انتشار گازهای گلخانهای صنعت نفت و گاز، منجر به افزایش ۵ درجهای دمای زمین خواهد شد؟
گرمای ویرانگر سوختهای فسیلی
این تحلیل پرسشهایی درباره امکان دستیابی به اهداف کربن صفر خالص تا سال ۲۰۵۰ را به وجود میآورد که برای محدود کردن افزایش دما به کمتر از ۲ درجه سانتیگراد بالاتر از سطح پیش از صنعتی شدن، مطابق با توافقنامه پاریس، ضروری است. واحد Sustainable۱ شرکت S&P Global به ارائه دادهها و تحلیلهای جامع در زمینه پایداری انرژی اختصاص دارد. این واحد به کسبوکارها و سرمایهگذاران کمک میکند تا عملکرد خود را در زمینههای زیستمحیطی، اجتماعی و مدیریتی (ESG) ارزیابی کنند. دادههای واحد Trucost ، یکی دیگر ازبخشهای شرکت S&P Global که به ارائه دادهها و تحلیلهای مرتبط با ریسکهای زیستمحیطی و اقلیمی اختصاص دارد، تصویر غمانگیزی از صنعت سوختهای فسیلی ارائه میدهند. میزان انتشارکربن شرکتهای بزرگ نشان میدهد که آیندهای با افزایش دما در انتظار است که میتواند پیامدهای هولناک اقلیمی به همراه داشته باشد. چشمانداز غول انرژی ExxonMobil در آمریکا تاکید میکند که جهان در حال حاضر از دستیابی به هدف کربن صفر خالص تا سال ۲۰۵۰ فاصله گرفته است. این شرکت تخمین میزند که نفت و گاز طبیعی در سالهای آینده حداقل ۵۰درصد از عرضه انرژی جهان را تشکیل خواهند داد، حتی در حالتی که تقاضا برای نفت خام تا سال ۲۰۳۰ به اوج خود برسد. این چشمانداز نگرانکننده با اقدامات شرکتهای بزرگ صنعت تشدید میشود. شرکت بریتانیایی BP که زمانی پیشگام سرمایهگذاریهای سبز بود، اخیرا توجه خود را به تولید نفت و گاز بازگردانده که نشاندهنده عقبنشینی از اهداف اقلیمی است.
بدبینی و کندی فناوری
اندرو لوگان، مدیر ارشد اقلیم و انرژی در شرکتCeres، به یک موضوع مکرر اشاره کرده که صنعت نفت و گاز همواره سرعت تغییرات فناوری و پیشرفتهای اجتماعی در کاهش انتشار گازها را دست کم گرفته است. او میگوید که شرکتهایی مانند ExxonMobil در پذیرش فناوریهایی چون شکست هیدرولیک دیر عمل کرده و این نشاندهنده تمایل کمتر به نوآوری است. این نگرش از آنجا نگرانکننده است که نیاز به کاهش قابلتوجه انتشار گازهای گلخانهای جهت مقابله با افزایش دمای جهانی ضروری است. لوگان میگوید که صنعت نفت نباید نسبت به وضعیت فعلی بیتوجه باشد. کاهش انتشار گازها الزامی است و افزایش دما میتواند عواقب بسیار بدی به دنبال داشته باشد. او تاکید میکند که حمایت دولت، استفاده از فناوریهای نوین و ایجاد انگیزههای اقتصادی برای حرکت سریعتر به سوی آیندهای پایدار، ضروری است.
ضرورت مالیات بر کربن
ExxonMobil سالهاست که از ایده مالیات بر کربن به عنوان بهترین ابزار برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای حمایت کرده است. این دیدگاه توسط انجمن نفت و گاز آمریکا نیز تایید شده که ادعا میکند ترکیبی از مالیات بر کربن و پیشرفتهای فناوری میتواند به محدود کردن انتشار گازها کمک کند. نمایندگان این صنعت ادعا میکنند که نفت و گاز میتوانند نقشی اساسی در تامین نیازهای انرژی ایفا کنند ضمن اینکه نوآوریهایی مانند ذخیرهسازی و استفاده از سوخت های کم کربن می تواند در کاهش انتشار گازهای سمی نقش داشته باشند. مت برایدرت، مدیر پرتفوی ارشد در واحد سرمایهگذاری پایدار Tortoise Capital، نظر متفاوتی دارد: بهترین راه به سوی کربن صفر خالص برای شرکتهای انرژی، توقف حفاری و تغییر به سایر حوزههاست. برایدرت معتقد است که تنها راه برای کاهش کربنزدایی، برقی شدن است. او میگوید: «الکتریکی شدن همه چیز را تغییر می دهد و تنها راهی است که میتوانیم کربنزدایی کنیم.» انتقال به برقی شدن در بخش آب و برق در حال انجام است، هرچند این فرآیند به صورت نابرابر پیش میرود. شرکتهایی مانند NextEra Energy به عنوان نمونهای از این روند محسوب میشوند که عملیات خود را با هدف محدود کردن افزایش دما به ۲ تا ۲.۷درجه سانتیگراد تا سال ۲۱۰۰ هماهنگ کردهاند. برایدرت اذعان میکند که اگرچه شرکتهای نفت و گاز در کاهش انتشار گازهای کربنی از طریق صادرات گاز طبیعی مایع (LNG) به دیگر کشورها کمک کردهاند، اما معیارهایی که برای اندازهگیری این کمکها استفاده میشود معمولا شفافیت و پاسخگویی لازم را ندارند. پیچیدگیهای مربوط به انتشار متان و تاثیر آن بر تغییرات اقلیمی، روایت پیشرفت را پیچیدهتر میکند.
مسیری به سوی کربن صفر خالص
با وجود چالشهای جدی، سازمانهایی مانند Carbon Tracker Initiative استدلال میکنند که شرکتهای نفت و گاز هنوز هم میتوانند در کاهش قابلتوجه انتشار گازها سهم داشته باشند و به هدف کربن صفر خالص تا سال ۲۰۵۰ نزدیک شوند، اما برای دستیابی به این هدف در چنین زمان کوتاهی، سرمایهگذاران باید فشار بیشتری به شرکتهای نفت و گاز برای ایجاد تغییرات اساسی در مدلهای تجاری خود وارد کنند. مایک کافین، که رهبری تحقیق در زمینه نفت، گاز و معادن Carbon Tracker را بر عهده دارد، تاکید میکند که فشار سرمایهگذاران به همراه سیاستهای ملی، به کاهش مصرف سوختهای فسیلی کمک خواهد کرد. خطرات مالی برای سرمایهگذاران در شرکتهای نفت و گاز قابل توجه است، زیرا پتانسیل ایجاد داراییهای غیرقابل استفاده — دکلها و خطوط لوله — در جهانی که به سمت استفاده کمتر از سوختهای فسیلی پیش میرود، افزایش مییابد. با این حال، ExxonMobil همچنان به سرمایهگذاری در پروژههای سوخت فسیلی ادامه میدهد، مانند پروژههای توسعهای در آبهای ساحلی کشور گویان، که نشاندهنده عدم تمایل به تغییر به منابع انرژی پایدار و سبز است. شواهد موجود حاکی از آن است که صنعت نفت و گاز بر سر دوراهی قرار دارد و نیاز فوری به تحول را احساس میکند. در حالی که جهان با واقعیتهای تغییرات اقلیمی روبهرو است، مسیر دستیابی به کربن صفر خالص و تقلیل انتشار گازهای گلخانهای به طور فزایندهای با چالشهای جدی مواجه است. سیاستگذاران، سرمایهگذاران و رهبران صنعتی باید همکاری کنند تا محیطی ایجاد شود که در آن نوآوریهای پایدار رونق یابد و انتقال به منابع انرژی تمیز تسریع شود. عدم تطابق با این ضرورت میتواند عواقب ویرانگری نه تنها برای محیطزیست بلکه برای اقتصادهای جهانی به همراه داشته باشد. زمان اقدام قاطع فرا رسیده، زیرا پیامدهای عدم اقدام برای نسلهای آینده محسوس خواهد بود. سفر به سوی یک آینده پایدار با دشواریهایی همراه است، اما با تعهد و همکاری، هنوز هدفی قابل دستیابی باقی میماند.