نویسنده: Stan Craig

مترجم: فریبا ولیزاده

این روزها اخلاقیات و ارزش‌ها توجه طیف گسترده‌ای از واحدهای دولتی، سازمانی و شرکت‌های بزرگ در سراسر جهان را به خود معطوف کرده است. رشوه، تقلب، رفتارهای مجرمانه، آزار و اذیت در حال تبدیل شدن به امری عادی و رایج در فضاهای شغلی هستند. در بخش آغازین گزارش بررسی‌های سراسری با موضوع اخلاقیات در فضای شغلی که در سال ۲۰۱۱ انجام شده بود، چنین آمده است: «بر اساس آنچه در حال‌حاضر قابل مشاهده است، انتظار می‌رود فضای حاکم بر محیط شغلی رو به انحطاط باشد.» چنین عبارتی قدرتمندانه و هشداردهنده به‌نظر می‌رسد، اما نتیجه تحقیقاتی است که در Ethics Resource Center انجام شده است.

به‌نظر می‌رسد از این پس روزی را بدون خبری از ناملایمات اخلاقی سپری نخواهیم کرد. از ورزشکارانی که دوپینگ کرده‌اند، تا افرادی که به عناوین مختلف متهم شناخته می‌شوند و داستان هنوز ادامه دارد. اما به نظر شما دلیل اصلی انحطاط اخلاقی در افراد و سازمان‌ها چیست؟

داشتن نگرش «اول من» که منافع فردی و لذت‌های شخصی را بالاتر از تمامی مسوولیت‌های اخلاقی قرار می‌دهد.

عطش قدرت، مقام و ثروت که منجر به ایجاد نگاه ابزاری نسبت به افراد، اعضای خانواده، دوستان و سایرین می‌شود.

داشتن نگرش «دیگران هم این کار را انجام می‌دهند» به‌عنوان توجیهی برای انجام هر کاری.

عدم پاسخ‌گویی که منجر به رفتارهای سوء می‌شود.

پذیرش اجتماعی روش‌های غیراخلاقی به‌عنوان راهی برای دستیابی به موفقیت.

توجه به منافع کوتاه‌مدت به بهای کاهش کیفیت، نادیده گرفتن ارزش‌ها و از دست دادن یکپارچگی.

اما خبر خوب این است که شما می‌توانید با ایجاد فرهنگ مناسب، از بروز مسائل و مشکلات اخلاقی در سازمان خود پیشگیری کنید. به همین منظور، راهکارهای زیر پیشنهاد می‌شود:

۱) در میان گذاشتن ارزش‌های مورد نظر سازمان با تک‌تک اعضا، ذی‌نفعان و مشتریان. تبیین ارزش‌ها و فکر کردن به آنها منجر به اعتبار هرچه بیشتر آنها در فضای شغلی خواهد شد. این ارزش‌ها به وظایف روزانه افراد معنا خواهند بخشید. داشتن تعهدی مشترک نسبت به مشتری، تولید و عرضه بهترین محصولات و ارائه خدمات بی‌نظیر، در قیاس با روش‌های معمول سودآوری ارزش بیشتری دارد.

۲) ایجاد اشتهار در خصوص تعهد شرکت نسبت به رعایت ارزش‌های اخلاقی. مشتریان، مصرف‌کنندگان و چشم‌انداز کسب‌وکار تحت‌تاثیر چنین اشتهاری قرار خواهند گرفت. این روش به‌ویژه در صورتی که ارزش‌ها به‌خوبی قابل مشاهده باشند، کارآمد است. وال‌مارت از جمله معدود خرده‌فروشی‌هایی است که میزان سرمایه اختصاص یافته به کمک‌های خیریه به ازای هر دلار را به‌صورت عمومی اطلاع‌رسانی می‌کند.

۳) پایبندی به ارزش‌های اخلاقی در تمامی سطوح مدیریتی. مطالعات نشان می‌دهند که کارکنان ادعای پایبندی اعضای ارشد سازمان به ارزش‌ها و اخلاقیات را باور نمی‌کنند. مدیران کسب‌وکار باید بهترین عملکرد اخلاقی را به نمایش بگذارند و پاداشی برای کارکنانی که تخلفات و نافرمانی‌های اخلاقی را گزارش می‌دهند، درنظر بگیرند.

۴) تعهد به یادگیری، آموزش و به‌کارگیری ارزش‌های سازمان در تمامی سطوح. هنگامی که کارکنان رعایت ارزش‌های سازمان توسط مدیران ارشد و تیم مدیریت را مشاهده می‌کنند و از انتظار آنان مبنی بر رعایت این اصول آگاهی دارند، بر اعتبار و اهمیت هرچه بیشتر این ارزش‌ها تاکید می‌شود.

5) صحیح‌‌ترین کار همواره انجام کار درست است. فشار برای فروش بیشتر و رعایت ضرب‌الاجل‌ها یا دستیابی به اهداف و خواسته‌های ذی‌نفعان و سهامداران نباید به رفتارهای نامناسب و غیراخلاقی ختم شود. ارز‌ش‌‌ها و اخلاقیات نقطه اتصال هر چیزی است. با از هم پاشیدگی ساختار سازمان در نبود ارزش‌های اخلاقی، سازمان با بروز نتایجی غیرقابل‌جبران روبه‌رو خواهد شد.

۶) نقش تاثیرگذار شعارها و بیانیه‌های رسالت سازمان در فضای شغلی. بیانیه ماموریت، یک شعار و ارزش تبیین‌شده را می‌توان در اشکال مختلف چاپ و در بخش‌های مختلف سازمان قرار داد. ارزش مهم است و مشاهده مستمر آن بر اهمیت بیشتر آن صحه می‌گذارد.

۷) واکنش سریع به نافرمانی‌های اخلاقی. فراهم کردن فضای لازم برای ادامه فعالیت در مسوولیت سازمانی برای افراد خاطی، در صورتی که شواهد عملکرد نادرست آنان به صراحت در دسترس باشد، اشتباهی بزرگ است، چراکه تمامی تلاش‌های آتی شما مبنی بر حفظ استانداردهای اخلاقی را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد.

۸) آموزش‌ و بحث‌های اخلاقی محرکی برای رعایت ارزش‌ها. با مطرح شدن ارزشی حیاتی در سازمان، عدم رعایت این ارزش از سوی کارکنان به چالشی بزرگ برای آنان تبدیل خواهد شد. این تنها موقعیتی است که مدیریت بالا به پایین کارساز است. توصیف بهترین عملکردها و اقدامات که نتیجه ارزش‌های حاکم بر سازمان است، زمینه‌ساز شکل‌گیری اعتماد خواهد بود. به‌یاد داشته باشید که ارزش‌های فردی شما منجر به شکل‌گیری ارزش‌های سازمانی خواهد شد. همه‌ساله شرکت‌های برتر جهان که بهترین فرصت‌های شغلی را برای نیروی انسانی خود فراهم می‌کنند، از میان شرکت‌هایی انتخاب می‌شوند که ارزش‌های خود را در معرض دید قرار داده‌اند. برترین شرکت‌های جهان از نظر رعایت استانداردهای اخلاقی در صنعت اکتشاف نفت و گاز، بهداشت و درمان، رستوانداری، شرکت‌های اینترنتی و شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات مالی فعالیت دارند. بنا به گزارش Ethisphere این شرکت‌ها علاوه‌بر رعایت این اصول، الزامات فرهنگ اخلاق‌مداری را به‌خوبی درک کرده‌اند و آن را به‌عنوان کلیدی‌ترین مولفه در بهبود عملکرد مالی می‌پذیرند. کارکنان این شرکت‌ها هر روز هیجان‌زده‌تر از روز قبل به محل کار خود می‌روند. حتی وظایف تکراری و ساده در هدفی بزرگ‌تر ریشه دارند. درکی یکپارچه از ارزش‌های کلیدی در فرآیند تصمیم‌گیری تاثیرگذار است. داشتن تعهدی عمیق و باور به رسالت سازمان در کسب رضایت‌مندی مشتریان، توسعه مشتریان خاص، حل مشکلات و تاثیرگذاری مثبت ارزشی است که باید ایجاد، درک و به اشتراک گذاشته شود. هنگامی که خط اخلاقیات مبهم است و ارزش‌ها زیر سوال می‌روند، کارکنان از باور بی‌قید‌و شرط دست می‌کشند. به یاد داشته باشید که فرهنگ بر پایه ارزش‌ها‌، انتظارات اخلاقی و رفتار شکل می‌گیرد. اخلاقیات و ارزش‌های واقعی بسازید و جریان تغییرات مثبت حاصل از آن را به نظاره بنشینید.

منبع: Industrial Supply