عصر هوش مصنوعی و آینده ما انسان‌ها
امروزه هوش مصنوعی در حال دگرگون‌سازی همه چیز است: از جامعه و اقتصاد و کسب و کار گرفته تا سیاست داخلی و خارجی. در واقع، هوش مصنوعی، عاملی است که به شکلی گسترده و روزافزون در حال پیوند زدن تکنولوژی، تاریخ و انسانیت است و به همین دلیل هم هست که گسترش هوش مصنوعی در سال‌های اخیر موجب شده تا گفت‌وگوها و تعاملات سازنده‌ای بین این سه شکل بگیرد و توسعه یابد. به همین دلیل هم هست که در سال ۲۰۲۰، استارت‌آپ‌های آمریکایی بیش از ۳۸ میلیارد دلار در زمینه هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری کردند. همتایان آسیایی و اروپایی آنها نیز در همین سال به ترتیب ۲۵ میلیارد دلار و ۸ میلیارد دلار صرف سرمایه‌گذاری در بخش تقویت هوش مصنوعی کردند.
دولت‌ها نیز از این قافله عقب نمانده‌اند به طوری که دولت‌های آمریکا، چین و اتحادیه اروپا با تشکیل کمیسیون‌های تخصصی متعدد وارد عرصه تحقیق و مطالعه عمیق و جدی در زمینه هوش مصنوعی شده‌اند. علاوه بر این، تقریبا تمام رهبران سیاسی و همچنین رهبران شرکت‌های پیشرو و در حال رشد راجع به اهداف بزرگ‌شان برای «برنده شدن» در عرصه هوش مصنوعی بارها و بارها اظهارنظر کرده و می‌کنند و سایر اهداف مورد نظرشان را در سایه تحقق اهداف و آرمان‌های مورد نظرشان در حوزه هوش مصنوعی طراحی و تعریف می‌کنند. با این همه تمام این اقدامات و توجه‌ها به هوش مصنوعی تنها بخشی از یک تصویر بزرگ‌تر است که از واقعیت هوش مصنوعی در برابر ما وجود دارد. در واقع تمام کسانی که به هوش مصنوعی علاقه جدی و زیادی نشان می‌دهند ممکن است تصور درستی از ابعاد عظیم و باور نکردنی هوش مصنوعی نداشته باشند. واقعیت این است که هوش مصنوعی صرفا یک صنعت یا یک محصول خاص نیست که بتوان آن را در یک دامنه واحد تعریف کرد بلکه یک فعال‌کننده پتانسیل‌های نهفته در صنایع و بخش‌های مختلف است که همگی زندگی بشر را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند.
در واقع هوش مصنوعی به بهترین شکل ممکن در حال پیوند زدن و شکوفا‌سازی ارکان مختلفی از زندگی ما انسان‌هاست: از تحقیقات علمی و آموزشی و تولید گرفته تا لجستیک و حمل‌ونقل و از سیاست و صنایع دفاعی گرفته تا تبلیغات و بازاریابی و هوش مصنوعی است که توانسته با بهره‌گیری از قدرت بی‌نظیرش برای یادگیری و تحول روزافزون تمام این عرصه‌ها را تحت‌تاثیر شگرف خود قرار دهد و پیشگام دگرگونی عظیمی باشد که از سپیده دم عصر مدرن تاکنون بی‌نظیر بوده است. در این کتاب تلاش شده تا موضوع هوش مصنوعی با دقت تمام مورد کنکاش و بررسی قرار گیرد و به پرسش‌های کلیدی و مهمی پاسخ داده شود که در سال‌های آینده برای ما مطرح خواهند شد. مهم‌ترین این پرسش‌ها عبارتند از:
نوآوری‌های هوش مصنوعی در زمینه‌هایی مانند سلامت، زیست‌شناسی، فضا و فیزیک کوانتوم چگونه خواهند بود؟
«دوستان روباتی» انسان‌ها به‌ویژه دوستان روباتی کودکان چه شکلی خواهند بود؟
جنگ‌های هوش مصنوعی چگونه خواهند بود؟
آیا هوش مصنوعی قادر به درک و فهم آن جنبه‌هایی از واقعیت که بر ما انسان‌ها پوشیده مانده است خواهد بود؟
هوش مصنوعی در چه زمانی خواهد توانست در زمینه ارزیابی و شکل‌دهی به فعالیت‌های انسانی مشارکت کند و در این صورت انسان‌ها چگونه تغییر خواهند یافت؟
و تمام این تغییر و تحولات چه تاثیری بر ما به عنوان انسان و انسانیت‌مان خواهند داشت؟
به طور کلی، هر کدام از سه نفر نویسنده این کتاب دارای درجات متفاوت خوش‌بینی نسبت به آینده هوش مصنوعی هستند اما بر سر این موضوع اتفاق نظر دارند که هوش مصنوعی به شکلی عمیق و فراگیر در حال متحول‌سازی اندیشه و دانش بشر و همچنین نگرش‌ها و واقعیت‌های حاکم بر جامعه بشری است و فصل جدیدی در تاریخ بشر در حال شکل‌گیری است. با این همه آنها در این کتاب نه قصد دارند از هوش مصنوعی بت بسازند و آن را به عرش برسانند و نه اینکه آن را پدیده‌ای خطرناک و ویرانگر در نظر بگیرند بلکه در تلاش هستند تا کاربردهای فزاینده هوش مصنوعی را در قلمرو درک انسان مورد کنکاش قرار دهند. در واقع این کتاب به گونه‌ای نوشته شده که نقش کاتالیزوری را برای شکل‌دهی و توسعه مباحث جدید در زمینه هوش مصنوعی و پیامدهای استفاده گسترده از آن ایفا خواهد کرد و پرسش‌های بسیاری را در ذهن خواننده پدیدار خواهد ساخت که پاسخ به آنها می‌تواند چشم‌اندازهای روشن‌تری از آینده هوش مصنوعی و آینده بشر را ترسیم کند.
به هر حال ما در آینده‌ای نزدیک با هوش مصنوعی بسیار پیشرفته‌ای روبه‌رو خواهیم بود که در آن ماشین‌های قدرتمندی وجود دارند که هم می‌توانند به خوبی همه چیز را یاد بگیرند و با تفکری منطقی حتی فراتر از دامنه استدلال‌های بشری بهترین و مناسب‌ترین تصمیمات ممکن را اتخاذ کنند. در این شرایط جوامع بشری نه تنها در برابر این تحولات مقاومت نمی‌کنند بلکه چاره‌ای جز سازگار ساختن خود با این تحولات نخواهند داشت. این کتاب می‌کوشد تا به شما نشان دهد آینده هوش مصنوعی چگونه خواهد بود و چگونه باید از همین الان خود را برای این آینده آماده کنیم. اما با وجود تمام قدرت‌نمایی هوش مصنوعی در آینده این نکته را نباید هیچ گاه از یاد برد که هر چقدر هم هوش مصنوعی پیشرفت و قله‌های بلندتری را فتح کند باز هم این ما انسان‌ها هستیم که آن را کنترل خواهیم کرد و باید هوش مصنوعی آینده را براساس ارزش‌های خودمان شکل داده و گسترش دهیم.
