توفانهای غولپیکر بهشدت سیاره را تحتتاثیر قرار میدهند
توفانها و تغییرات اقلیمی
۱۰دقیقه قبل از اینکه هلن در شب ۲۶ سپتامبر در منطقه بیگ بندفلوریدا بهعنوان یک توفان هیولایی رده ۴ به ساحل برسد، مرکز ملی توفان یک بولتن منتشر کرد. پیشبینیها هشداری را که در ۲۴ساعت گذشته اعلام کردهبودند، تکرار کردند: «هلن یک توفان فاجعهآمیز نهتنها برای شهرهای کنار خلیج، بلکه برای جوامع صدها مایلی در داخل کوههای آپالاشی که کوهها و درههای باریک آنها نیز در معرض بادهای کوبنده و بارانهای شدید قرار میگیرند، خواهد بود.» در این بولتن آمده است: «این بارندگی احتمالا منجر بهوقوع سیلهای ناگهانی و شهری فاجعهبار و تهدیدکننده حیات، همراه با طغیان رودخانهها خواهدشد.» زمین لغزشهای قابلتوجهی در مناطق شیبدار در سرتاسر آپالاشهای جنوبی پیشبینی میشود.
هلن آن ضربه و موارد دیگر را انجام داد. چند روز بعد، زمانیکه آبها فروکش کردند، ویرانی گسترده آشکار شد. کل محله در کارولینایشمالی آسیب شدیدی دیده بود. نهرهایی که به رودخانههای عظیم تبدیل میشدند، بزرگراههای بین ایالتی را از بین برده بودند و میلیونها نفر بدون برق بودند و بیش از ۲۰۰نفر جان باختند.
بدبختی در آپالاشیهای جنوبی با انعکاس در سطح جهانی همراه بود. هلن سنگبنای دورهای از فجایع استثنایی سیل در سراسر جهان بود. در ۶ هفته گذشته، توفانهای عظیم جان دههامیلیون نفر را از بنگلادش و نپال گرفته تا لهستان، نیجریه و کارولینای شمالی تهدید کرد و داراییهای بسیاری را از بین برد.
دو هفته پس از هلن، فلوریدا دوباره توسط توفان میلتون؛یک توفان رده ۳ در خشکی که بهسرعت بر فراز آبهایگرم خلیجمکزیک تشدید شد، درهم کوبیده شد. حجم بارانی که این توفانها تولید کردند -دو فوت یا بیشتر در چند روز- فوقالعاده بود. در نیجریه و لهستان، سیلابها به حدی بود که سدها آسیب دیدند و خطر را برای ساکنان پاییندست افزایش داد.
گرمشدن آب و هوا به این توفانها انرژی میدهد و باعث قدرتمندترشدن آنها میشود. در عین حال، خطر سیل به دلیل توسعه بیشتر در دشتهای سیلابی و سطوح سنگفرشی که جایگزین مناطق جاذب آب میشوند، در حال افزایش است. بالا آمدن دریاها تهدیدی مضاعف برای سواحل است. افراد بیشتری در شرایط سخت و خطرناک زندگی میکنند درحالیکه برای جریان آب اضافی، مکانهای کمتری وجود دارد. آپمانو لال، مدیر موسسه آب در آزمایشگاه جهانی آینده جولیآنرایگلی در دانشگاه ایالتی آریزونا، تشریح کرد که در مجموع، توفانهای بزرگ و الگوهای توسعه، ظرفیت جامعه برای مقابله با سیل را تحتتاثیر قرار میدهند. لال گفت: «با توجه به مکانیزمهای کنونی برای برخورد با این توفانها، ما در این مرحله شانس نداریم.» منظور لال از «مکانیزمهای فعلی» اقدامات مقابلهای مانند بیمه، سدسازی، سیستمهای هشدار اولیه سیل و مهاجرت دستهجمعی است. همه با موفقیت مورداستفاده قرارگرفتهاند. بیمه راهی برای به اشتراک گذاشتن و کاهش ریسک خطرات مالی ناشی از بلایا است. سدها در صورت داشتن ظرفیت کافی میتوانند جریانهای شدید پاییندست را کاهش دهند. سیستمهای هشدار اولیه، مانند بولتنهای ارائهشده توسط مرکز ملی توفان، از روزها قبل هشداردهنده خطر هستند. برای کسانی که میتوانند، فرار به زمینهای بالاتر و خشکتر یک گزینه است.
لال گفت که همه تا حدی مفید هستند، اما امروزه شرکتهای بیمه پوشش خود را در مناطق پرخطر حذف میکنند، سدها در اثر موجهای سنگین آب در حال فروریختن هستند و همه به هشدارها توجه نمیکنند یا ابزاری برای تخلیه ندارند. بهنظر میرسد توفانهای قویتر، حجم بارندگی بیشتری را بههمراه دارند که مقابله با آن تقریبا غیرممکن است. وی گفت: ما در شرایطی هستیم که آمادگی مقابله با این موارد را نداریم.
در پایان ماه اوت، یک سیستم کم فشار در اقیانوس هند منجر بهوقوع سیل در شرق بنگلادش شد. در این توفان در تابستان امسال، ۱۴.۶میلیون نفر تحتتاثیر سیل قرارگرفتند.
در اوایل سپتامبر، ابر توفان یاگی از جنوبشرق آسیا عبور کرد و بیش از ۵۰۰ نفر را در سیل و رانش زمین کشت. اروپای مرکزی در اواسط سپتامبر با بارانی چهار روزه مواجه شد که قویترین توفان تاریخ در این منطقه بود که باعث شکستن سدها در چک و لهستان شد. اسناد آب و هوای جهان، گروهی که اثرات شدید آب و هوا را بررسی میکنند، اعلام کردند: « بهدلیل گرمشدن سیاره ناشی از فعالیتهای انسان، احتمال وقوع این رویداد دوبرابر بیشتر و ۷درصد شدیدتر خواهد بود.» تابستان باران شدید در شمال نیجریه منجر به فروریختن سد آلاو در نزدیکی شهر مایدوگوری شد. بیش از ۶۴۰هزار نفر در این منطقه آواره شده و دو پل در مایدوگوری تخریب شدهاند. مقامات نیجریه میگویند؛ حداقل ۲۸۵ نفر در سیل جان خود را ازدستدادند. بخشهایی از کاتماندو در پایان سپتامبر پس از بارندگی بیش از یک فوتی در کمتر از سه روز، زیر آب بود، زیرا باران در منطقهای که قبلا از توفانهای موسمی قبلی خیس شده بود، بارید. به گزارش آسوشیتدپرس، پس از رانش زمین که سه بزرگراه اصلی آن را مسدود کرد، ارتباط با پایتخت نپال قطع شد. به گفته گروه تحقیقاتی ICIMOD، رودخانه باگماتی ۷فوت بالاتر از «سطح خطر» خود بود.برای سیل در اطراف کاتماندو، توفان تنها عامل نیست. آرون باکتا شرستا، کارشناس خطرات اقلیمی و زیستمحیطی در ICIMOD میگوید: «این مهم است که تاکید کنیم؛ بارندگی به تنهایی مسوول میزان خسارت نبودهاست.»
شرستا در ایمیلی نوشت: «توسعه شهری کنترل نشده، زمینهای کمی را برای جذب آب باقی گذاشتهاست، درحالیکه سیستمهای زهکشی طبیعی تغییرکرده یا به حریم آنها دستدرازیشده و آسیبدیدهاند. ساختوسازها بر روی دشتهای محل طغیان رودخانهها ساخته شدهاند و سیستمهای زهکشی ضعیف نمیتوانند با حوادث شدید مقابله کنند. استخراج غیرقانونی سنگ، دامنهها را بیثباتترکرده و منجر به ریختن سنگها و گلهای بیش از حد به سیستمهای رودخانهای شده و خسارات سیل را تشدید میکند.»
تصمیمات همیشگی پس از بارندگی شدید، کمک نمیکند. اتمسفر گرمتر، بخار آب بیشتری را در خود نگه میدارد؛افزایش ۷درصدی به ازای هر یکدرجه سانتیگراد افزایش دمای جهانی. آب گرمتر در دریای کارائیب که اکنون در سطح بیسابقهای قرار دارد، سوخت بیشتری را برای توفانهایی مانند هلن فراهم میکند. میانگین دمای جهانی امروزی حدود ۱.۳درجه سانتیگراد بالاتر از دمای ۲۰۰سال پیش است. IPCC، پانل علوم آب و هوای سازمان مللمتحد، به این نتیجه رسیدکه بارشهای سنگین با گرمشدن بیشتر به دلیل تجمع گازهای گلخانهای مانند دیاکسیدکربن که موجب به دام انداختن گرما میشود، «تکرار و شدیدتر» خواهدبود.
تام ناتسون، دانشمند ارشد در آزمایشگاه دینامیک سیالات ژئوفیزیکی NOAA، توفانها را با «موتور بزرگی» مقایسه میکند که هوا و بخار آب را در خود میکشند.
کناتسون در ماه ژوئن به پادکست Sustain What گفت: «وقتی کل سیستم بخار آب بیشتری در خود دارد، کل فرآیند همگرایی هوا و همگرایی رطوبت به سمت مرکز توفان افزایش مییابد.»
اعداد هلن حکایت از آن داستان مازاد هیدرولوژیک عالی دارد. رودخانه فرنچ براد که از میان آشویل، نزدیک مرکز سیل توفان میگذرد، به ارتفاع ۲۴.۶ فوتی-حدود ۱۵ فوت بالاتر از سطحی که رودخانه شروع به طغیان از سواحل خود میکند-تاج دارد. در مناطقی در شرق اشویل، بیش از دو فوت باران اندازهگیری شد. برای لال، این ارقام منعکسکننده محدودیتهای اقدامات سازگاری سنتی در مواجهه با توفانهای بزرگ است. لال گفت: «حتی اگر یک هشدار سه روزه، اخطار پنج روزه یا حتی یک هفتهای اعلامشده باشد، تقریبا هیچکاری نمیتوانید انجام دهید، زیرا آنچه در گذشته با هشدار خوب انجام میدادیم، قراردادن کیسههای شن بود اما برای رویدادی که توضیح داده شد، کیسههای شن کاری از پیش نمیبرند.»