های فیات در اروپا به راه افتادند. در سال ۱۹۱۰ کارخانه فیات در نیویورک آمریکا تاسیس شد که تولید آن با آغاز جنگ جهانی در سال ۱۹۱۷ متوقف شد.

در سال ۱۹۳۰ فیات دو خودرو کم‌مصرف را عرضه کرد که با استقبال خوبی مواجه شدند. با شروع جنگ جهانی دوم، شرکت فیات دچار رکود شد و جیوانی آنیلی نیز در سال ۱۹۴۵ درگذشت. در همین زمان، شرکت مجبور به تولید خودروهای نظامی برای ارتش شد و حتی هواپیمای نظامی CR.۴۲ را نیز عرضه کرد. پس از پایان جنگ، فیات با مدیریت جدید ویتوریو والتا کار خود را ادامه داد و همچنین شروع به تحقیق برای استراتژی‌های جدید نمود. در سال‌های بعد نیز با تولیدات جدید خود بسیار مشهور‌ گردید و به قطب صنعتی و اقتصادی در ایتالیا تبدیل شد. فیات در دهه ۱۹۶۰ به دنبال موفقیت‌های مکرر، مدل‌های ۱۳۰۰، ۱۵۰۰ و ۱۸۰۰ را نیز عرضه کرد و با صادرات محصولاتش، به بازارهای جهانی راه یافت. در سال ۱۹۷۲ نیز با تولید خودرو مدل ۱۲۷ به شهرت زیادی رسید.

از آنجا که شرکت فیات از ابتدا به صورت خانوادگی اداره می‌شد، در سال ۱۹۶۶ جیانی آنیلی نوه جیوانی به ریاست شرکت برگزیده شد و راه پدربزرگش را ادامه داد. فیات در سال‌های ۱۹۷۸ تا ۱۹۹۰ پروژه‌های گوناگونی را اجرا و خودروهای متنوعی را عرضه کرد.

در دهه ۱۹۸۰ شرکت فیات نشان ابتدایی خود را کنار گذاشت و آرم جدید فیات توسط طراح ارشد این شرکت طراحی شد. مایو‌مایول، طراح ارشد شرکت فیات نشان جدید فیات را به صورت اتفاقی به هنگام آزمودن یکی از مدل‌های این شرکت طراحی کرد. وی به هنگام آزمایش خودرو از برابر یکی از تابلوهای نئون تبلیغاتی فیات عبور کرد و نور این نئون که در سیاهی آسمان معوج به نظر می‌رسید، توجه وی را جلب کرد و به این طریق نشان چندساله فیات توسط وی طراحی شد. خودرو پاندا که در فیات طراحی شده بود، توانست جایزه خودرو سال ۲۰۰۴ اروپا را از آن خود کند. پس از آن فیات به تولید خودروهای تمام الکتریکی پرداخت. این شرکت در جریان بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸ با مشکلات زیادی مواجه و آسیب زیادی به عملکرد اقتصادی آن وارد شد. رییس شرکت فیات از دولت این کشور خواست تا طرحی مشابه طرح حمایت آمریکا از صنعت خودروسازی در نظر بگیرد تا از این طریق شرکت فیات نیز همچون دیگر شرکت‌های خودروسازی جهان تحت پوشش حمایت‌های مالی دولت قرار گیرد. در پی این بحران، جان الکان، رییس شرکت خودروسازی فیات ایتالیا نیز گفت: «شرکت‌های خودروسازی در جهان برای غلبه بر پیامدهای بحران اقتصادی جهانی مجبور به ادغام شدن در یکدیگر خواهند شد. به طوری که همه این شرکت‌ها تحت پوشش شش شرکت بزرگ خودروسازی قرار خواهند گرفت. سرجیو مارشیونی، مدیر اجرایی شرکت نیز معتقد است فقط شرکت‌هایی در بخش خودروسازی قادر به ادامه حیات خواهند بود که بتوانند هر سال بیش از ۵/۵ میلیون دستگاه خودرو تولید کنند.»

سرگیو مارکیون، رییس شرکت فیات در سال ۲۰۰۹ اعلام کرد این شرکت تمایل دارد بخش اروپایی جنرال موتورز، سومین غول خودروسازی دنیا را خریداری کند. فیات که چندی قبل هم شرکت ورشکسته کرایسلر را تصاحب کرده بود، با این خرید قصد داشت یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های خودروسازی دنیا را ایجاد کند. درصورت تشکیل چنین شرکتی، میزان فروش آن به بیش از ۶ میلیون خودرو و درآمد آن نیز به بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار در سال می رسید. در اوایل سال جاری میلادی شرکت خودروسازی فیات ایتالیا اعلام کرد بیش از ۵۰۰ هزار دستگاه از خودروهای این شرکت را به علت نقص فنی از بازار اروپا جمع آوری خواهد کرد. این ۵۰۰ هزار دستگاه خودرو معیوب شامل مدل‌های گراند پونتو و گراند پونتو آبراس بود که قرار شد از بازار ایتالیا و سایر کشورهای اروپایی جمع آوری شود.

شرکت خودروسازی فیات که در ایتالیا متولد شده و خودروهای معروفی را نیز به جهان عرضه کرده است، امروزه از بهترین خودروسازان جهان است و با داشتن حدود ۱۹۰ هزار کارمند در سراسر جهان، درآمدی بالغ بر ۵۰ میلیارد یورو را در سال گذشته میلادی به دست آورده است.